• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • İndirimli Eğitimler
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Makaleler

K.Maraş Depremi Özelinde, Deprem Tehlike Haritalarında Verilen İvme Değerleri, Olması Gerekenden Daha mı Küçük?

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu - İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
14 Şubat 2023
Kategori: Makaleler, TBDY 2018
Süre:4 dakika
0
313
PAYLAŞIM
3.1k
OKUNMA
Facebookta PaylaşTwitterda PaylaşWhatsApp'da Paylaş

6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminden sonra gündeme gelen konulardan birisi, mevcut deprem ivmelerinin Türkiye Deprem Haritalarında verilen ivmelerden kat kat büyük olduğu ve ortaya çıkan büyük hasarın bununla ilişkilendirilmesiydi. Bu makalemde ayrıntılı olarak bunu irdeleyeceğim.

Deprem ivmesi dediğimiz kavram her depreme özel mutlak bir değer değildir. Genelde fay hatlarına yakın bölgelere konulan ivmeölçerler sadece bulunduğu noktadaki ivmeyi ölçerler. İvme ölçerin bir tanesi tam kaya üzerinde bulunabilirken, bir tanesi kum tabaka üzerinde, bir tanesi silt tabaka üzerinde, başka bir tanesi de dolgu üzerinde bulunabilir.

Deprem anında ivme ölçerin üzerinde bulunduğu nokta ne kadar hızla ne kadar sürede yer değiştirirse ivme ölçer kabaca hareket eden tabakanın  hızını hareketin süresine bölüp ivmeyi hesaplar. Yer hareketi 3 boyutlu olduğundan esasında ivme ölçerin bulunduğu noktada birden fazla ivme mevcuttur. Yani ivme ölçerin bulunduğu nokta(yeryüzündeki herhangi bir nokta) hem x yönünde hem y yönünde hemde z yönünde hareket eder(bileşkesi vardır).

İvme ölçerin bulunduğu noktanın Kuzey-güney yönundeki yer hareketinin bileşkesi Kuzey-Güney yön ivmesini, Doğu-Batı yönündeki aynı yer hareketinin bileşkesi Doğu -Batı yön ivmesini, Yukarı-Aşağı yöndeki yer hareketinin bileşkesi de düşey ivmeyi oluşturur. 500 km uzunluğundaki bir fay hattına sağlı sollu her 5 km’ de bir ivme ölçer yerleştirirseniz 500/5=100 adet ivme ölçer olur ve her birinden de aynı depremde farklı bir değer okunur. Aynı depremde kaya üzerine kurulmuş bir ivme ölçerde 0,2(g) değerini okurken, aynı depremde 1 km ileride alüvyon üzerinde kurulu bir zeminde 0.9(g) değeri okunur/okunabilir.

Zeminler homojen değildir. Türkiyenin her bölgesinde, şehirlerin her bölgesinde, mahallelerin her bölgesinde, adaların her bölgesinde hatta aynı parselin farklı yerlerinde değişik zemin türlerine rastlanır. Ancak deprem dalgalarının farklı zeminlerde farklı şekil değişiklikleri yaptığını göz önüne getirdiğinizde deprem ivmelerini veren  Deprem Tehlike Haritalarını oluşturmak için önünüze 2 yol çıkar:

Birinci yol, her noktada sondaj yapılıp zemin içeriğinin  belirlenmesi ve o noktanın  zemin buyutmeside direkt  dikkate alınarak ivme değeri verilmesidir. İkinci yol ise Türkiyenin tamamını standart bir zemin gibi kabul etmek(mesela Türkiyenin tamamı  orta sağlam kaya) ivmeleri bu standart zemine göre vermek zemin büyütmelerini ise daha sonra parsel bazındaki etütlere göre verilen bu harita ivmesiyle çarpmaktır. Anlaşılacağı üzere birinci yol uygulanamaz bir yoldur. Milyonlarca, milyarlarca her noktada sondaj yapmak mümkün değildir. Bu yüzden ikinci yol tercih edilir.

İlginiziÇekebilir

Depremden Bir Süre Önce Dökülen Betonun Durumu

6 Şubat 2023 Tarihli K.Maraş Depreminin TBDY 2018’de Tanımlı Depremlerle Kıyaslanması

Statikte Geçiş Katı Nedir?

İnşaat Mühendisliği Tarihinde İlkler

Türkiye’nin tamamı için referans bir zemin kabul edilmiştir.  Bu zemin kayma dalgası hızı 760 m/s olan zemindir. Yani zeminin bir başından dalga verildiğinde bu dalga zemin içerisinde saniyede 760 metre yol alır. Bu demektir ki zemin boşluksuz, dalga boşluklara rastlamadan rahatça hareket edebilir. Zaten kayma dalgası hızı ne kadar büyükse o zemin o kadar boşluksuz, o kadar sert bir zemindir. Sadece kayma dalgası hızı bile size zemin hakkında epey bilgi verir.

Türkiye Deprem Tehlike Haritaları da tüm Türkiyedeki zeminin dalganın 760 m/s hızla hareket edeceği bir zemin kabulü yapmıştır. TBDY 2018 Tablo 16.1  incelendiğinde bu zeminin yaklaşık ZB zemine tekabül ettiği görülebilir. Yani Türkiye Deprem Tehlike Haritalarında İstanbul’un her noktası ZB, Ankara’nın her noktası ZB, Konya’nın her noktası ZB, Hatay’ın her noktası ZB, Kahramanmaraş’ın her noktası ZB kabul edilmiştir. Haritalarda verilen ivme değerleri de bu referans zeminde oluşacak ivme değerleridir.  Türkiye Deprem Tehlike Haritasında okunan  PGA=0,375 değeri yaklaşık ZB değerinde oluşması muhtemel ivme değeridir.

Türkiye Deprem Tehlike Haritalarında verilen bu değerin daha sonra bölgesel/parselsel değere göre büyütülmesi gerekir. TBDY2018 de yer alan tablo 2.1 Yerel Zemin Etki Katsayıları bunun içindir. Deprem Tehlike Haritasından alınan değer, zemine göre bu tablodaki katsayı ile çarpılır ve o noktadaki olası ivme değeri/hesap ivme değeri elde edilir.

Son Kahramanmaraş depreminde yapıldığı gibi oradaki herhangi bir ivme ölçerin değerini alıp, direkt Türkiye Deprem Tehlike Haritasındaki ivme değeri(PGA)  ile karşılaştırmak doğru değildir, Deprem ivme değerini (PGA) harita ivme değerine göre kıyaslanamaz. Direkt haritadaki ivme değerinin deprem ivmesi ile karşılaştırılması isteniyorsa ivme ölçerin kayma dalgası hızı 760 m/s olan bir bölgede olması gerekir.

Anlaşıldığı üzere zemin etkisinin ivmeye doğru bir şekilde yansıtılması gerekir. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Pazarcık depreminde farklı ivme ölçerlerde okunan değerler aşağıdadır. (Prof.Dr.Şevket Özden’e bu çalışması nedeniyle teşekkür ediyorum)

K.Maraş Depremi Özelinde, Deprem Tehlike Haritalarında Verilen İvme Değerleri, Olması Gerekenden Daha mı Küçük?
6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Pazarcık depreminde farklı ivme ölçerlerde okunan değerler

Yukarıdaki değerler Kahramanmaraş depreminde farklı yerlerde bulunan ivme ölçerlerde ölçülen değerlerdir. Maraş Pazarcıktaki ivme ölçerde okunan 0,587(g) değeri nispeten sert bir zeminde iken,  Hatay Amik ovası civarında Alüvyon zeminde ivme ölçerin ölçtüğü değer 1,347(g) civarındadır. Değerlerden anlaşılacağı üzere ivme ölçer bulunduğu notadaki/yerleştirildiği noktadaki harekete göre ölçüm yapar.

Sonuç olarak Türkiye Deprem Tehlike Haritalarındaki referans zemin için verilen ivme değerlerinin büyük yada küçük olmasından ziyade asıl gündeme gelmesi gereken konu TBDY2018 Tablo 2.1. de yer alan Yerel Zemin Etki Katsayılarıdır. Bu değerlerin nispeten biraz daha büyük olması/büyütülmesi sahadaki ivmelerin gerçeği yansıtmasına sebep olur. Türkiye Deprem Tehlike Haritalarında verilen ivme değerleri değil, asıl TBDY2018 Tablo 2.1 de verilen zemin büyütme katsayıları gözden geçirilmelidir.

 

 

Ahmet ÇELİKKOLLU

İnşaat Mühendis

ESKİŞEHİR

0 545 401 95 15

Etiketler: deprem ivmesiivmetdth
Paylaş125Tweet78Gönder
Önceki İçerik

2023 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Yayımlandı

Sonraki İçerik

Depremden Etkilenen Şehirlerde Hasar Ne Boyutta?

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu

İnşaat Mühendisi - Eskişehir

Sonraki İçerik
Depremden Etkilenen Şehirlerde Hasar Ne Boyutta?

Depremden Etkilenen Şehirlerde Hasar Ne Boyutta?

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Güncel Fiyatlar

  • Fiyatlar

2023 Güncel Demir Fiyatları – Donatı Çeliği Fiyatları

2023 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Yayımlandı

2023 Çimento Fiyatları – Güncel Çimento Fiyatları

2023 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar | Güncel Listeler

2023 Yılı Birim Fiyatları – Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı

2023 Güncel Gazbeton Fiyatları – Güncel Ytong Fiyatları | 1 Palet Ytong Fiyatı – 1 Palet Gazbeton Fiyatı

Popüler İçerikler

  • Hazır Beton Fiyatları 2023 - İllere Göre Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2023 – İllere Göre Güncel Fiyatlar

    21856 paylaşım
    Paylaş 8742 Tweet 5464
  • 2023 Çimento Fiyatları – Güncel Çimento Fiyatları

    7184 paylaşım
    Paylaş 2873 Tweet 1796
  • Radye Temel Nedir? | Radye Temel Hangi Durumlarda Uygulanır? | Radye Temel Nasıl Uygulanır?

    14208 paylaşım
    Paylaş 5682 Tweet 3551
  • 2023 AutoCAD Komutları ve Detaylı Olarak Tanımları

    7825 paylaşım
    Paylaş 3129 Tweet 1956
  • 2023 Yılı Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    4538 paylaşım
    Paylaş 1812 Tweet 1132

Önemli İçerikler

İnşaat Mühendisliği Staj Defteri Örnekleri – 2022

Mühendislik Öğrencileri Laptop Alırken Nelere Dikkat Etmeli? | Tavsiye ve Öneriler

Kimler Şantiye Şefi Olabilir? – 2022

İnşaat Terimleri Sözlüğü | PDF Dökümanı | 2022

İnşaat Mühendisleri ve Mimarlar için En İyi Online Eğitimler

Son Yorumlar

  • Teknik Çizim Nedir? | Kurallarına Uygun Mimari Proje Çizimi için Dilara
  • Yeni Mezun İnşaat Mühendislerine Proje Sınırlamaları Getiriliyor | İşte Kurallar!!! için Kemal
  • Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde Tecrübe ve Yapı Güvenliği ile İlgili Maddeler İçeren Yönetmelik Yayımlandı için Osman Pekşen
  • Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde Tecrübe ve Yapı Güvenliği ile İlgili Maddeler İçeren Yönetmelik Yayımlandı için Mustafa
  • TBDY 2018 Göre Örnek Bir Taşıma Gücü Kapasitesi Hesabı için esma

Sponsorlu İçerik



İnşaat Sektörünün Bilgi Kaynağı
Tavsiyeler
-Aykut ÖZDEMİR

Bizi Takip Edin

Sorular

  • Türkiyedeki İnşaat Mühendisi Geleceği
  • Kolon çatlağı
  • Kolona mobilya sabitlemek için delik delinir mi? Sonra telafisi olur mu?
  • Bir kolondan kaçtane karot alınırsa zarar verir
  • Karot alınmasının yapıya zararı

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 15.888 aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

©2009-2022 Sanal Şantiye

Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Online Eğitimler
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

©2009-2022 Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.