Donatı Tahvili Nedir ?
Donatıyı oluştururken kullanılan donatı dışında çeşitli sebeplerden ötürü kullanılmak istenilen farklı demir çaplarına sahip demirler için yapılan hesaplamalara donatı tahvili denir.
Demir çapının ve aralığının yeterli olup olmaması gibi durumları inceleyerek kullanıma uygunluğu hesaplanabilir.
Yapılan hesaplamaların temel olarak dayandığı nokta belirli bir miktar beton – örneğin 1 metreküp için – içerisindeki demir ağırlığının üzerinde veya altında demir kullanmamak.
Eğer kg olarak demir fazlası oluşuyor ise burada gevreme meydana gelir. Gevreme dediğimiz olay betonun ve demir arasındaki aderansın ortadan kalkarak sıyrılma durumuna denir.
Donatı Tahvili Nasıl Yapılır ?
Donatı tahvili yaparken bulacağımız yeni demir çapı kullandığımız demir çapına nazaran en fazla +4 en az ise -4 fark olmalıdır. Örneğin 20 lik demir için yapılan tahvil neticesinde kullanılacak demir çapı en fazla 24 en az 16 olmalıdır. Eğer +4 den fazla olursa bu sefer gevreme dediğimiz olay meydana gelmiş olur ki böyle bir durumla karşılaşmak istemeyiz.
Bir diğer önemli husus donatılar arasındaki mesafe farkının bulunmasıdır. Donatı demirleri atılırken 25 cm den fazla aralıkla atılması sağlıklı değildir.
Basit bir örnekle durumu anlayalım
Beton içerisindeki hesaplanan donatı ağırlığı sağlamak için yapılan hesaplamalar
3 metrelik 16 lık demir, 400 cm boyunca, 20 cm arayla atmak yerine 18 lik demir kullanmak istediğimizi kabul edelim ve hesaplamaları yapalım
300 (cm cinsinden demir boyu)
21 (adet sayısı)
0.617 (1 metre demirin kg cinsinden ağırlığı)
1.6 ve 1.8 (cm cinsinden demir çapı )
(300×21×1.6×1.6×0.617)/(300×1.8×1.8×0.617)= 17 adet
400/17 = 23.5 ara ile atılacak işlemi sağlıyor hatta 23 cm de bir atılır.
Bu yazıyı yazarken değerli bilgilerini benimle paylaşan ve yazıyı yazmamda bana yardımcı olan İnşaat Mühendisi Özgür Ünal Şefime teşekkür ederim.
Muhammet Talha Salman
