Yangın Durumunda Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Yangın durumunda yapılması gerekenler nelerdir? şu an herkesin aklındaki soru. İşin aslı yangını önceden önlemektir. Yangın ile ilgili önleyici tedbirler işin uzmanları ile birlikte alınmalı ve yangınların öncesinde tedbir alınmalıdır. Bu konuda uzman kişi ve kurumların raporları göz önüne alınarak yapıların yangın güvenliği alınmalıdır…

Yangın Durumunda Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Önemli maddi hasarlara ve can kayıplarına yol açabilecek afet çeşitleri içinde yangınlar da yer almaktadır.

Yangın türleri;

A Sınıfı Yangınlar : Yanmanın, normal olarak parlak korların oluşumuyla yürüdüğü, genellikle organik esaslı katı madde yangınları.
B Sınıfı Yangınlar : Sıvılar veya sıvılaşabilir katılar ile ilgili yangınlar.
C Sınıfı Yangınlar : Gaz yangınları.
D Sınıfı Yangınlar : Metal yangınları. Yangın esnasında solumaya bağlı olarak zehirlenme vakaları ve ateşle temasa bağlı olarak yanık dereceleri görülebilir.
E Sınıfı Yangınlar  : Elektrik yangınları. Elektrik trafo, pano vb. gibi yerlerde çıkan yangınlardır.
F Sınıfı Yangınlar : Pişirme gereçlerindeki pişirme ortamı (bitkisel veya hayvansal sıvı ve katı yağlar) yangınları.

Yangınlarda büyük maddi kayıplar da söz konusu olur. Genellikle bina içlerinde kaza ve aksamaların tutuşması sonucu ortaya çıkan yangınlar bina içerisinde yer alan eşyaların yanmasına neden olur. Yangının en büyük tehlikesi hızla büyüyüp yayılmasıdır! Bu nedenle yangın çıktığı anda kontrol altına alınamazsa sonuç vahim boyutlara ulaşabilir! Bu nedenle önlem almak ve eğitim vermek yangın konusunda en önemli noktadır!

Yangınlarda İlk Yapılması Gerekenler

Yangında ilk yapılması gerekenler yangının etkilerinin azaltılmasına yardımcı olurken can ve mal kayıplarının önlenmesini de sağlayabilir. Yangın anında öncelikle yangın söndürme konusunda eğitimli kişilerin müdahale etmesi gerekir. Yangın söndürme konusunda bilgisi olmayan kişilerin müdahalesi hem kendi hem de başkalarının can güvenliğini tehlikeye atabilir.

Çıkan yangının ilk anlarında çevremizde kimse yoksa öncelikle 112 aranmalı ve itfaiye ekiplerinin bölgeye en hızlı şekilde gelmesine yardımcı olunmalıdır. Yangına profesyonel ekipler tarafından müdahale edilmesi alevlerin en hızlı şekilde kontrol altına alınmasını sağlar. Yangınların meydana gelmesinden önce binalara yangın söndürme sistemlerinin yerleştirilmesi yangına ilk müdahalenin daha hızlı yapılmasını sağlar. Sprinkler sistemler yangın ısısıyla harekete geçer ve yangının söndürülmesinde etkili bir görev üstlenir.

Özellikle yangın sırasında panik olmak, can güvenliğini tehlikeye atamakta, sakin kalmak ve yangın söndüren ekiplerin yönlendirmelerine uymak yangınların daha hızlı bir şekilde söndürülmesini sağlamada çok etkili olur.

Kurum, kuruluş ve iş yerlerinde yangını önleyici tedbirler iki kısımda ele alınır;

Yapısal bakımdan yangından korunma:

Yapılarda yanmaz veya yanması güç yapı malzemeleri kullanılmalıdır,
Yangının yayılmasını önlemek amacıyla, yangın bölümleri oluşturulmalıdır,
Dumanın yayılmasını önlemek için duvardan sızmaları önleyici tedbirler alınmalıdır,
Yangının etkilerinden korunmuş kısa yangın çıkış yolları sağlanmalıdır,
Ateşleyici ve yanıcı malzeme kaynakları birbirinden ayrı yerlerde depolanmalıdır,
Her an çıkabilecek yangınlar için yangın söndürme cihazları çalışır durumda bulundurulmalıdır.

Organizasyon bakımından yangından korunma:

Yangınlara karşı iyi bir bina yönetimi olmalıdır,
Yangınlara karşı gerekli yasaklar konulmalıdır,
Sabit elektrik tesisatı sık sık kontrolden geçirilmelidir,
Sık sık yangın tatbikatları yapılmalıdır,
Yangın çıkışları açık tutulmalı, acil ışıklandırma sistemleri kurulmalıdır,
Gereksiz yangın yükü kaldırılmalıdır,
Korunma sistemi ve tahliye planı kontrol edilmeli ve güncellenmelidir.
Her türlü işyerinde yangın söndürme tüpü bulundurulmalı, düzenli bakımları yaptırılmalı ve nasıl kullanılacağı öğrenilmelidir.

Konutlarda yangını önleyici tedbirler:

Tavan arası ve bodrumlar temiz tutulmalıdır,
Çocukların ateşle oynamasına izin verilmemelidir,
Soba, kalorifer ve mutfak ocakları dikkatli kullanılmalıdır,
Yanıcı maddeler konutun uygun yerinde saklanılmalıdır,
Elektrik tesisatından çıkabilecek yangınlara karşı tesisatın düzenli bakımı yaptırılmalıdır,
Sıvasız, çatlak, hatalı inşa edilmiş ve dolmuş bacalar kullanılmamalıdır,
Konutlarda da yangın söndürme tüpü bulundurulmalı, düzenli bakımları yaptırılmalı ve nasıl kullanılacağı öğrenilmelidir.
Konut Yangınlarında tahliye zamanı çok kısıtlıdır, bu nedenle konutlar için tahliye planı yapılmalıdır.
Yangınlarda erken uyarı çok önemlidir, bu nedenle her konutta mümkünse bir kaç tane duman dedektörü bulundurulmalı, bunların düzenli olarak kontrolleri yapılmalıdır.

YANGIN SÖNDÜRMEDE KULLANILAN YÖNTEMLER

Soğutarak Söndürme:

Su ile Soğutma: Yanıcı maddeyi boğma ve yanıcı maddeden ısı alarak yangının söndürülmesinde en büyük etken olmaktadır.
Yanıcı Maddeyi Dağıtma: Yanan maddenin dağıtılmasıyla yangın nedeni olan yüksek ısı bölünür, bölünen ısı düşer ve yangı yavaş yavaş söner.
Kuvvetli Üfleme: Yanan madde üzerinde kuvvetli olarak üflenen hava alevin sönmesine ve yanan maddenin ısısının düşmesine neden olmaktadır.
Soğutarak söndürme ilkesi ile başlangıç yangınlarında başarıya ulaşılabilir.

Havayı Kesme:

Örtme: Katı maddeler (kum, toprak, halı, kilim vb) ve kimyasal bileşikler (köpük, klor, azot vb) kullanılarak yanan maddenin oksijen ile temasının kesilmesi ile yapılan söndürmedir. Akaryakıt yangınlarına örtü oluşturan kimyasal kullanılmaktadır.
Boğma: Yangının oksijenle temasının kesilmesi veya azaltılması amacıyla yapılan işlemdir. Özellikle kapalı yerlerde oluşan yangınlara uygulanır.
Yanıcı Maddenin Ortadan Kaldırılması: Yanma koşullarından olan yanıcı maddenin ortadan kalkması sonucu yangının söndürülmesidir.

YANGIN SÖNDÜRÜCÜ MADDELER NELERDİR?

• Su: Ateşi söndüren maddeler arasında en önemlisi sudur. Su özellikle A tipi yangınlar için (katı) mükemmel bir söndürücüdür.
• Kum: Yanıcı maddelerin oksijenle ilişkisinin kesilerek söndürülmesinde kullanılır.
• Karbondioksit Gazı (CO2): Yanan maddenin üzerini kaplayan karbondioksit gazı yanıcı maddeyi oksijensiz bırakarak yangının söndürülmesi olayıdır.
• Kuru Kimyevi Tozlar: Kimyasal tozların cinslerine göre A,B,C sınıfı yangınlar etkin bir şekilde söndürülebilmektedir.
• Köpük: Köpük yanan yüzeyi tamamen kaplar. Bunun sonucu olarak da hava ile teması keser ve ayrıca soğutma özelliğinin bulunması nedeniyle de yangın söndürücü olarak kullanılır.

YANGIN SÖNDÜRME TÜPLERİ İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

• Kolayca ulaşılabilecek bir yerde tutulmalıdır.
• Yeri herkes tarafından bilinmelidir.
• Duvara sıkıca sabitlenmelidir.
• Her yıl ilgili firma tarafından bakımı yapılmalıdır.
• Bir kez kullanıldıktan sonra mutlaka tekrar doldurulmalıdır.

YANGIN SÖNDÜRME TÜPLERİNİN KULLANIMI

1. Pimi çek,
2. Ateşin kaynağına yönelt,
3. Sık,
4. Süpür!

YANGIN ANINDA YAPILMASI GEREKENLER

• Telaşa kapılmadan çevrede yangın ihbar düğmesi varsa ona basılmalıdır,
• 112 nolu telefondan yangın itfaiyeye bildirilmelidir. Yangının adresi en kısa ve doğru şekilde mümkünse yangının cinsi ile birlikte (bina, benzin, ahşap, araç vb)bildirilmelidir.
• İtfaiye gelinceye kadar mümkünse yangını söndürmek için eldeki mevcut imkanlardan yararlanılmalıdır.
• Yangın kapalı alandaysa yayılmasını önlemek için kapı ve pencereler kapatılmalıdır,
• Bunlar yapılırken kendimiz ve başkaları tehlikeye atılmamalıdır,
• Eğer alevler çoğalmışsa ve binadan çıkış olanaksızsa, yatak altlarına dolaplara saklanılmamalı, pencereden dışarıdakilerle iletişim kurulmaya çalışılmalıdır,
• Dumandan boğulmamak için yardım gelene kadar eğilerek ve sürünerek hareket edilmeli, ağız ve burun ıslak bez ya da mendille kapatılarak nefes alınmalıdır,
• Duman ve yanık kokusu başka odadan geliyorsa kapılar açılmamalı, kapıya dokunulmamalıdır.
• Kıyafetiniz alev almışsa; koşmadan durup yere yatarak yuvarlanılmalıdır. Battaniye türü örtüler alınarak alevler boğulmaya çalışılmalıdır.
• Eğer vücudumuzda yanık varsa, hemen soğuk suya tutulmalıdır.

ORMAN YANGINLARI

Orman Yangınlarının Nedenleri:

İhmal ve dikkatsizlik nedeniyle çıkan orman yangınları:

• Ormanda güvenlik tedbiri alınmadan ateş yakılması,
• Yakılan ateşin söndürmeden bırakılması,
• Sönmemiş sigara izmariti ve kibritin yere atılması.
• Orman içinde veya bitişiğindeki tarlalarda istenmeyen ot veya anızın yakılması,
• Gece aydınlatma için ormanda ateşle dolaşılması,
• Cam ve cam kırıklarının ormanda bırakılması,
• Çocukların orman içinde ateşle oynamaları.

Kasıtlı çıkarılan orman yangınları:

• Tarla veya otlakları genişletmek için ormanın bilerek yakılması,
• Orman içinde yapılan kanunsuz işleri gizlemek için yangın çıkarılması,
• Birilerinden intikam almak veya bir şeyi sabote etmek için yangın çıkarılması,
• Yabani hayvanları uzaklaştırmak için yangın çıkarılması.

Orman Yangınlarının Zararları:

• Biyolojik çeşitlilik büyük zarar görür.
• Ormanlarda yaşayan canlıların yaşam alanları yok olur.
• Canlı ve cansız örtünün yok olmasıyla erezyon, sel-taşkın ve hava Kirliliği gibi doğal afetlerin sayısında ve hızında artma görülür.
• İklim sisteminde (sıcaklık, rüzgâr, nem ve yağışa doğrudan etki ederek) bozulmalar görülür.
• Orman ve orman ürünlerine dayalı turizm, sağlık, spor, avcılık gibi sektörler olumsuz yönde etkilenir.

AFAD’ın YANGIN ESNASINDA YAPILMASI GEREKENLER VİDEOSU

Kaynaklar

• AFAD Resmi Web Sitesi
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü