• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane İnşaat Mühendisliği Yapı

Kiriş, Kolon ve Perdelerde Yüksek Sünek ve Sınırlı Sünek Kavramları

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu - İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
16 Ocak 2019 - Güncelleme 17 Ocak 2019
Kategori: Yapı
1
Kiriş, Kolon ve Perdelerde Yüksek Sünek ve Sınırlı Sünek Kavramları

Yüksek sünek kiriş
Sınırlı sünek kiriş

Yüksek sünek kolon
Sınırlı sünek kolon

Yüksek sünek perde
Sınırlı sünek perde

Deprem yönetmeliklerinde bu kavramlarla karşılaşıyorsunuz. Ama farkları nedir? Yüksek sünek kirişte de (betonarme) düz donatı var etriye var, sınırlı sünek kirişte de(betonarme) düz donatı var etriye var. Yüksek sünek kolonda da(betonarme) düz donatı var etriye var, sınırlı sünek kolonda da(etriye) düz donatı var etriye var.

O zaman her şey ayni ise farkları ne?

Ne yaparsam düz donatılı etriyeli kiriş yüksek sünek oluyor, ne yaparsam düz donatılı etriyeli kiriş sınırlı sünek oluyor? Bu yazıda size basitçe onu anlatacağım.

Süneklik denen kavram eğilme ile ilgilidir, yani moment ile ilgilidir. Süneklik normal kuvvetle ilgili değildir, süneklik kesme kuvveti ile ilgili değildir. Süneklik momentin kardeşidir. Herhangi bir yerde, birileri süneklikten bahsediyorsa bilin ki aslında moment den bahsediyordur.

Süneklik moment ile ilgili dedik.

Bİr eleman eğer sünek ise, moment kapasitesi ne ise onun tamamını alabilmelidir.

Diyelim bir betonarme kiriş, içine koyduğunuz donatılarla 5 birim moment taşıyabilecek durumda ise, kırılmadan bozulmadan o 5 birim momenti taşıyabilmeleridir. Ya da bir perde(betonarme) içine koyduğunuz donatılarla 10 birim moment taşıyabilecek durumda ise, kırılmadan, bozulmadan o 10 birim momenti taşıyabilmelidir. Eğer o betonarme eleman(kiriş, kolon, perde) koyduğunuz düz donatılarım moment kapasitesi ne ise onu kırılmadan bozulmadan taşıyacak durumda ise, o eleman yüksek sünek(kolon, kiriş, perde) elemandır. Tam tersi olarak ilgili eleman, içindeki donatının taşıyabileceği moment kapasitesine ulaşmadan kırılıp bozuluyorsa, o eleman da sınırlı sünek elemandır.

Peki kim engeller kolonun, kirişin, perdenin kapasitesi kadar moment taşımasını ve ne olur da kolon, kiriş, perde moment taşıma kapasitesine ulaşmadan bozulur kırılır?

Bunu engelleyen kesme kuvvetidir(genelde). Bir kirişin moment kapasitesi 5 birim olmasına rağmen, 3 birim moment aldığında bu kiriş kırılıyorsa bunun nedeni kesme kuvvetidir. Bir kolon 10 birim moment taşıyabilecek kapasitede olmasına rağmen 8 birim moment durumunda kırılıyorsa, bunun da nedeni kesme kuvvetidir. Bahsettiğim bu iki elemanda moment kapasitelerine ulaşmadan kırıldıklarından sınırlı sünek elemandır. Eğer yukarıdaki örnekte verdiğim iki eleman kırılmada 5 birim ve 10 birim momentleri taşıyabilselerdi bunlar yüksek sünek olacaklardı.

O halde sünekligin düşmanı kesme kuvvetidir. Moment taşıyamadan kirişi,kolonu, perdeyi bozan kıran şey kesme kuvvetidir.

Buraya kadar yazılanlardan şunu anlıyoruz: Ben kolonumun, kirişimin, perdemin kesme kuvvetinden kırılmasını önlersem, o eleman moment taşır, kapasitesine ulaşır. İşte sünek eleman budur. Kırılmadan bozulmadan benim istediğim kadar momenti taşıyan eleman(kapasitesi neyse o) yüksek sünek elemandır.

O halde yüksek sünek bir kolon, kiriş, perde yapacaksanız, bu eleman kesme kuvvetine karşı çok güçlü olmalı ki kırılmasın bozulmasın, rahatça eğilebilsin(moment alsın). Yüksek sünek bir kolon, kiriş, perdenin moment kapasitesi 10 birim ise, kesme kapasitesi 11 birim olsun ki, bu eleman kırılmasın bozulmasın.

Bu yüzdendir ki yüksek sünek elemanların hep kesme kapasiteleri buyuk tutulur. Yani moment kapasitelerinden buyuk tutulur.

Sadece gelen dış yüklere göre bir kolonu , kirişi, perdeyi dizayn ederseniz bu sinirli sünek eleman tasarlıyorsunuz demektir. Ama dış yüklere göre değilde elemanın moment kapasitesine göre bir kolonu, kirişi, perdeyi dizayn ediyorsanız bu da yüksek sünek eleman tasarlıyorsunuz demektir.

Kiriş, Kolon ve Perdelerde Yüksek Sünek ve Sınırlı Sünek Kavramları

Sayısal bir örnek vereyim, konu anlaşılsın.

Bir betonarme kirişe dış yüklerden dolayı 10 birim moment etkisin. Siz düz donatı koyarak 20 birim moment taşıtın.

20>10 olduğundan bu kiriş bu momenti taşır. Ama yüksek sünekmidir, sınırlı sünekmidir ona bakalım:

1.DURUM: Bu kirişe 11 birimlik kesme kuvveti taşıyacak şekilde etriye koyalım. Bu etriyelerde 10 birimlik moment durumunda yeterli dayınımı sağlar, ancak moment bir şekilde 15 birim olursa, kiriş kapasitesi 20 birimlik momente taşıyacak güçte olmasına rağmen, etriyeler en fazla 11 birim taşıyabileceğinden kiriş kırılır. Yani moment kapasitesi var ama kullanamıyorsunuz. Bu durum sınırlı sünek kiriş yaptiğınızın kanıtıdır.

2.DURUM: Aynı kirişe şimdi 21 birim kesme taşıyacak şekilde etriye koyalım. Son durumda 10 birim dış etki, 20 birim moment kapasitesi ve 21 birim kesme kapasitesi oldu. Dış etki 10 birim. Dış etki Herhangi bir nedenle 15 birime çıktı diyelim, bu kiriş 15 birimi de karşılar. Çünkü etriyeler 21 birim karşılamakta. Dış etki 20 birim diyelim. Bu kiriş 20 birimide karşılar, çünkü etriyeler 21 birim karşılamakta.

Sanırım yüksek sünek ve sınırlı sünek eleman nedir anladık. Bu yüzden sınırlı sünek eleman tasarlarken sadece dışarıdan gelen etkiye göre hesap yaparsınız. Dışarıdan gelen etki 19 birim ise siz 11 birimlik eleman tasarlarsınız. Dışarıdan gelen etki 20 birim ise siz 21 birimlik eleman tasarlarsınız. Yüksek sünek elemanda ise dış yükleri değil elemanınızın kapasitesini (moment kapasitesi) dikkate alırsınız.

Yüksek sünek bir kiriş yada kolon tasarlıyorsanız, kirişinizin yada kolonuzun önce moment kapasitesini bulup sonra bu momenti taşıyacak şekilde etriye koyarsınız. Ayni şekilde yüksek sünek bir perde tasarlıyorsanız önce perdenizin moment kapasitesini bulur sonra bu momente göre yatay donatıları planlarsınız.

Sınırlı sünek elemanlarda dizayn dış yüklere göre yapılır,

Yüksek sünek elemanlarda dizayn moment kapasitesine göre yapılır (kapasite hesabı)

Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR


Sanal Şantiye sitesinden daha fazla şey keşfedin

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Etiketler: sınırlı süneksüneklikyüksek sünek
Paylaş121Tweet76Gönder
İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu

Liseyi yatılı olarak demiryolu meslek lisesinde okudum. Mecburi hizmet için Malatya'da TCDD de göreve başladım. Daha sonra TCDD'den istifa ederek Anadolu Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesinde öğretime başladım. Alt yapı firmalarında, inşaat firmalarında ve proje firmalarında Eskişehir, İstanbul, Kütahya, Kars, Bilecik, Tokat vb. illerde çalıştım. Devlet memuru olarak belediyelerde görev yaptım.

İlgili İçerik

Kesme / Kayma ve Eğilme Momenti Etkin Perdeler

- İnş.Müh. Fatih Taner Vural
Kesme / Kayma ve Eğilme Momenti Etkin Perdeler

Malum perdeler genelde kesme / kayma etkin olarak bilinirler. Oysa ki eğilme momenti etkin perdeler de vardır. Bodur diyebileceğimiz perdeler...

Devamını okuDetails

Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

- Uğur Gener
Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

Radye temel veya radye jeneral temel kelime anlamı itibariyle “bir yapıyı yer sularının çalışmasına karşı koruyan kaplama" anlamına gelmektedir. Yapı...

Devamını okuDetails

Kaba İnşaat Nedir? Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

- Sanal Şantiye
Kaba İnşaat Nedir? Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

İnşaat projelerinde en önemli aşamalardan biri kaba inşaattır. Bir yapının temelinden çatısına kadar tamamlanan bu aşama, yapının dayanıklılığını ve sağlamlığını...

Devamını okuDetails

APPLE PARK: Sürdürülebilir Mimarinin Merkez Üssü

- Sevcan Keleş
APPLE PARK: Sürdürülebilir Mimarinin Merkez Üssü

Mimar         : Foster + Partners Yer              : Apple Park, Cupertino Kaliforniya...

Devamını okuDetails
Please login to join discussion

En Çok Okunanlar

  • Hazır Beton Fiyatları 2025 – Haziran Ayı Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2025 – Haziran Ayı Güncel Fiyatlar

    40648 paylaşım
    Paylaş 16259 Tweet 10162
  • Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) – 2025 | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    14167 paylaşım
    Paylaş 5609 Tweet 3506
  • Güncel Çimento Fiyatları – 2025

    12043 paylaşım
    Paylaş 4817 Tweet 3011
  • 2024 Yılı Bina Metrekare İnşaat Maliyet Bedelleri Yayımlandı

    6987 paylaşım
    Paylaş 2795 Tweet 1747
  • Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

    11887 paylaşım
    Paylaş 4754 Tweet 2972

Son Yorumlar

  • İnşaat İşçilerine Belge Zorunluluğu Geliyor için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • Devam Eden Bir Şantiyenin Şefliğini Devralırken Nelere Dikkat Edilmeli? için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • İnşaat mühendisi maaş aralığı için İNŞ.MÜH. ALİ İSMAİL
  • Çin, Nükleer Füzyon Enerjisi Arayışında: Yapay Güneş için stefantraugott
  • Tünel Kalıp Uygulama Rehberi (Tüm Detaylarıyla) – PDF için ferhtulker

Sponsorlu İçerik



Sorular

  • Trapez Betonu Hakkında
  • TERAS KAT MI, ÇATI ARASI KAT MI?
  • riskli yapı tespiti için sınava yönelik çalışma
  • Yapı kullanma almak için ne yapılmalı?
  • minha etimolojisi

Bizi Takip Edin

Sanal Şantiye ®

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 201 bin aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Güncel Malzeme Fiyatları
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Hazır Beton Fiyatları İllere Göre
    • Çimento Fiyatları
    • Güncel Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatlar (Tüm Bakanlıklar)
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Yazarlar
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.