Sismik İzolatör
Sismik izolatör sistemleri, yapıya gelen deprem, rüzgar vb. yüklerin azaltılmasına yarayan sistemdir. Başta Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere Türkiye, Hindistan, Fransa, Yunanistan, Dubai ve daha birçok ülkede uygulanmaktadır. Bizlere daha yeni bir teknoloji gibi gelse de temelleri 25-30 yıl önceye dayanmaktadır. Ülkemizde sismik izolasyon sistemleri diğer ülkelere göre daha az gelişmiştir. Bunun sebebi eğitiminin olmaması ve sayısı az olan uzman firmalar tarafından yapılabilmesidir.
Sismik izolasyonu olmayan yapı kendi ağırlığının 1/10’u kadar yatay yük taşıyabilir. Eğer bu değerden daha fazla bir yük gelirse yapıda kalıcı deformasyonlar oluşur ve kolon-kiriş birleşim noktalarında kırılmalar başlar.
Ancak sismik izolasyonu olan yapılar ise bu değerlerin çok üstüne çıkabilir. Çünkü sismik izolatörler gelen yatay yükü azaltır.
Sismik izolatörler kurşun çekirdekli izolatörler, yüksek sönümlü izolatörler ve sürtünme tipi sismik izolatörler olarak üç çeşide ayrılır.
Kurşun çekirdekli izolatörler:
Yuvarlak veya dikdörtgen şekildeki çelik ve kauçuk plakalar birbirlerine entegre edilir ve ortasına kurşun çekirdek yerleştirilir. Kurşun çekirdeği enerjiyi sönümlemeye yarar ve %20 ila %30 arasında sönümleme yapar.
Düşük sönümlü izolatörler:
Sismik izolasyon sistemi teknolojisinde bu izolatör çeşidi ilk üretilen izolatörlerdendir. Genel olarak tek başlarına kullanılamazlar ve sönümlemeye yarayan damper ile birlikte kullanılırlar.
Yüksek sönümlü izolatörler: Bu izolatör çeşidi ek bir takviyeye gerek duymadan tek başına sönümleme yapabildiği için düşük sönümlü izolatörlerin yerine kullanılmaya başlanmıştır. Yaklaşık %15 sönüm yapabilir.
Bu izolatörlerin tarihi binaların korunması, can güvenliği, minimum bakım, onarım maaliyetlerini minimuma indirmesi, iş kaybının önlenmesi vb. gibi avantajları vardır.
Sismik izolasyon sistemine güzel bir örnek olan bu videoyu sizlerle paylaşıyorum J
