SORUMLULUK POLİÇESİ YAPILMALI MI?
Değerli Meslektaşlarım ve Sayın Okurlar;
Son zamanlarda benim gözüme çarpan bir konu var ki bu konuyu sizinle paylaşmak istedim. Başlıktan anlaşılacağı gibi sigorta şirketleri, gerek yazılı ve görsel basın aracılığı ile olsun gerekse mail yolu ile olsun Şantiye Şefliği Sorumluluk Poliçesi gibi bir risk poliçesinden bahsediyor.
Peki nedir bu sorumluluk poliçesi; Aslında yeni yayınlanan yönetmelikteki(daha önceki yönetmelikten çok farklı değil) görev ve sorumluklarımızın belli teminatlar karşılığında sigortalanması anlamına geliyor.
Nedir bu sorumluluklarımız?
02/03/2019 tarih ve 30702 sayılı resmi gazete ile yayınlanan yönetmelikte görev ve sorumluluklarımız;
Şantiye Şefinin Görev Ve Sorumlulukları
MADDE 8 – (1) Şantiye şefi, yapı müteahhidi adına, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak, uygulamak ve uygulatmakla sorumludur.
(2) Şantiye şefi, inşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırmak ve belgelerinin bir örneğini şantiye dosyasında bulundurmak zorundadır. Bu kapsamda, Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgeleri, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalışanlar yetki belgeli usta olarak kabul edilir.
(3) Şantiye şefi, inşaat, tesisat ve yıkım işlerinde ilgili teknik düzenlemelere uygun malzeme ve işin niteliğine uygun makine ve ekipman kullanılmasını sağlar.
(4) Şantiye şefi görev aldığı yapım işinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemin aldırılması yetkisine sahiptir. Bu yetkinin yapı müteahhidi tarafından kullandırılmaması halinde şantiye şefi sorumlu tutulamaz.
(5) Şantiye şefinin görevden ayrılmak istemesi halinde istifasını, aynı gün içerisinde ilgili idaresine yazılı olarak; yapı müteahhidine ise noter aracılığıyla veya müteahhidin tebligata elverişli elektronik adresine bildirmesi gerekir.
(6) Şantiye şefi, yapının fenni mesullerin/denetçi elemanların talimatlarına uygun olarak inşa ettirilmesinde, görev aldığı şantiye ile alakalı her türlü defter, tutanak ve benzeri belgelerin muhafazasında, düzenlenmesinde ve imzalanmasında ilgili imar ve denetim mevzuatının gerektirdiği sorumluluklarını yerine getirir.
(7) Şantiye şefi, görev almış olduğu inşaatta;
a) Yapım/yıkım işleri sebebiyle çevre yapılarda oluşan veya oluşması muhtemel hasarları idaresine,
b) Meydana gelen iş kazalarını 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda öngörüldüğü şekilde ilgili mercilere, derhal bildirmek zorundadır.
(8) Şantiye şefi, inşaatta herhangi bir imalata başlamadan en az bir gün önce, yapılacak imalatı denetim sorumlularına haber vermek zorundadır.
Ayrıca, İmar Kanunu ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığının teşkilat ve görevleri hakkında Kanun Hükmünde kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (T.C. Resmi Gazete, 5940, 09 12 2009)
“İşveren adına hareket eden, işin ve iş yerinin yönetiminde görev alan işveren vekilleri, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun uygulanması bakımından işveren sayılır”
“Yapı müteahhidi ve onu temsilen görevlendirilen şantiye şefi, yapım işlerindeki kusurlardan dolayı müteselsilen sorumludur” Hükmü ile, Şantiye şeflerinin görev sorumlulukları yönetmeliğin haricinde başka kanunlar ile sabit kılınmıştır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu şantiye şefini iş sağlığı ve güvenliği açısında işveren kabul etmektedir. Bu durum şantiye şefini kanunun ve ilgili mevzuatın tüm gerekliliklerinden sorumlu tutmakta, uygulamada herhangi bir aksaklık veya eksiklik belirlediği zaman bunları müteahhide ve işçilere yazılı olarak belirtme zorunluluğu getirmektedir. Aksi takdirde herhangi bir kaza anında şantiye şefi kazanın sonucuna göre Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre taksirle adam yaralama/öldürme suçundan yargılanıp, ek olarak kazazedenin ailesine maddi/manevi tazminat ödemek zorunda kalabilmektedir.
Türk Ceza Kanunu, 2004. T.C. Resmi Gazete, 25611, 12 Ekim 2004
Bu duruma , Yargıtay hukuk Genel Kurulu 15 04 2015 tarihli, Esas: 2013/4-1706 Karar:2015/1205 Kararı net bir örnek olacaktır. Hukuk Genel Kurul kararı olması hasebiyle de, tartışmalara son nokta konulmuştur.
Böyle etkin, yasal olarak zorunlu hatta yönetmelik 10. Madde 15. Bent hükmü gereği 01 01 2020 tarihinden itibaren iş güvenliği uzmanlığı görevini de yapacak olan Şantiye şeflerinin bu konuda verecekleri karar elbette ki kendilerine kalmış ancak bir Şantiye şefi olarak bu konuda gerekli araştırmaları yapacağımı, İlgili kurum ve kuruluşlardan görüş isteyeceğimi bilmenizi isterim.
Savaş SAYIN
İnş. Müh./ANKARA
