Bu yazımızda hayvansal kökenli bir reçine olan gomalak cila hakkında bilgiler vereceğiz.
İçindekiler
Gomalak Cila Nedir?
- Hindistan ve Tayland’da yaşayan lak (Laccifer Lacca) böceğinin salgısından oluşur.
- Masif, eskimiş, özellikle antika eşyalara ,yine bu işi çok iyi bilen ustalar tarafından doğal, uzun ömürlü ve canlı bir etki bırakmak için uygulanır.
- Kırmızı renkli, karpuz çekirdeği boyutundaki bu böcek, yaşadığı ağacın özsuyunu emerek kendi salgısıyla karıştırır ve düşmanlara karşı kendini korumak için dış kabuğunu saracak şekilde bu salgıyı dışkılar. Bu dışkı zamanla ağacın dallarını saran 3-8 mm kalınlığındaki sert bir tabakaya dönüşür. Ağaç kazılarak gomalak elde edilmiş olur. Gomalağın rengi de özsuyu emilen ağacın rengine göre değişkenlik gösterir.
Gomalak Özellikleri Nelerdir?
- Lak kelimesi Farsçada ‘ yüz bin ‘ anlamına gelir ve 1 kg gomalak yaklaşık 200.000 böcekten elde edilir.
- Gomalak termoplastik bir maddedir ve alkol ya da ispirto ile çözülür. En iyi sonucu mavi ispirto verir.
- Kırılgandır.
- Gitar, piyano, keman gibi enstrümanlara da gomalak cila uygulanabilir.
- Gemi, bot ve yatlarda kullanılmamalıdır, çünkü suya dayanıklı değildir.
- Emek, sabır ve işçilik isteyen bu uygulama sentetik vernikler icat edilmeden önce sık kullanılsa da günümüzde ne yazık ki eski değerini kaybedip yok olma aşamasına gelmiştir.
Cila Öncesi Hazırlık Aşaması
Cilalama işleminden önce mobilya yüzeyinin detaylı incelenip ahşapta zamanla meydana gelen kurtlanma, çatlak gibi sorunların belirlenip, çok iyi bir şekilde temizlenmiş olması gerekir.
Bu hazırlık dört aşamalıdır :
Perdah
Zeminin düzeltilmesi işlemidir. Yüzeydeki tümsek ve çökmeler rendelenerek giderilir.
Macunlama
Perdahın yetmediği yerlerde, eksik yerlerin mobilya ağacının talaşından doldurulmasıyla düzgün yüzey elde edilir.
Zımpara
Ahşaptaki hasarlar giderildikten sonra ince zımparayla dikkatlice zımparalanmalıdır. Zımpara işlemi ahşabın damar yönüne doğru yapılmalıdır. Aksi taktirde yüzeyde çizilmeler oluşabilir.
Yağlama
Yüzeye zeytinyağı, tung yağı veya terabentin uygulanır. Bunun nedeni; gomalak cilası özel bir pamuk yardımıyla ve elle uygulandığı için bezin yüzeyde rahat kayabilmesini sağlamaktır. Zemindeki fazla yağı almak için yağlanan zemin tekrar zımparalanır.
Gomalak Cilanın Hazırlanması Ve Uygulanması
- 2-3 lt. mavi ispirto ile 500-600 gr gomalak cilası karıştırılarak uygulamaya hazır hale getirilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta toz halindeki gomalağın üzerine yavaşça ispirtoyu döküp, çözünmesinin beklenmesidir. Eğer ispirtonun içine gomalağı eklerseniz istediğiniz kıvamı tutturmamız daha da zorlaşabilir.
- Gomalak aktarlardan temin edilebilir. Katı halde satılır. Toz haline getirilerek hazırlanır.
- Özel pamuk benzeri bir malzeme kullanılır. Bu bez top haline getirilir, yüzeyin büyüklüğüne göre avuç içine sığacak şekilde hazırlanır. Daha sonra cila emdirilir ve elle yedirilerek uygulanır.
- Eğer cila fazla uygulanırsa istenilen görüntü elde edilemeyebilir. Bunu anlamak için cilalama işleminden önce küçük bir yüzeye cilayı uygulayıp parmağınızla dokunun, eğer parmak izi kalıyorsa cila fazladır.
- Cila, ince tabaka halinde uygulanır, kurumaya bırakılır. İstenilen görüntü elde edilinceye kadar işlem devam edebilir.
Kaynaklar / References
