Deprem olmadan, deprem olmuş gibi yapılan hasar tespitine performans analizi denir.
Betonarme bir yapıda, deprem durumunda, bazı şekil değişiklikleri ortaya çıkar. Betonda kısalmalar, çelikte uzamalar olur. Ancak çelikteki bu uzamalar her zaman bir sorun teşkil etmez(yada betondaki kısalmalar). Ancak çok fazla uzama(yada betonda kısalma) olursa bir sorun ortaya çıkar. Herhangi bir betonarme kesitte çelikte uzama miktarı (birim şekil değiştirme) size kesitin performansını verir. Bir eleman da bulunan sonsuz sayıdaki kesitlerin performansı size o elemanın performansını verir. Elemanların performanslarının toplamı da size taşıyıcı sisteminizin performansını verir.
Deprem oluyormuş gibi düşünerek, ilgili kesitlerdeki uzama/kısalmaları(çelik/beton) bulursunuz. Sonra bakarsınız bu uzama/kısalma değerlerine. Betondaki maksimum birim kısalma 0.0035, çelikteki maksimum birim uzama ise 0.01’dir. Performans analizine göre her kesitte çıkan sekil değiştirmelere göre elemanın depremdeki durumu, elemanların şekil değiştirmelerine göre de sistemin tamamının depremdeki durumu belirlenmekte.
Çelikteki uzamalar/betondaki kısalmalar hasarın derecesi anlamında önemli. Nispeten az bir uzama sınırlı hasar olarak nitelendirilirken, çok fazla uzama ise göçme durumunu gösterebilmekte.
Sonuç olarak performans analizi dediğimiz şey hasar tespitinden farklı bir şey değil…
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
merhaba sayın çelikkollu güzel bir makale olmuş tebrik ederim… donatıda ( çelik ) uzama esas olmakla beraber bazı durumlarda da kısalma sözkonusu olabilir ( basınç donatısı ) … bu durumlarda performans analizini nasıl değerlendirmek gerekecektir sizce …
Celik homojen bir malzeme diyebiliriz. Dediginiz gibi basinc bolgesinde(betonarme) celikte kisalma sozkonusu. Ancak betonarmeyi bir hatirlayalim. Ne olursa betonarme oluyor? Beton ve celik beraber hareket ediyorsa betonarneden sozedebiliriz. Yani beton 1 birim kisalirsa celikte 1 birim kisalacak, yada beton 3 birim uzarsa celikte 3 birim kisalacak. Anca bu durumda betonarmedn konusursunuz. O halde basinc bolgesindeki duruma bakalim. Basinc bolgesinde celikte tabiki kisalacak, ancak betonun kisalma kapasitesi daha dusük. Soyleki celik 10 birim kisalabilirken beton ancak 1 birim kisalma jaoasitesine sahip. Yani beton limit duruma ulastiginda celik hala kapasitesine ulasmamis durumda. En zayif halka beton. O halde celik kisalmasi hesaplamata gerek varmi. Yok….
yani bendenizin anladığı beton kırıldığı zaman performans kapasitesi bitmiş oluyor çeliğin daha fazla kısalma kapasitesi olması performansı artırmıyor… doğru mu ?….
sayın çelikkollu peki çeliği farklı şekilde donatarak, beton kapasitesinin bitmesine rağmen, çeliğin kısalma kapasitesini kullanarak performans kapasitesini artırmak mümkün olabilir mi… bilemiyorum etriyelerin kullanımı beton basınç kapasitesini artıyor diye biliyorum… belki çeliğin farklı şekilde kullanımı da beton basınç kapasitesine ulaştıktan sonra çelik kısalma / basınç kapasitesini de performans kapasitesine katabilir miyiz acaba ?… belki biraz ütopik bir yaklaşım oldu, ama önce ütopya, sonra teori, sonrasında da deney bilimin gelişmesi için elzemdir diye düşünüyorum naçizane…