Banket Nedir?
Yaya yolu ayrılmamış karayolunda; taşıt yolu kenarı ile şev başı (dolgu kesitinde) veya hendek iç üst kenarı arasında kalan (yarma kesitinde), olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde ise araçların kullanabileceği kısımlara banket adı verilir. (Karayolları Trafik Kanunu)
Banketler; karayolu üst yapısına(alt temel-temel-kaplama) yanal destek sağlamak, arızalanan araçların trafiği tehlikeye atmadan güvenle durabileceği alan sağlamak, trafik yoğunluğu fazla olan şehirlerde ambulans, itfaiye gibi trafikte geçiş önceliği olan araçlara geçiş üstünlüğü sağlamak, trafik işaretleri ve oto korkuluk için yanal açıklık oluşturmak, kışın karla mücadelede kürüme sonucu biriken karın depolanmasına imkân vermek, yarma kesitlerinde görüş mesafesini açarak güvenliği artırmayı sağlar.
Karayolu üst yapısına destek sağlaması sebebiyle platform oluşturulurken hem toprak işleri hem de üstyapı işlerinde banketin oturacağı kısımların yeteri kadar sıkışmasına dikkat edilmelidir. Arızalanan ya da farklı bir sebeple kenara yaklaşması gereken ağır tonajlı araçlar, yeteri kadar sıkışmayan bankete girmeleri halinde yolda patlamalara, tekerlek izlerinin oluşumuna neden olacaktır. Ayrıca sıkışmamış banket kısmı dolgu kesitinde şev kaymasına ve yolun oturmasına sebebiyet verecektir. Yaya yolu, kaldırım vb. yapılmamış yollarda insanların ve hayvanların kullandığı bu bölümü mecburi kalmadıkça araçların kullanmaması, önem arz etmektedir. Aksi durumda can ve mal kaybına sebebiyet verilebilir. Banketler kaplama ile aynı seviyede yapıldığı gibi kaplama kotundan düşük de yapılabilmektedir. Özellikle gece seyir halinde olan ve bankete geçmesi gereken araçların düşük bankete girmeden hızlarını yeteri kadar düşürüp güvenle girmeleri gerekmektedir.
Banket Genişliği Neye Göre Değişir?
İki şeritli yollarda banket genişlikleri;
- 1. Sınıf Yollar için: 2.50 m
- 2. Sınıf Yollar için; 1.50 m
- 3. Sınıf Yollar için; 1.00 m
- 4. Sınıf Yollar için; 0.50 m olarak projelendirilmektedir.
Tek şeritli yollarda banket genişlikleri (Sathi Kaplamalı Yol için);
- 1A Tipi yollarda (Platform genişliği 12 metre) : 2.50 m,
- 2A Tipi yollarda (Platform genişliği 10 metre) : 1.50 m,
- 3A Tipi yollarda (Platform genişliği 8 metre) : 0.50 m olarak projelendirilmektedir.
Çok şeritli ve iki şeritli yollarda ideal banket genişliği 3.00 metre olmasına rağmen ekonomik, topoğrafik nedenlerden ve trafik yükünün az olması nedeniyle 0.50 metreye kadar düşürülebilmektedir.
Kaynak / Reference
Karayolu Tasarımı El Kitabı
