Restorasyon Nedir?
Kısaca, “aslını bozmadan onarmak” şeklinde tanımlayabiliriz. Geniş bir tanımlama yapacak olursak; eski, tarihi ve özgünlük değeri olan, önemli bir olaya ev sahipliği yapmış eserin, aslına uygun olarak, asli malzemeden, asli yapım tekniğinden ve özgünlüğünden faydalanarak, mümkün olduğu kadar az müdahale ile korunarak onarılmasına “restorasyon” adı verilir.
Eserlerin restorasyonu sürecinde, esere herhangi bir değişiklik katacak bir yorumda bulunmak restorasyonun ruhuna aykırıdır. Eserin bulunduğu dönem içerisindeki benzerleri incelenmeli ve bu doğrultuda restorasyonu yapılmalıdır. Restorasyona başlanmadan önce derin bir inceleme ve belgeleme aşamasına gerek vardır. Ancak bundan sonra restorasyonun tamir aşaması ve son olarak koruma aşaması gerçekleştirilir.
Restorasyon Hangi Amaçlarla Yapılabilir?
- Sağlamlaştırma
- Bütünleme
- Yenileme
- Yeniden yapma
- Temizleme
- Taşıma
Onarım sırasında yapılan müdahalelerin derecesi, sağlamlaştırmadan yeniden yapıma doğru artar. Koruma açısından en uygunu, sağlamlaştırma ile yetinmektir. Ancak yapıdaki hasar derecesi arttıkça, müdahalenin kapsamı genişler, tarihi yapıya ekler getiren, dokusunu değiştiren tekniklerin uygulanması zorunlu olabilir.
Restorasyonu Kimler Yapabilir?
Restorasyonda amaç; tarihi eser ve dokuların özgün biçimleriyle korunarak, gelecek kuşaklara aktarılmasıdır. Restorasyon, konusunda uzman ve genelde mimarlık (restorasyon yüksek lisans), müzecilik, restorasyon ve sanat tarihi bölümlerinden mezun kişiler tarafından kontrol altında yapılmak zorundadır. Normal bir tamirden çok farklı olan restorasyon, büyük bir bilgi ve uzmanlık işidir. Bu nedenle, her mimarın, restorasyonu yapabileceğini söylemek güçtür.
Restorasyon Nasıl Yapılır?
Gerekli izinler ve belgeler olmadan restorasyona izin verilmez. Restorasyona konu olan yapının ve döneminin eski belgeleri toplanarak incelenir, mevcut durumu tespit edilir ve yapının hasar durumuna göre yapılacaklar listelenir. Eski eserler kurumu ile bağlantılı olarak tüm belgeler değerlendirilir ve yapılacak her aşama kesinleştirilir. Alınan izin çerçevesinde restorasyona başlanır.
Restorasyon Süreci Nasıl İşler?
- Öncelikle ilgili belediyeye başvuru yapılır.
- Eğer yapı tescilli değilse belediye, Anıtlar Kurulu’na yönlendirme yapmadan inşaat izni verebilir. Yapı, tarihi eserse Anıtlar Kurulu’na gitmek zorunludur.
- Restore edilecek yapının fotoğrafları, rölövesi, restitüsyon ve restorasyonun projeleri hazırlanarak raporla birlikte Anıtlar Kurulu’na gönderilir.
- Anıtlar Kurulu’nun izin vermesi durumunda gerekli projeler çizilir. Son olarak ise Belediye’den ruhsat almak için ruhsat projesi hazırlanır.
- Kurula başvuru yaparken fotoğraf dosyası, belediye ve tapudan alınan resmi belgeler, tapu, vekâletname, il özel idare kaydı, imar durumuna uygunluk belgeleri alınmalıdır.
Restorasyon projeleri, işinde deneyimli mimarlar tarafından hazırlanır. Mimar, yapının bozulmadan en iyi haline gelmesi için çalışmalar yapar. Olası sorunları gözden geçirir ve projeye başlamadan tüm araştırmaların yapıldığından emin olur. Daha sonra projeyi, yapı ile ilgili ayrıntıları barındıran rölöveye göre hazırlar.
Bu içerik, Zülfü YETKİN tarafından, Sanal Şantiye adına hazırlanmıştır.
Kaynak / Reference
Şatıroğlu Yapı Ve Orman Ürünleri A.Ş.
