• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2023/2 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • 2023 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2023/2 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • 2023 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Makaleler

Patlamalar Yapılara Nasıl Etki Eder?

Furkan Polat - Furkan Polat
24 Şubat 2020
Kategori: Makaleler
Süre:4 dakika
A A
0
Terör saldırısı, Oklahoma City, ABD, 19.04.1995

Terör saldırısı, Oklahoma City, ABD, 19.04.1995

Mühendisler askeri yapılar dışındaki yapıları sabit, hareketli, kar, deprem ve rüzgâr gibi yüklere karşı güvenli kılmaya çalışırlar. Patlama yükünü dikkate almazlar. Günümüzde giderek artan doğal gaz kullanımı ve terör saldırıları patlama etkisinin de proje aşamasında artık dikkate alınmasını kaçınılmaz kılmaktadır. 

Burada söz konusu edilen patlama savaş dışında olabilecek olan tüp gaz, doğal gaz, kimyasal deposu, yakıt tankeri, yakıt istasyonu patlaması, kazan patlaması ve terör saldırısıdır. Tamamen patlamaya dayanıklı yapıların tasarlanması gerçekçi ve ekonomik bir seçenek değildir, ancak mevcut mühendislik ve mimari bilgi, bir patlamanın etkilerini önlemlerle hafifletebilir.

Patlamalar Yapılara Nasıl Etki Eder?

1995 yılında Oklahoma City’de gerçekleştirilen terör saldırısı bizler için oldukça önemli bir örnek niteliğini taşımakta. Bina önünde park edilmiş bomba yüklü bir kamyon patlatılmış ve bina kısmen çökmüştü. Patlama sırasında binada yaklaşık 360 kişi bulunuyordu. Patlama ve çöken binadan geriye 168 can kaybı ve 800 yaralı kalmıştı. Can kayıplarının çoğu patlamadan ziyade binanın kısmen çökmesinden meydana gelmişti.

Çöken betonarme yapının taşıyıcı sistemi çok kötüydü. Kirişlere oturan kolonlar vardı ve alt katta kiriş açıklıkları yaklaşık 12 metreydi. Alt kolonlarından birinin kaybı kiriş açıklığının 24 metreye çıkmasına, kirişin mafsallaşarak mekanizma oluşmasına ve sonuçta kısmigöçmeye neden oldu.

Patlamalar Yapılara Nasıl Etki Eder?

Peki böyle bir şeyi nasıl önleyebiliriz?

Öncelik, olası bomba patlama yerleri ile bina arasında mümkün olduğunca fazla mesafe oluşturmak olmalıdır. Sıkışık şehir merkezlerinde binanın yeniden konumlandırılması için çok az veya hiç bir alan olmayabilir, ancak mümkün olan yerlerde bu mesafeler sağlanmalıdır. Direkler, ağaçlar ve sokak bankları gibi engellerin stratejik konumuyla sağlanabilir. Böylelikle dış tarafta bulunan kolonların zarardan en az etkiyi alması sağlanmış olur.

Patlamalar Yapılara Nasıl Etki Eder?

Altı garaj, avlulu, içbükey, büyük yüzeyli, yola yakın, çıkmalı, birbirine yakın, yüksek yapılar patlama basıncından ve büyüyerek yansıyan basınçtan büyük zarar görürler. Küçük yüzeyli, dışbükey, yoldan uzak, ağaçlar ile çevrelenmiş yapılar daha güvenlidir.

Patlama dışarıda yaşanırsa;

Yapı cephesinde oluşan basınca karşı en zayıf noktalar kapı ve pencerelerdir. Camlar, kapılar, tuğla duvarlar parçalanır ve yapı içinde büyük bir hızla uçuşur. Şok dalga yapı içine girer, balon etkisi yaratır. Tavan döşeme ve kirişleri yukarı, kolonlar ve duvarlar içeri doğru itilir.

Patlama içeride yaşanırsa;

Kapalı hacimde patlama çok daha büyük etki yaratır. Oluşan basınç büyüyerek yansır. Camlar, kapılar, tuğla duvarlar, eşyalar parçalanır ve yapı içinde ve dışında büyük bir hızla uçuşur. Balon etkisi ile tavan döşeme ve kirişleri yukarı, taban döşeme ve kirişleri aşağı, kolonlar ve duvarlar dışa doğru itilir.

Patlamalar Yapılara Nasıl Etki Eder?

Patlama basıncına öncelikle o hacimdeki elemanlar direnmek zorunda kalır. Döşeme ve kirişlerin yukarı itilmesi döşemenin parçalanmasına, kirişlerin ve kolonların mafsallaşarak mekanizma oluşmasına neden olur. Çünkü büyük yüzeyli döşeme büyük bir toplam kuvvetin etkisindedir ve çok incedir. Alttan yukarı doğru etkiyen böyle bir kuvvet için boyutlandırılmamıştır. Döşeme açıklık momentinin üstte oluşturduğu çekme kuvvetini karşılayacak hiçbir donatı yoktur. Ayrıca, mevcut pilyeler de ters yönde oluşan kesme kuvveti açısından işe yaramazlar.

Kirişler için de durum aynıdır. Açıklıklarında üstte genelde sadece montaj donatısı vardır. Yukarı doğru oluşan itme kuvvetinden üstte çekme oluşturan momenti karşılayamazlar mafsallaşma ve göçme olur.

Döşeme ve kirişlerin yukarı itilmesi sonucunda kolonların eksenel basınç kuvveti azalır, sıfır hatta çekme bile olabilir. Eksenel kuvveti azalan kolonun moment ve kesme taşıma gücü düşer. Ayrıca yanal basınca maruz kalır, kiriş gibi davranır ve aşırı büyük açıklık momenti ve kesme kuvveti oluşur. Bu yükleme durumu için boyutlandırılmamış olan kolon mafsallaşarak kırılır. Kolonun kaybedilmesi kiriş açıklığının büyümesine, mafsallaşmasına mekanizma oluşmasına ve göçmeye neden olur.

Faydalanılan Kaynaklar:
Merhum Prof.Dr.Ahmet TOPÇU
“Yapılarda patlama hasarlarını azaltıcı önlemler”

Etiketler: doğalgazgöçmemafsallaşmapatlamaterör saldırısıYapı
Paylaş42Tweet26Gönder
Furkan Polat

Furkan Polat

Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğrencisi.

İlgili İçerik

İnşaatın Pusulası Harita Mühendisliğinin Şantiyedeki Yeri

- onuryb
İnşaatın Pusulası Harita Mühendisliğinin Şantiyedeki Yeri

Harita Mühendisliği Nedir? Harita mühendisliği, inşaat sektöründe hayati bir rol oynayan konumsal verilerin üretildiği önemli bir mühendislik dalıdır. Bu disiplin,...

Devamını oku

Depremden Bir Süre Önce Dökülen Betonun Durumu

- İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
Depremden Bir Süre Önce Dökülen Betonun Durumu

Betonarme binalarda betonun homojenliği, binanın homojenliği için önemlidir. Bu yüzden beton santralde karıştırılır, beton nakil araçlarinda karıştırılarak döküleceği yere taşınır....

Devamını oku

K.Maraş Depremi Özelinde, Deprem Tehlike Haritalarında Verilen İvme Değerleri, Olması Gerekenden Daha mı Küçük?

- İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Pazarcık depreminde farklı ivme ölçerlerde okunan değerler

6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminden sonra gündeme gelen konulardan birisi, mevcut deprem ivmelerinin Türkiye Deprem Haritalarında verilen ivmelerden kat kat...

Devamını oku

6 Şubat 2023 Tarihli K.Maraş Depreminin TBDY 2018’de Tanımlı Depremlerle Kıyaslanması

- İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
6 Şubat 2023 Tarihli K.Maraş Depreminin TBDY 2018'de Tanımlı Depremlerle Kıyaslanması

6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Bu deprem ile TBDY 2018'de bu bölge için...

Devamını oku
Sonraki İçerik
İnşaat Mühendisliği Puanları Düşüyor!

Almanya'da Üniversite Mezunlarının Dörtte Biri Mühendis

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

En Çok Okunanlar

  • Hazır Beton Fiyatları 2023 - İllere Göre Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2023 Kasım Ayı Güncel Fiyatlar

    23621 paylaşım
    Paylaş 9448 Tweet 5905
  • 2023 Çimento Fiyatları – Güncel Çimento Fiyatları

    8100 paylaşım
    Paylaş 3240 Tweet 2025
  • 2023 Yılı Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    7843 paylaşım
    Paylaş 3109 Tweet 1943
  • Radye Temel Nedir? | Radye Temel Hangi Durumlarda Uygulanır? | Radye Temel Nasıl Uygulanır?

    10781 paylaşım
    Paylaş 4311 Tweet 2695
  • 2024 AutoCAD Komutları ve Detaylı Olarak Tanımları

    6068 paylaşım
    Paylaş 2426 Tweet 1517

Son Yorumlar

  • Kimler Şantiye Şefi Olabilir? – 2023 için erkeym
  • Beton Çeşitleri Nelerdir? için furkan
  • Kısa Kolon Etkisi Nedir? TBDY 2018 Ve Kısa Kolon Etkisi için FATİH TANER VURAL
  • Çözümlü Örneklerle Mesnet Tepkisi (Reaksiyonu) Hesapları için Faruk ve Gamze
  • Uygunluk Raporu Alan Betonda Çatlak Skandalı! | Kaba İnşaata Yıkım Kararı Verildi için Metin Aksu

Sponsorlu İçerik



Sorular

  • İNŞAAT UYGULAMA DENETÇİSİ BELGESİ HAKKINDA
  • Betonarme döşemelerde donatı aralıkları için 250mm den büyük olamama şartı çok fazla değil mi ?
  • Kolonlarda boyuna donatı sayısı
  • Yapı Metrajı Ve Maliyeti ile ilgili kaynak
  • Türkiyedeki İnşaat Mühendisi Geleceği

Bizi Takip Edin

Sanal Şantiye ®

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 700 aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

©2009-2023 Sanal Şantiye

Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Güncel Malzeme Fiyatları
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Hazır Beton Fiyatları İllere Göre
    • Çimento Fiyatları
    • Güncel Gazbeton Fiyatları
    • 2023/2 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • 2023 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Yazarlar
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

©2009-2023 Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.