Binalar Neden Çöker ?

1. YAPISAL ARIZALAR

Çoğu bina esas olarak yapısal arızalar nedeniyle yıkılır. Bu olay şöyle açıklanabilir.

Şöyle ki, her bina belirli bir yükü taşıyacak şekilde tasarlanır. Ancak zamanla, binanın sahibi bu yükü artırmaya karar verdi diyelim. Yapısal veya mimari tasarımlarda daha önce planlananlardan farklı olarak yük miktarını arttırmaya karar verildiği için; gereğinden fazla yükü taşıyamayan bina yıkılır yahut en iyi ihtimalle hasar görür. Ayrıca, bir bina kötü bir şekilde yapıldığında yani yönetmeliklere uygun olmadığında , binanın kesinlikle yıkılması gerekir aksi halde bu yıkım sadece geciktirilmiş olur. İnsanlar yalan söyleyebilir ama matematik ve fizik asla yalan söylemez.

Aşırı yükleme düşünülürken, bunun üç farklı tipte olduğunun ve neler olduğunun bilinmesi son derece önemlidir;

Ölü veya sürekli yük, yapı elemanlarının kendilerinin, duvarların, çatıların, kirişlerin ve kalıcı bölme zeminlerinin yüküdür. İsimden de çağrışım yapabilir bu yükler zira hep vardır bu yükler ve asla değişmezler. Canlı veya empoze edilen yük ise, bir alandan diğerine taşınabilen eşyalar ve insan yüküdür.
Bu yükler aşıldığında, binanın; uygulanan baskı nedeniyle mutlaka çökeceğini ve artık ağırlığı tutamayacağını bilmemiz gerekir.

2. Mühendislik Uygulamalarındaki Hatalar

Bu madde mühendisler tarafından kaynaklanan hataları içeriyor. Bu hataları şöyle sıralayabiliriz:

Uygun olmayan beton sorunu mühendisler tarafından yapılan hatalardan biridir. Çimento ve karışım oranları iyi hesaplanmadığı zaman çok büyük sıkıntılar teşkil eder çünkü binanın ne kadar ömür süreceğini beton belirler. Karışımlar binaya dayanıklılığını kazandırır.
Onaylanmadan önce betonun, harmanlama, test etme ve sertleştirme gibi birçok deney ve testten geçmesi gereklidir.

Beton; kum, çimento, agrega veya çakıl ve su olmak üzere dörde kadar alt malzemeye sahiptir ve uygun şekilde karıştırılmadığı takdirde mukavemet elde edilmeyeceği çok açık. Daha sonra betonun, tasarlanan güce ulaşıp ulaşmadığını doğrulamak için gerekli  laboratuvarlara götürülmelidir.

3. Sahte Malzemeler

Piyasadaki çoğu yapı malzemesi çimentodan çelik çubuklara kadar sahte ürünlerdir. Mühendisler temkinli değilse, bu sahte malzemelerden yapılan bina çökecektir, çünkü sahte çimento kesinlikle bir binanın güçlü olacağının garantisini vermez.
Ürünlerin orijinal olduğunu varsaymak akıllıca değildir bunun yerine, istediğiniz malzemenin en iyi kalitede olup olmadığını öğrenmek için testler yapmanız lazım.

4- Kötü İşçilik

Bu genellikle kötü rol tahsisi ile ilgilidir. Bu durumda, bina sahibi veya mühendis yapıları inşaa eden insanları denetlemezse, malzemeyi zayıf bir şekilde kullanabilirler veya yanlış şekilde uygulayabilirler.
Ayrıca, şantiyede iş hakkında nasıl bilgi verileceğinin, talimatların, iş dağılımının çok net bir şekilde halledilmesi gerekir. Bu tür rahatsızlıklar meydana geldiğinde , belirtilen tüm önlem ve kaliteli malzemelere rağmen için sahada büyük verimsizliğe yol açar. Yapılacak olan işler mutlaka şantiyede belirtilen yapım yöntemi çerçevesinde olmalıdır.

5- Doğal Afetler

Doğal afet sonucu yıkılan binalar denildiğinde hepimizin aklına ilk olarak gelen doğal afet; deprem. Deprem de bir neden tabi. Türkiye’de son 119 yılda meydana gelen ve resmi kayıtlara göre 86 bin 456 kişinin hayatını kaybettiği depremler, yıkıcı etkiyi gözler önüne seriyor. Binalar çoğu zaman deprem yüklerinden dolayı yıkılıyor bu ülkemizin bir gerçeği. Bu konuda her vatandaşın üzerine düşeni yapması son derece elzemdir.

6- Düzeltme Hataları

Bu tarz hatalar genelde fazla ağırlığı desteklemek için ek kolonlar eklenerek, fazla ağırlık hatalarının düzeltilmesi sonucu meydana geliyor. Bu konularda mutlaka yetkili mühendislerden yardım alınmalıdır.

7- Yaşlanma

Yapı malzemeleri, kullanımlarından itibaren dayanabilecekleri bir zaman çerçevesine sahiptir. Bu yüzden binalara 100 yıl gibi bir süre verilir. Bu durum araziye ve çevre şartlarına göre çoğu zaman değişiklik gösterir.

8- Zeminle İlgili Sorunlar

Suya doygun zeminler, temel zayıflığının bir nedenidir. Zayıf sıkıştırılabilir zeminler, katlanabilir zemin ve geniş zeminler, binalardaki zeminle ilgili arızaların temel nedenlerini oluşturur. Genellikle, bu tür zemin sorunlarına su neden olur. Bazı zeminler nem seviyelerindeki değişikliklerle genişler veya büzülür bu genleşme veya büzüşme miktarı farklı zeminlerde büyük ölçüde değişir.

Yağmur ve kar suları zeminde çok fazla su olmasına sebebiyet verirken terleme ise çok az miktarda su olmasına neden olabilir. Terleme, bitkiler topraktan su çektiğinde ve toprağın kasılmasına neden olduğunda ortaya çıkar. Harekete eğilimli zeminlerde, temeller bu problemle zayıflayabilir.

Temeller dengesiz zeminler üzerine kurulduğunda, düzensiz hareket, özellikle yüksek kil içeriğine sahip zeminlerde, bu temelin stabilitesini bozar. Zemini iyi olmayan bir arsa üzerindeki dolgu malzemesi, binanın ağırlığını desteklemek için yeterince sıkıştırılmazsa, temel sorunlarının da ortaya çıkması kuvvetle muhtemeldir.