Yapılarda Korozyon Nedir? Nasıl Oluşur?

Korozyon; metallerin, bunduğu ortam şartlarında kimyasal veya elektro kimyasal reaksiyonlar sonucunda bozulmasıdır. Türkçe’de aşınma, çürüme, paslanma, bozulma ve yenim gibi sözcükler ile aynı anlama gelir. İnşaat sektöründe ise donatının paslanarak mukavemetini yitirmesi durumudur.

Korozyon Nasıl Meydana Gelir?

Halk dilinde paslanma olarak bilinen korozyon, elektro kimyasal etkilerin sonucunda malzemede oluşan kütle kaybıdır. Beton ilk döküldüğünde, donatıyı sararak paslanmaya karşı korur. Beton içindeki yüksek alkali ortamı, donatı çeliğine sıkıca yapışır ve bir film oluşturarak korozyonun önüne geçer. Ancak zamanla titreşim, sarsıntı gibi etmenler, mekanik yorgunluk ve dış ortam şartlarından dolayı betonda mikroskopik çatlaklar oluşur. Bu çatlaklar giderek büyüyerek rutubet, dış ortamdaki korozif madde ve gazlar, CO2, havadaki baca ve egzos gazlarının sızmasına neden olur. Bu sızıntılar ve oksijenin korozif etkisi gibi nedenlerden dolayı donatı paslanır, kesiti azalır ve mukavemeti düşer. Betonu oluşturan bileşenler de zaman zaman tepkimeye yol açar.

Bu gibi iç korozyon olayları da donatının paslanmasına neden olabilir. Oluşan paslanma, demirin hacmini artırarak, betonda çatlamalara neden olabilir. Korozyon özellikle rutubetin etkili olduğu dış cephelerde, çatı altlarında, bodrum katlarında, köprü, viyadük, baraj gibi su yapılarında, denize yakın yerlerde, baca ve ekzos gazlarının yoğun olduğu yerlerde, endüstriyel kirlenmenin yaşandığı bölgelerde ve tuzlu deniz kumunun kullanıldığı yapılarda görülür.

Yapılan araştırmalar sonucunda dünyamızın yıllık korozyon kaybının 4.4 trilyon dolar civarında, Türkiye’nin ise 45.6 milyar dolar civarında olduğu tespit edilmiştir. ABD’de çeliğin korozyonundan kaynaklanan yıllık kayıp 70 milyar dolara yakın bir değerdedir. Bu durum sadece ekonomiyi değil, sağlığı da tehdit ediyor. Dünyada 14 milyon ton üretimi olan demir çelik korozyona uğrayarak, en başta insan olmak üzere pek çok canlını yaşamını tehlikeye atıyor.