Yapı Denetim Mevzuatında 2025 Güncellemesi: Hizmet Bedelleri, Cezalar ve Muafiyetler

4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamında yapılan düzenlemeler, 12 Haziran 2025 itibarıyla yürürlüğe girdi. Yeni uygulamalar, yapı denetim sisteminin daha etkin ve şeffaf hale getirilmesini amaçlıyor. Değişiklikler, üç temel başlıkta toplanıyor:

A) Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklikler

1. 500 m²’ye Kadar Olan Yapılar Elektronik Dağıtımdan Muaf

• İnşaat alanı 500 m² ve altında kalan yapılar, elektronik dağıtıma tabi olmayacak.

• Bu yapılarda denetim hizmeti, yapı sahibinin belirleyeceği bir yapı denetim kuruluşu ile yapılacak.

• Hizmet bedeli oranı %1,75 ile %3,50 arasında belirlenecek.

2. Güçlendirme İşleri

• Güçlendirme kapsamında yapılacak denetimlerde, hizmet bedeli mevcut binanın tamamı üzerinden hesaplanacak ve en az %25’i kadar olacak.

3. Hizmet Bedeline Esas Birim Maliyetler

• 1. Grup Yapılar: 5.000 TL/m²

• 2. Grup Yapılar: 15.000 TL/m²

• 3. Grup Yapılar: 25.000 TL/m²

4. Kademeli Hizmet Bedeli Oranları

5. Sözleşme Feshi ile İlgili Yeni Hükümler

• Kalıp ve beton denetimini keyfi olarak yapmayan kuruluşlara fesih imkânı getirildi.

• 6 ay olan inşaat durma süresi 3 aya indirildi.

• 500 m²’ye kadar olan projelerde taraflar karşılıklı anlaşma ile sözleşmeyi feshedebilir.

6. Teminat ve Güncellemeler

• Kefalet sigortaları artık teminat olarak kabul edilecek.

• Teminatlar ÜFE ve TÜFE ortalamasına göre güncellenecek.

B) İdari Müeyyideler ve Para Cezalarına İlişkin Değişiklikler

• Elektronik dağıtım yapılmadan denetime devam eden kuruluşlara yeni iş yasağı ve para cezası verilecek.

• Belge iptali kararlarında son 10 yıl içinde alınan cezalar dikkate alınacak.

• “Onarılamaz düzeyde yapısal hasar” ifadesi, yapının yıkılması veya yıkım gerektiren durumu kapsayacak.

• 5 yıl içinde 3 idari müeyyide alan denetçi mühendis ve teknik personel, 3 yıl süreyle denetimden men edilecek.

• Aynı yıl içinde birden fazla iş yasağı alan kuruluşlara, teminatın %10’u kadar ek ceza verilecek.

• Para cezaları en az 50.000 TL olacak. Bu tutar, hizmet bedelinin %50’sini geçemez.

C) Yapı Denetim Kuruluşlarının Elektronik Ortamda Belirlenmesine İlişkin Esaslar

1. 500 m² Altı Yapılar

• Elektronik dağıtıma konu olmayacak.

• Denetim firması, yapı sahibi veya proje müellifi tarafından belirlenecek.

• Küme yapı uygulamasına dahil edilmeyecek.

2. Büyükşehirlerde Alternatif Seçim Sistemi

• 45’ten fazla faal kuruluş bulunan illerde iki alternatif firma belirlenecek.

• İlk firma 3 iş günü içinde kabul edilmezse ikinci firma devreye girecek.

• Bu uygulama 1 Şubat 2026’ya kadar İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Konya, Kocaeli, Antalya, Gaziantep, Mersin, Kayseri, Şanlıurfa, Diyarbakır, Tekirdağ, Adana, Samsun ve Muğla’da geçerli olacak.

3. Diğer Önemli Noktalar

• 500–1.000 m² arası yapılar artık IV. yapı grubu olarak değerlendirilecek.

• 500 m² altı yapıların daha sonra 500 m² üzerine çıkması durumunda güncelleme işlemleri İl Müdürlüklerince yapılacak.

• Bu yapıların hizmet bedelleri, puanlama sistemine dahil edilmeyecek.

Sonuç:
Bu düzenlemelerle birlikte yapı denetim sistemi daha kontrollü, şeffaf ve adil hale getirilirken, küçük ölçekli yapılar için yapı sahibine daha fazla seçim hakkı tanınmıştır. Tüm tarafların yeni düzenlemelere göre hazırlık yapması büyük önem taşımaktadır.

Değişikleri resmi gazetede incelemek için tıklayın.