Kolon Güçlendirmesi Nedir?

Kolon güçlendirmesi, bir diğer adıyla mantolama, betonarme kolonların nihai yük kapasitesini arttırmak ya da eski haline getirmek amacıyla yapılan bir uygulamadır. Kolon güçlendirmesi ile birlikte, özellikle 90’lı yıllar ve öncesinde kalan binaların daha güçlü olması sağlanmaktadır.  Güçlendirme projesindeki kolon güçlendirme detayları oldukça dikkatli yapılmalıdır.

Kolon güçlendirmesi için iki çeşit yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler, betonarme mantolama ve çelik mantolamadır. Durum analizi yapıldıktan sonra uygun bulunan yöntemlerden biri seçilerek çalışmalara başlanmaktadır.

Betonarme Mantolama

Kolona yapılan yapısal analize bağlı olarak mantolamanın boyutu ve bu işlemde kullanılacak çelik çubukların sayısı ve çapı belirlenir. Bu yöntem ile kolonun hem eksenel yük kapasitesi, hem kesme kapasitesi, hem de moment kapasitesi artırılabilir.

Mevcut kolonun kabuk betonu sıyrılmalıdır. Yeni eklenecek boyuna donatının en az yarısı U veya Z çubuklar ile mevcut olan boyuna donatıya punto kaynak yardımıyla kaynaklanmalıdır.

Bu işlem ile istenilen sonucun elde edilmesi için kullanılan yeni malzemelerin mukavemeti  ile mevcut malzemenin mukavemetinin eşit veya kullanılan yeni malzemenin mukavemetinin daha yüksek olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca, betonarme manto kalınlığı püskürtme betonlarda 5 cm ve yerinde dökme betonlarda 10 cm’ den daha az olmamalıdır.

Kolonlarda güçlendirmenin etkili olması için donatıların katlar arasında sürekli olması gerekir.  Yapılan manto işlemi ve ek donatıların, mevcut donatı ve beton ile beraber çalıştığından emin olunmalıdır.

Çelik Mantolama

Çelik manto işlemi betonarmeye göre daha maliyetlidir. Bu yöntem ile elemanlar ve katlar arası moment aktarımı çok özel ve pahalı düzenlemeler dışında sağlanamamaktadır. Çoğu zaman salt sünekliği ve/veya eksenel yük taşıma gücünü artırmak için kullanılır.

Çelik mantolama ile elemanlara salt olarak güçlendirme yapılır veya yapı içinde elemanların birbiriyle bağlantısı sağlanarak yeni bir taşıyıcı sistem oluşturulur.

Bu yöntemde kolonun dört köşesine korniyerler yerleştirilir. Bu korniyerler ile mevcut kolon arasında kalan boşluklar reçineler ile doldurulur ve kolon ile çelik elemanların kaynaşması sağlanır. Korniyerler yeterince sıkıştırılmaz ise çelik manto tasarlanan yükü alamaz. Eğer çelik manto ile mevcut betonun kaynaşması iyi sağlanmışsa, kolonun kesme kapasitesi de artar.

Kaynakça

• http://openaccess.ogu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11684/824/10008365.pdf?sequence=1
• https://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/0f124ec125d030b_ek.pdf?tipi=1&turu=X&sube=10
• https://www.besoglu.com/kolon-guclendirme-nedir-nasil-yapilir/#:~:text=Kolon%20g%C3%BC%C3%A7lendirme%20y%C3%B6ntemleri%20aras%C4%B1nda%2C%20betonarme,kayna%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1%20i%C3%A7in%20de%20i%C5%9Flemler%20yap%C4%B1lmaktad%C4%B1r.
• https://www.oftekinsaat.com/kolon-guclendirme.html#:~:text=Hasarl%C4%B1%20olan%20bir%20b%C3%B6lgeye%20g%C3%BC%C3%A7lendirme,ve%20betonarme%20yap%C4%B1lar%20i%C3%A7in%20yap%C4%B1lmaktad%C4%B1r.
• https://theconstructor.org/structural-engg/strengthening-concrete-columns/1935/