Obruk Nedir, Nasıl Oluşur?

Obruk Nedir, Nasıl Oluşur ?

Doğada bir çok doğal oluşum vardır. Bunlar görenleri etkileyen bazen de ürküten oluşumlardır. Obruk da bu etkilerin ikisinin de oluşmasını sağlayacak türde bir doğal oluşumdur. Ayrıca ülkemizde de meydana gelen bu oluşumlar çok tehlikeli de olabilmektedir.

Obruk Nedir?

Derinliği ve genişliği ile yüzlerce metrelik derinliğe ulaşabilen ve genellikle içi su olan dev çukurlara verilen addır. Bu çukurlar doğal bir oluşum olup dikkat edilmesi gereken bir durumdur.

Obruk Tehlikeli Olduğu Kadar Da Göz Alıcıdır.

Obruk Nasıl Oluşur?

Yeraltı suyunun karbondioksit ile etkileşimi sonucu oluşan karbonik asit kireç taşının olduğu toprakları zamanla aşındırarak yeraltında mağaralar oluşmasına neden olur. Daha sonra bu mağaranın üstünde bulunan toprak güçsüzleşerek çöker. Ve dev çukurlar oluşur.

Obruklar 2 farklı şekilde oluşmaktadır.

Birincisi, güçsüz eriyebilen kayaçlar topraktan sızan sularla birlikte çözünürler ve kayaç içinde bulunan boşlukları genişleterek üst tarafta bulunan toprağın o boşluklardan geçmesini sağlarlar. Yeraltı suyu kayacı çözmeye devam ettikçe toprak tamamen ortadan kalkar ve yamaç eğimi düşük, derinliği fazla olmayan çöküntüler meydana getirir. Komşu obruklar da birleştiği zaman daha dağınık ve daha büyük dev çukurlar oluşur.

İkinci oluşum şekli için karstik alanların dışında farklı özelliklerde barındırması gerekmektedir. Örneğin su seviyeleri farklı iki havza olmalıdır. Bu alanları daha yüksek bir eşik ayırmalıdır. Çünkü havzalar bu eşiğin altından akış göstermelidir. Bu şekilde oluşuma örnek olarak Tuz Gölü havzası ile Konya ovası arasında Obruk platosu örnek gösterilebilir. Ayrıca fay hatlarının var oluşu da obruk oluşumunu etkiler.

Obrukların Derinlikleri Neden Farklıdır?

Obrukların derinlikleri karstik çukurların çökme derecesi ile doğru orantılıdır. Çökme derecesi arttıkça obrukların derinlikleri de artar. Ayrıca makalenin başında anlattığımız karbondioksit ile yeraltı sularının etkileşmesi sonucu oluşan karbonik asit de obrukların derinliklerini etkileyen faktörlerdendir.

Türkiye’de Obruk Oluşumu

Ülkemizde bulunan yeraltı sularının %33 ünü barındıran Konya Havzasında 20’den fazla obruk oluşumu gözlenmiştir. Bunların en önemlisi ise 300 metre genişliği ve 145 metre derinliği ile devasa bir oluşum olan Kızören Obruğu’dur. Ayrıca Karatay ilçesine bağlı olan kasabada ismini bu oluşumdan almaktadır. Aşağıda ise ülkemizde bulunan obrukları ve özelliklerini görebilirsiniz.