Bir inşaat mühendisi gerek çok sıcak gerek çok soğuk gerekse de sağanak yağmur koşullarına karşı savaşmaya her daim hazır olmalıdır. Yapımı çok geniş bir sürece yayıldığından ötürü farklı hava koşulları ve bu hava koşullarındaki dalgalanmalara karşı hazır olmamamız gerekmektedir. Bu dalgalanmaların oluşturduğu engellerden inşaat mühendisinin pratik zekasını kullanarak sıyrılması olasıdır. Yağmurlu havalarda akılda tutulması gereken ufak ipuçlarıyla havanın oluşturduğu sorunlardan sıyrılabilmek işten bile değildir ki bu yazımda bunlardan bahsedeceğim.
Priz almamış beton karışımı eğer yağmura maruz kalırsa büyük oranda ve kötü yönde etkilenir. Eğer beton yağmura prizin başladığı ve bittiği süreç arasında maruz kalırsa çok büyük bir etki söz konusu değildir ama betonda yağmur damlalarının sebep olduğu tırtıklı bir yüzey meydana gelebilir. Ancak maruz kalınan yağmur çok şiddetliyse beton karışımının üst tabakası bu durumdan çok rahatsız olabilir. Beton prizini tamamen aldıktan sonra (10 saat) yağmurun kötü etkisi sonra erer ve yararlı olmaya başlar. Bu durumda yağmur kür görevi görmeye başlar. Aşağıda yağmurlu havada beton dökümünde dikkat edilmesi gereken noktalara değineceğim.
Beton Karışımındaki Su Miktarı
Çevredeki artan nem ve betonda kullanılan agreganın ıslaklık durumu sebebiyle beton karışımının içine girecek olan suyu belirlerken çok titiz olunması gerekmektedir. Su içeriğinin fazlası karışım tasarım limitinin altında kalması için dışarı atılmalıdır. Eğer koşullar uygunsa su/çimento oranını azaltmak amacıyla uygun katkı maddeleri karışıma eklenmelidir.
Su Geçirmez Katkı Kullanımı
Beton dökerken hidrofil kristal katkılar kullanımı betonun hidrostatik basınç altında su sızmalarına karşı direnç kazanmasını sağlar. Bu katkı maddesi su ve çimento partikülleriyle tepkimeye girer ve kalsiyum silikat bileşenini oluşturur. Bu bileşen gözenekleri doldurur ve mikro çatlakları önleyerek ekstra su girişini önler. Bu tepkime betonun tüm yaşam süresince devam eder. Yalnızca ilk aşamadaki büzülme çatlaklarını önlemekle kalmaz ayrıca zamanla oluşan çatlakları da önler.
Zamanlama
Betonun dökümünün zamanlaması ve planlamasını yapmak bu durumlarda çok elzemdir. Beton dökümünün zamanı seçilirken çok yağışlı ve rüzgârlı havaların olduğu zamanları seçmemekte yarar vardır. Beton dökümü için planlama yapılırken 12 saat kuru bir havadan sonra dökümün gerçekleştirilmesi tavsiye edilmektedir.
Şiddetli Rüzgarla Mücadele
Çok şiddetli rüzgârda beton dökülürken güçlü ve direnci yüksek kalıplar kullanılmalıdır. Şiddetli rüzgârlar terlemeye, terleme de büzülme çatlaklarına sebebiyet verir.
Betonun Taşınması
Trafik sıkışıklıklarını ve yoğunluğu durumlarından kaçınmak amacıyla beton mikserleri için en uygun rota önceden belirlenmelidir. Beton mikserlerinin bazıları, hatta bazı ülkelerde çoğunun üst kısmı açıktır. Bundan dolayı gecikmelerden dolayı betonun katılaşmasını önlemek için sulandırmaya sebebiyet verir. Bu da tasarlanan betonun içeriğini bozar.
Yardımcı Örtüler
Plastik muşambalar ve su geçirmez örtüler beton dökümünden önce şantiyeye getirilmelidir. Bu örtülerle betonun döküleceği alanlar olabildiğince ekstra sudan korunmalıdır. Eğer mümkünse betonda kullanılacak agrega yığınları da bu tarz örtülerle yağmurdan korunmalıdır. Eğer korunmazlarsa su/çimento oranı yükselerek betonun dayanımında azalmalar meydana gelecektir.
Görsel Denetleme
Şiddetli yağmurun hafifledikten veya bittikten sonra beton yüzeyinde oluşan hasarlar kontrol edilip değerlendirilmesi gerekmektedir. Bunu mühendisin bizzat sahada bulunarak yapmasında fayda vardır. Ufak bir kazıma testiyle yağmurdan hasar gören kısmı daha önce sorunsuzca dökülen bir betonla kıyaslama yapılabilir ve betonun kalitesi hakkında bir fikir edinilebilir. Çok daha kapsamlı testler için betondan birkaç numune alınarak laboratuvarda mercek altında incelenmelidir. Bu testlerle çok daha nitelikli ve detaylı sonuçlara ulaşılabilir.
Ani Onarımlar
Eğer betonun yüzeyinin kalitesi yağmurdan dolayı gereğinden düşükse yağmur biter bitmez küçük çaplı onarımlar zaman kaybetmeden gerçekleştirilmelidir. Kalan beton varsa veya çamurumsu çimento püskürtülerek ufak çaplı hasarlar çabucak giderilebilir. Eğer ince bir döşemede çok fazla küçük alanlı yer hasar aldıysa ince tabaka kaldırılıp yerine yeniden beton dökülmesinde fayda vardır. Eğer söz konusu döşeme kalın ve izole edilemeyecek konumdaysa hasar alan kaldırılarak bir çimento bulamacıyla yamama yapılabilir.
Sonuç
Beton yüzeyindeki şiddetli yağmurdan meydana gelecek hasarı minimuma indirmek için yapılması gerekenler iyi bir hazırlanma süreci, doğru öngörüler ve zamanlamadır. Fırtına gerçekleşmeden önce şantiye koruyucu bir plastik muşamba ile çevrilebilir. Eğer yağmur beton dökümünden önce başlamışsa yağmurun bitmesini beklemek ve yüzeydeki suyu temizledikten sonra beton dökümünü gerçekleştirmektir.
Beton prizini aldıktan sonra yağan yağmur candır. Beton sulama derdini ortadan kaldırdığı gibi betonun anı nem kaybetmesinden dolayı oluşacak çatlaklarıda önler.