Dekorasyon için önemli bir adım olan boyama işlemiyle evinizi bambaşka bir atmosfere dönüştürmeniz mümkün. Ev dekorasyonunda basit ama etkili olan bu yöntem kimi zaman mevsim geçişi için kimi zaman yeni bir yaşam alanı, kişinin tercihine göre tasarım veya yüzey koruma gibi amaçlarla uygulanabilir.
Boyayı Oluşturan Kimyasallar
Boya, 4 ana bileşenden oluşur.
Bağlayıcılar
Bağlayıcıların görevi; boya içindeki maddeleri birbirine yapıştırmak ve aynı zamanda boyanın da duvara yapışmasını sağlamaktır. Bağlayıcılar olmadığı taktirde boya duvara yapışmaz ve duvardan akıp gider. Boyanın dayanımı; kuruma süresi, parlaklığı kısaca yüzeydeki davranışları bağlayıcılara bağlıdır.
Pigmentler
Pigment boyaya rengini veren ve pas önleme işlevi için kullanılan hammadde grubudur.
Solventler
Pigment ve bağlayıcıyı ince hale getiren çözücüdür. Boyanın daha kolay yayılmasını sağlar. Bu yüzden solventlere inceltici de denir.
Katkı Ve Dolgu Malzemeleri
Farklı amaçlarla çeşitli katkı maddeleri boyaya alternatif özellikler katar. Dış cepheler için su geçirmezlik , pasa dayanıklılık gibi özellikleri için eklenebilir.
Boya Çeşitleri
Su Bazlı Boyalar
- Su ile inceltilebilen boyalardır.
- Özellikle boya kokusuna karşı duyarlılığı olan kişiler tercih edebilir. Kokusuzdur , silinebilir ve çabuk kurur.
- Nefes alabilen boyalardır. Nem, rutubet gibi sorunlar için tercih sebebidir.
- Kapatıcılığı fazla olduğu için kusurları gizler ve ışığı yansıtmaz, pürüzlü duvarlar için tercih edilebilir.
Su Bazlı Mat Boyalar
Halk arasında ‘ plastik boya’ olarak bilinir. Mat olduğu için ıslak bezle silinmesi halinde boyada renk kaybına sebep olabilir. Duvar üzerinde yansıma oluşturmazlar.
Su Bazlı Yarı Mat Boyalar
“Saten boya” adı da verilir. Kaygan olduğu için silinebilir.
Su Bazlı Parlak Boya
Kapı, pencere doğramalarında , metal yüzeyde solvent bazlı yağlı boyalar yerine kullanılabilir.
Su Bazlı Boya Nasıl Anlaşılır?
Bir beze aseton dökün ve boya yüzeyini ovalayın. Eğer beze yağ bulaşmazsa ve boya beze geçerse boyanız su bazlıdır.
Sentetik Boya
- Halk dilinde ‘ yağlı boya’ diye bilinir.
- Üç çeşit yağlı boya vardır. Mat , Yarı mat ve parlak.
- Genellikle parlak sentetik boyaya ‘enamel’ boya da denir.
- Sentetik boyalar neredeyse tüm yüzeylere tutunabilir. Dış cephe için uygun boyalardır. Sıcaklık dalgalanmaları , hava koşulları gibi durumlarda dayanımı yüksek olan boyalardır. Taş , tuğla , kiremit , alçı, metal gibi bir çok yüzeye tutunabilir.
- Sentetik boya sadece sentetik tiner ile inceltilir.
İpeksi Mat Boya
- Parlaklığı mat ile yarı mat(saten) arasıdır. İç cephe uygulamalarında sıklıkla tercih edilir. Pürüzsüz, sıvalı duvarlar için daha uygundur, daha iyi sonuç verir.
Parlak Boya
- Yüzeydeki kusurlar göz önündedir. Canlı ve temiz bir görünüm elde edilir. Dezavantajı; bir sonraki boyamada uygulama zorlaşır.
Astar Boya
- Boya uygulaması öncesi duvardaki pürüzleri gidermek amacıyla boyanın duvara daha iyi tutunmasını ve akma yapmamasını sağlayan bağlayıcı katmandır.
- Boyanın ömrünü uzatır. Astar uygulamadan yapılan işlemlerde boyayı birkaç kat fazla sürmek gerekebilir çünkü astar, boyanın rengini daha iyi verir ve bir iki katta çok iyi sonuçlar alınabilir. Bu bağlamda ekstra masraf ve zaman kaybından kurtulmuş oluruz.
- Yüzey tamamen çatlaksız ve pürüzsüzse veya üstüne uygulanacak renk alttaki renk tonuyla benzerse astar uygulanmayabilir.
- Yağlı boya öncesi astar mecburi değildir fakat yağlı boyadan su bazlı boyaya geçilecekse mutlaka uygulanmalıdır. Genellikle %10 oranında su ile inceltilir ve iyice karıştırıldıktan sonra uygulanır.
Akrilik (Lateks) Boya
- Lateks, akrilik esaslı bir boyadır. Su bazlıdır. Geniş kullanım alanına sahiptir.
- Bina cephelerinde, tavan boyama veya iç emaye olarak kullanılabilir. Yüksek kaliteli bir boya kaplama malzemesidir, rulo veya fırçayla uygulanabilir. Pencere, kapı ve pencere eşiklerinin ahşap yüzeylerinde yaygın olarak kullanılır.
- Sudan etkilenmez, zamanla sararmaz, yaklaşık iki saatte dokunulacak kadar kurur. Başlangıçta lateks boyalar beyaz renktedir. Üretici istenilen rengi elde etmek için kendi kataloğundaki renkleri kullanır.
Silikonlu Boya
- Bağlayıcı yapısından dolayı tüm yüzeylerdeki uygulamalarda tutunma özelliğini arttırır. Çatlak ve kabarmalara karşı kalkan görevi görür, son derece dayanıklıdır. Su bazlıdır. Herhangi bir lekelenmede sabunlu bir bezle silinip temizlenebilir. İç ve dış cephelerde kullanılabilir.
Grenli Boya
- Sıva görünümünde dekoratif dış cephe kaplamasıdır. Geniş alanlarda ve iç cephelerde de tercih edilebilir. Özellikle kafe, ofis gibi alanlarda sıklıkla kullanılır. Su bazlı bir boyadır. Mat görünüme sahiptir. Yağmur suyu ile kendi kendini temizleyebilir.
Elastik Boya
- Bağlayıcıları akrilik ve kauçuklu sentetik reçinelerdir. Yüzeye çok iyi yapışır ve çatlakları doldurur. Dış cephe boyasıdır. Alçı, beton, tuğla, ahşap yüzeylerde uygulanabilir. Yüzey sabunlu su ile silinebilir. Zemin durumuna göre ilk katta %50-%100 oranında su ile inceltilmeli, son katta ise %20 oranında inceltilmelidir.
Fırça Ve Rulolar
- Kestirme fırçalarının renkleri genellikle açık sarı ya da siyahtır. Açık sarı fırça su bazlı silikonlu ve plastik boyalar için kullanılır. Siyah kıllı fırçalar ise yağlı boya, selülozik boya ve sentetik verniklerde kullanılmalıdır. Fırça sapının rengi önemli değildir.
- Doğal ve sentetik olmak üzere iki kıl çeşidi vardır. Doğal kıllı fırçalar yağlı boyalarda sentetik kıllı fırçalar su bazlı boyalarda tercih edilir.
- Rulo seçiminde duvarınız düzgün ise saten rulo tercih etmelisiniz. Yine sentetik yarı mat ve su bazlı silikonlu boyalar içinde saten rulo kullanılabilir.
- Plastik boyalar için plastik rulolar kullanılır.
Boya Uygulaması
Gereken Malzemeler
- Kestirme fırçası
- Rulo fırça
- Boya ızgarası
- Zemin için naylon muşamba
- Kağıt bant
- Boyayı koymak için büyük kova
- Alçı
- Zımpara
- Spatula
- Merdiven
- Boyayı karıştırmak için çubuk
Boyaya Başlamadan Önce Hazırlık
- Odada bulunan eşyalar çıkarılır ya da odanın ortasında toplanabilir.
- Koruyucu muşamba örtü ile zarar görebilecek eşyalar ve zemin kaplanır.
- Prizler, süpürgelikler, tavan çizgisi maskeleme bandıyla kaplanır.
- Duvardaki çatlak ve kabartmalar spatula ile kazılır ve derz dolgu alçısıyla zemine düz şekil verilir.
- Yüzey ince zımpara ile zımparalanır. Sonra nemli bir bezle duvar silinir.
- Duvardaki mevcut boya plastik ise dönüşüm astarı kullanılmalıdır. Yine eski boya silikonlu ise direk üzerine yeni boya uygulanabilir. Eski boya yağlı boya ise üstüne plastik boya kullanılmamalıdır.
Boya Uygulaması
- Boya bir kovaya alınır ve inceltilir. Kullanılacak fırçalar yıkanır ve kurutulur.
- İlk olarak tavan boyaları uygulanır. Tavandaki çatlak ve dökülmeler spatulayla kazındıktan sonra alçı ve derz dolgularıyla yüzey düz hale getirilir. Boya ileri geri hareketle ‘aynı yönde’ uygulanmalıdır.
- Astar boya tek kat halinde uygulanır.
- Daha sonra boyanın rengini tam yansıtabilmesi ve daha kalıcı olabilmesi için iki kat boyanın uygulanması önerilir.
Kaynaklar / References
Vortex Mimarlık
Koçtaş Yaşayan Evler Blog
Dekopasaj
Öztürk Yapı
TadilatTürk
Redcolour
Permolit
