Radye temel, gerçek adıyla radye jeneral temel, yükün zemine düzgün bir şekilde dağılmasını sağlar. Radye temelin depreme karşı büyük bir avantaj sağladığı bilinmektedir. Radye temel deprem anında yapıyla birlikte hareket eder ve yapıda hasar oluşmasını büyük ölçüde engeller. Önceki yıllarda emniyet gerilmesinin çok düşük olduğu zeminlerde veya yükün çok fazla olduğu yapılarda kullanılırdı. Ancak günümüzde her türlü zeminde kullanılıyor.
Radye Temel Nasıl Uygulanır?
- Radye temeline kazı işlemi ile başlanır.
- Daha sonra 10-15 cm kalınlığında grobeton dökülür.
- Grobeton üzerine temel kalıbı çakılır veya radye temel yüksekliğine göre tuğla duvar örülür.
- Yer altı sularının donatılara ulaşmasını engellemek için grobeton üzerine izolasyon yapılır. İzolasyonda genellikle su yalıtım membranı denilen malzeme kullanılır.
- Daha sonra radye temel donatı imalatı yapılırken izolasyona zarar vermesini engellemek için 5-6 cm kalınlığında koruyucu beton dökülür.
- Beton prizini aldıktan sonra projesinde belirtilen miktarda ve çapta temel donatısının imalatı gerçekleştirilir.
- İnşaat süresince en fazla donatı radye temelde kullanılır. Kolon filizleri bırakılarak yapılan bu işlem inşaatın en önemli evrelerinden biridir.
- Donatı imalatı tamamlandıktan sonra kalıp projede belirtilen beton sınıfına uygun olarak dökülür. Döküm sırasında vibratör işinin ehli kişiler tarafından kullanılır ve betonda yeteri kadar sıkıştırma işlemi yapılır.
Radye Temel Çeşitleri Nelerdir?
Radye temelin kullanılacağı yapılara ve zeminlere göre farklı çeşitleri vardır.
Düz Radye Temel
Radye temelin akla ilk gelen ve genelde en çok kullanılan temel çeşididir. Yükü az ve kolonlar arasında fazla mesafe olmayan yapılarda uygulanır.
Kirişli Radye Temel
Kolonlar arası mesafe fazla ise kirişli radye temel uygulanır. Kendi içinde alttan kirişli radye temel ve üstten kirişli radye temel olmak üzere ikiye ayrılır.
Mantar Şeklinde Radye Temel
Yükü fazla olan yapıların yüklerini daha geniş bir alana yaymak için uygulanır.
Ters Kemer Şeklinde Radye Temel
Yükü fazla olan yapılarda veya yeraltı sularının fazla olduğu yerlerde kullanılır. Ancak uygulamadaki zorluğu ve yüksek hata payı ihtimalinden dolayı pek tercih edilmeyen bir temel türüdür.
Peki radye temel ile tekil temel arasında bir karşılaştırma yaparsak, kullanım alanları, maliyet ve zamansal avantaj-dezavantajları vb. neler söylersiniz ?
Tekil temeller yükü az olan yapılarda ve emniyet gerilmesi iyi sayılabilecek zeminlerde kullanılırken, radye jeneral temeller tekil temellere nazaran yükü daha fazla olan yapılarda ve emniyet gerilmesi düşük sayılabilecek zeminlerde kullanılır. Eğer yapılacak yapının yükü az ise ve zeminin emniyet gerilmesi iyi düzeyde ise tekil temel uygulanabilir ve böylelikle radye temellerde kullanılan malzemelerden çok daha az miktarlarda malzemeler kullanılır ve tekil temeller bize ekonomik açıdan avantaj sağlar. Ancak zeminin emniyet gerilmesi düşükse ve yapımız çok katlı ağır bir yapıysa radye jeneral temel uygulamak uzun vadede bize avantaj sağlayacaktır. Zaten ülkemiz standartlarında çok katlı yapılarda tekil temel kullanımına izin verilmemektedir. Tekil temeller genel olarak fabrika gibi yükü az olan yapılarda kullanılır. Yani hocam zemin kötü ve yük ağırsa radye temel, zemin iyi ve yük hafifse temel tekil kullanmak daha hesaplı ve sağlıklıdır.
Teşekkürler aydınlatıcı bir yazı oldu :)
Sorunuz için ben teşekkür ederim hocam bloglarınız biz öğrenciler için çok faydalı oluyor :)
MERHABALAR.
bir surm olacaktı. 13*12 mt = 156 mt2 temel üzerine tek katlı 3,mt yüksekliğinde taş ev yapmayı planlıyorum. 120 ton taş – 55 ton çatı ağırlığı olmak üzere toplamda 175 ton ağırlığı olacak taş evin radye temelini en az ne kadar yaptırmalıyım? yardımcı olurmusunuz?