• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane TBDY 2018

Binalar Kaç Büyüklüğündeki Depreme Karşı Tasarlanıyor?

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu - İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
16 Ekim 2019
Kategori: TBDY 2018, Deprem
3
İzmir depremi

Bu yazının belli bölümlerini sıradan bir vatandaş anlayabilirken, belli bölümlerini ise sadece teknik elemanlar anlayabilecek. Teknik elemanlardan kastım, mühendisler ve mimarlar.

Bu yazıda, çoğu mimar/mühendislerin bilmediği yada yanlış bildiği, tasarlanan binaların kaç büyüklüğündeki depreme dayanıklı olduğu konusuna açıklık getireceğim/getirmeye çalışacağım.

Yine bu yazı da, TBDY2018(Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği) ‘nin konuyla ilgili bölümlerini de açıklayacağım. Yani TBDY2018 yapılan binaların kaç büyüklüğündeki depreme dayanıklı olmasını istiyor?

Teknik elemanlar bazen “yaptığım bina 8 büyüklüğündeki depreme dayanır, 9 büyüklüğündeki depreme dayanır” tarzında söylemlerde bulunuyor. Bazen de vatandaş bir mimar ya da mühendise “bu bina kaç büyüklüğündeki depreme dayanır” diye sorduğunda, mimar/mühendis “8 büyüklüğündeki depreme bile dayanır” diyebiliyor.

Binalar, vatandaşın anladığı deprem büyüklüğüne göre tasarlanmaz. Yani binalar en çok kullanılan deprem büyüklük ölçeği olan Richter ölçeğine göre tasarlanmaz. Teknik elemanlar da dahil her kim benim binam 8 büyüklüğündeki depreme dayanır, 9 büyüklüğündeki depreme dayanır diyorsa bilin ki yalan söylüyordur. Binalar deprem esnasında, yani hareket esnasında yapıda oluşması muhtemel ivmeye göre tasarlanır. Bu konunun ayrıntısına birazdan gireceğim.

Richter deprem büyüklüğü, sismograf denilen cihazların yer hareketine bağlı salınımlarına bağlı olarak belirlenen bir sayıdır. Richter ölçeğindeki sayılar lineer değil logaritmik olarak büyür. Yani Richter ölçeğinin kadranındaki iki sayı arasındaki fark bir birim değildir. Yani 3 büyüklüğü ile 4 büyüklüğü arasındaki fark 1 birim değildir. Richter ölçeğindeki sayılar logaritmik olarak yerleştirildiğinden(10 tabanına göre), iki rakam arasındaki fark 10 birimdir. 3 büyüklüğündeki deprem ile 4 büyüklüğündeki deprem arasında 10 kat büyüklük farkı vardır. Büyüklük konusu sanırım anlaşıldı.

Binalar Kaç Büyüklüğündeki Depreme Karşı Tasarlanıyor?
görsel: https://www.tech-worm.com/sismograf-nedir-ne-ise-yarar-nasil-calisir/

Birde şiddet konusunu açıklayayım. Deprem büyüklüğü ile deprem şiddeti farklı kavramlardır. Deprem şiddeti dediğimiz şey arazideki yapıların gördüğü hasardır. Şiddet 1 ile 12 arasında değişir. Eğer hiç yapı olmayan bir çöl de 9 büyüklüğünde bir deprem olmuşsa, burada hiç yapı olmadığından ve dolayısıyla yapı hasarı olmadığından deprem şiddeti sıfırdır. Şiddet tamamen yer üstü yapıların hasarının bir göstergesidir.

Türkiye de, TBDY2018 dediğimiz bina deprem yönetmeliği kullanılmaktadır. Türkiye deprem tehlikesi haritasından, bina yapılacak yerdeki ivme alınıp tasarımda kullanır. Ss değeri dediğimiz değer.

(Ss) değeri nedir?

Bu yazıyı okuyan kaç kişi acaba doğru düzgün Ss değerinin anlamını bilmekte? Eğer teknik elemansanız bir düşünün bakalım (Ss) değeri nedir?

Deprem tehlike haritasından tüm deprem hesaplarını yaparken kullandığınız (Ss) değeri çoğu kişinin tahmin ettiği gibi deprem ivmesi ya da yer ivmesi değildir.

(Ss) değeri, yüzeysel bir tabirle, tek katli bir yapıda (idealize edilecek tek serbest dereceli sistem) yer hareketinin yani depremin oluşturacağı ivmedir. Yapıdaki ivme ile deprem ivmesi farklıdır. Yapıdaki kuvveti bulacaksanız yapıdaki ivmeyi bulmanız gerekir. Dolayısıyla deprem hesabında esas olan, yapıda okusan ivmedir. Deprem tehlike haritasındaki Ss değeri ise size iste bu yapıdaki ivmeyi verir.

Binalar Kaç Büyüklüğündeki Depreme Karşı Tasarlanıyor?
Türkiye Deprem Tehlike Haritaları örnek bir koordinatın DD-2 deprem yer hareketi düzeyi ve ZC sınıfına göre değerleri

Deprem tehlike haritasına baktınız Ss=1 buldunuz. Bu ne demek?

Yapınıza yatayda 1g kadar ivme etkiyor anlamına gelir. Yani tam yerçekimi kadar bir ivme. Bunu yapı kütlesi ile çarparsanız, yapınıza etkiyen yatay kuvveti deprem kuvvetini bulursunuz. Yapınızın toplam kütlesi M ise, yapıda F= 1g x M kadar yatak kuvvet oluşur. Yani yapınızın ağırlığı kadar bir yatay kuvvet deprem kuvvetidir. Kuvvetin büyüklüğünü düşünün.

Deprem tehlike haritasındaki Ss değerine yapıda oluşan ivme dedik.

Peki, bu değerden hareketle yaklaşık olarak yer ivmesini bulabilir miyiz?

Evet, bunu da bulabilirsiniz.

Hesaplarda biliyorsunuz Ss değerini zemin büyütmesi Fs ile çarpıp biraz büyütüyoruz. Zemin büyütmesi yok diye düşünelim. Haritada baktınız. Ss=0.90 çıktı(Fs=1) Yani yapıdaki spektral ivme 0.90. (0.2 saniyeye tekabül ediyor). TBDY2018 ŞEKİL 2 1 e bakin. Yer ivmesi bina ivmesinin sıfır olduğu yere tekabül eder. Sekile baktığınızda 0.40Sds nin sıfır periyoda denk geldiğini görürsünüz(Sds=Ss x Fs, Fs=1 almıştık). O halde bu durumda yer ivmesi 0.40 x Ss okur. Yani 0.40×0.90=0.36
Deprem ivmesi 0.36g bulunur. Dikkat edin deprem ivmesi kaç, yapı ivmesi kaç.

Sonuç olarak yapılarımızı deprem büyüklüğüne göre tasarlamıyoruz. Benim yapım 9 büyüklüğüne dayanır, 8 büyüklüğünde bir şey olmaz gibi tabirler doğru değil, etik değildir. Basta teknik elemanlar olmak üzere neyi nasıl hesap ettiğimizin farkında olmamız gerekir, insanları bilinçli ya da bilinçsiz kandırmamamız gerekir.

Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKISEHIR
0545 491 9515


Sanal Şantiye sitesinden daha fazla şey keşfedin

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Etiketler: ahmet çelikkollurichter ölçeğitbdy 2018yer ivmesi
Paylaş252Tweet158Gönder
İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu

Liseyi yatılı olarak demiryolu meslek lisesinde okudum. Mecburi hizmet için Malatya'da TCDD de göreve başladım. Daha sonra TCDD'den istifa ederek Anadolu Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesinde öğretime başladım. Alt yapı firmalarında, inşaat firmalarında ve proje firmalarında Eskişehir, İstanbul, Kütahya, Kars, Bilecik, Tokat vb. illerde çalıştım. Devlet memuru olarak belediyelerde görev yaptım.

İlgili İçerik

Mevcut Binaya Göre Bina Performans Analizi Hesap Yöntemi Seçimi

- İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
Mevcut Binaya Göre Bina Performans Analizi Hesap Yöntemi Seçimi

Bina performans analizi, deprem olmadan binanın hangi kolonunun, hangi kirişinin neresinin, ne kadar hasar göreceğinin belirlenmesidir. Daha net bir tanımla...

Devamını okuDetails

TBDY 2018 Kapsamında Tünel Kalıp Sisteminin Değerlendirilmesi

- İnş.Müh. Fatih Taner Vural
TBDY 2018 Kapsamında Tünel Kalıp Sisteminin Değerlendirilmesi

Merhaba, bu yazıda TÜNEL KALIP SİSTEMİ, TBDY 2018 kapsamında değerlendirilmeye çalışılacaktır. Tünel Kalıp Sistemi hakkında öncelikle Prof Dr Hakkı Polat...

Devamını okuDetails

“D” Katsayısının Taşıyıcı Sistem Sünekliğine Etkisi

- İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
“D” Katsayısının Taşıyıcı Sistem Sünekliğine Etkisi

TBDY 2018’ de, Tablo 4.1 ‘de taşıyıcı sistem türlerine göre adına Dayanım Fazlalığı Katsayısı denilen “ D” ‘ler tablo halinde...

Devamını okuDetails

Betonarme Taşıyıcı Sistem Tasarımında Yapılan En Büyük Hile

- İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
Betonarme Taşıyıcı Sistem Tasarımında Yapılan En Büyük Hile

Taşıyıcı sistemin amacı yükleri/kuvvetleri güvenli bir şekilde toprağa iletmektir. Ülke standartları ve yönetmeliklerin amacı da budur. Unutulmaması gereken konu standartların/yönetmeliklerin...

Devamını okuDetails
Please login to join discussion

En Çok Okunanlar

  • Hazır Beton Fiyatları 2025 – Şubat Ayı Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2025 – Şubat Ayı Güncel Fiyatlar

    40236 paylaşım
    Paylaş 16094 Tweet 10059
  • Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) – 2025 | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    14041 paylaşım
    Paylaş 5560 Tweet 3475
  • Güncel Çimento Fiyatları – 2025

    11899 paylaşım
    Paylaş 4759 Tweet 2975
  • 2024 Yılı Bina Metrekare İnşaat Maliyet Bedelleri Yayımlandı

    6983 paylaşım
    Paylaş 2793 Tweet 1746
  • Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

    11867 paylaşım
    Paylaş 4746 Tweet 2967

Son Yorumlar

  • İnşaat İşçilerine Belge Zorunluluğu Geliyor için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • Devam Eden Bir Şantiyenin Şefliğini Devralırken Nelere Dikkat Edilmeli? için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • İnşaat mühendisi maaş aralığı için İNŞ.MÜH. ALİ İSMAİL
  • Çin, Nükleer Füzyon Enerjisi Arayışında: Yapay Güneş için stefantraugott
  • Tünel Kalıp Uygulama Rehberi (Tüm Detaylarıyla) – PDF için ferhtulker

Sponsorlu İçerik



Sorular

  • Trapez Betonu Hakkında
  • TERAS KAT MI, ÇATI ARASI KAT MI?
  • riskli yapı tespiti için sınava yönelik çalışma
  • Yapı kullanma almak için ne yapılmalı?
  • minha etimolojisi

Bizi Takip Edin

Sanal Şantiye ®

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 201 bin aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Güncel Malzeme Fiyatları
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Hazır Beton Fiyatları İllere Göre
    • Çimento Fiyatları
    • Güncel Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatlar (Tüm Bakanlıklar)
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Yazarlar
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.