• #evdekal
  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Kariyer
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Kariyer
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane İnşaat Mühendisliği Geoteknik

Temel Nedir? Temel Çeşitleri Nelerdir?

Zülfü Yetkin - Zülfü Yetkin
19 Ekim 2020
Kategori: Geoteknik, İnşaat Mühendisliği
Süre:5 dakika
0
0
Temel Nedir? Temel Çeşitleri Nelerdir?
1.6k
PAYLAŞIM
16.2k
OKUNMA
Facebookta PaylaşTwitterda PaylaşWhatsApp'da Paylaş

Bugünkü yazımda temeller kavramının mühendislikteki karşılığını ve temel çeşitleri hakkındaki araştırmalarımı sizlerle paylaşmaya çalışacağım. Sırasıyla en başta temel kavramını, ne çeşit temeller olduğunu ve öne çıkan uygulamalarını görsellerle de destekleyerek sizlerle beraber inceleyeceğiz.

Temeller
Temeller

Temel Nedir?

Temeller yapının en alt katındaki kolon veya perdelerin normal kuvvet, moment vb. yüklerini zemine aktaran elemanlardır. Kolon veya perdeler zemine doğrudan oturtulamazlar. Bu kesitler dayanımı çok küçük olan zemine doğrudan oturtulursa zeminde, zeminin normal dayanımının çok üstünde gerilmeler oluşturur ve kolon zemini zımbalayarak(delerek) saplanır.

Zemindeki gerilmeyi düşürebilmek için mukavemet dersinde gördüğümüz [σ=F/A] bağıntısında da görüldüğü üzere kuvvet sabit olduğu için alanı büyütmemiz gerekir. Bu nedenle kolonların alt ucu ile zemin arasına, kesit alanı kolonun kesitinden çok daha büyük olan plak, kiriş gibi elemanlar yapılır. Diğer önemli bir amaç da kolon veya perdenin altındaki zeminde oluşabilecek çökmeyi (oturma) sınırlı bir düzeyde tutmak ve üst yapının farklı oturmalardan zarar görmesini önlemektir.

Temel Çeşitleri Ve Özellikleri
Temel Çeşitleri Ve Özellikleri

Üst yapı tipi ne olursa olsun (betonarme, yığma, çelik, ahşap), daima betonarme temel tercih edilir. Çünkü diğer malzemeler (çelik, ahşap gibi) dayanım ve zemin şartlarına dayanıklılık açısından uygun değildir.

Temel Çeşitleri Nelerdir?

Temel çeşitlerini “Yüzeysel(Sığ) Temeller” ve “Derin Temeller” olarak iki ana başlıkta inceleyebiliriz.

Yüzeysel (Sığ) Temel Çeşitleri Nelerdir?

  • Tekil(Münferit) Temeller
  • Duvar Altı Temelleri
  • Birleşik Temeller
  • Mütemadi (Sürekli, Şerit) Temeller
  • Radye Temeller

Derin Temel Çeşitleri Nelerdir?

  • Ayak Temeller
  • Kazıklı Temeller
  • Keson (Kuyu, Kutu) Temeller
Temel Çeşitleri
Temel Çeşitleri

Yüzeysel (Sığ) Temel Çeşitleri

Tekil(Münferit) Temeller:

Kolonların altına kolon kesitinden çok daha büyük betonarme bir pabuç yapılarak oluşturulur. Deprem kuvvetini aktarması için pabuçlar bağ kirişi veya kalınlığı en az 15 cm olan döşeme ile birbirine bağlanır. Tekil temel; yüksekliği az fakat uzun yapılarda ve çok sağlam zemin üzerindeki normal yapılarda kullanılır. Apartman tipi yüksek yapılar için uygun değildir çünkü farklı oturma riskleri vardır.

Tekil Temel
Tekil Temel

Duvar Altı Temelleri:

Basit yığma yapıların temel duvarlarının altına, duvardan en az 20 cm daha geniş betonarme bir kiriş yapılarak oluşturulur.

Duvar Altı Temelleri
Duvar Altı Temelleri

Birleşik Temeller:

İki kolonun birbirine çok yakın olması durumunda her iki kolon için tek pabuç (sömel) yapılarak oluşturulur. Eksenel kuvveti yüksek olan kolon tarafında pabuç daha geniş yapılarak zeminde oluşan gerilme dağılımının pabuç altında her yerde eşit olması sağlanır.

Birleşik Temel
Birleşik Temel

Mütemadi (Sürekli, Şerit) Temeller:

Bir veya birden fazla doğrultudaki düşey taşıyıcı elemanların altına kirişli veya kirişsiz plaklar düzenlenerek taşıyıcı elemanlardan gelen yükleri zemine yeterli rijitlikte aktaran temellerdir.

Bir Doğrultuda Sürekli Temeller:

Yapının bir doğrultudaki her aksı boyunca dizili kolonlarının altına ters tablalı betonarme bir kiriş yapılır. Kolon yükleri kirişe, kirişten tablaya (pabuca), tabladan zemine aktarılır. Kiriş genişliğini kolonların kesitleri belirler. Apartman tipi yüksek yapılar için genellikle uygun değildir.

İki Doğrultuda Sürekli Temeller:

Yapının her iki doğrultudaki her aksı boyunca dizili kolonlarının altına ters tablalı betonarme kiriş yapılır. Apartman tipi yüksek yapılar için genelde uygundur.

Mütemadi Temeller
Bir Doğrultuda ve İki Doğrultuda Sürekli Temeller

Radye Temeller:

Zeminin çok zayıf olduğu veya yer yer değişkenlik gösterdiği, yapı yüklerinin fazla olduğu, yapının bütün düşey taşıyıcı elemanlarının tek bir temele oturtulduğu temel türüdür. Radye temellerde farklı oturma riski çok düşüktür. Radye temel, zayıf zeminlerde, apartman tipi yüksek yapılar için en uygun temel tipidir.

Kirişsiz Radye Temeller:

Yapının tüm kolonları altına, inşaat alanının tümünü örten kalın bir plak yapılır ve kolonlar doğrudan bu plağa oturtulur. Plak kalınlığı en az 30 cm dir. Apartman tipi normal yapılarda plak kalınlığı kabaca kat sayısının 8-10 katı civarında olur. Özellikle köşe kolonlar zımbalama açısından risklidir. Plak kalınlığının zımbalama olmayacak şekilde belirlenmesi zorunludur.

Kirişli Radye Temeller:

Yapının tüm kolonları altına, inşaat alanının tümünü örten bir plak, plağın üstüne de kirişler yapılarak ve kolonlar kirişlere oturtularak kirişli radye temel oluşturulur. Plak kalınlığı en az 20 cm dir. Kirişsiz radyeye göre işçiliği daha fazladır.

Kirişsiz Ve Kirişli Radye Temel
Kirişsiz Ve Kirişli Radye Temel

Derin Temel Çeşitleri

Ayak Temeller:

Sağlam zeminin kazık gerektirmeyecek kadar derinde olmayıp; yine sağlam zeminin, bütün derin temeller için geçerli olan, zemin iyileştirmesinin sağlıklı olmayacağı kadar derinde veya yapılacak zemin iyileştirmesine rağmen risk devam ediyorsa gerekli hesaplar yapılarak sağlam zemine kadar kazı yapılır ve ayak temeller sağlam zemine oturtulur. Ayak temeller üst kısımda betonarme kirişler ile birbirine bağlanmalıdır.

Ayak Temel
Ayak Temel

Kazıklı Temeller:

Çok zayıf zeminlerde sağlam zemine ulaşılıncaya kadar çakılan veya delip yerinde dökülen kazıkların üstüne zemin seviyesinde bir platform oluşturulur ve kolonlar bu platforma oturtulur. Yapı yükleri ya uç kazıklarla ya da yanal sürtünme ile zemine iletilir. Bu kazıklar üst kısımda betonarme kirişler veya plak ile birbirlerine bağlanır. Kazıkların betonarme, çelik ve ahşap türleri mevcuttur. Kazıklı temellerin maliyeti çok yüksektir.

Kazıklı Temeller
Kazıklı Temeller

Keson (Kuyu, Kutu) Temeller:

Kazık temellerin yapılmasının uygun olmadığı veya yetersiz olduğu çok zayıf zeminlerde veya su içinde keson temeller kullanılır. Et kalınlığı az, çapı büyük halka veya içi boş prizma betonarme, çelik veya ahşaptan yapılabilen kesonlar zemine veya suya çeşitli yöntemlerle sağlam zemine kadar batırılır.

Sağlam zemine ulaşılıncaya kadar üstüne yeni elemanlar konur. İçi malzeme ile doldurulur ve temel platform betonu dökülür. Betonarme elemanlar yerinde dökülüp içteki toprak boşaltılarak batırma yoluyla da yapılmaktadır. Maliyeti çok yüksektir. Köprü ve liman inşaatında uygulanır.

Keson Temeller
Keson Temeller

Bir başka yazıda tekrar görüşmek dileğiyle…

Diğer yazılarıma buradan ulaşabilirsiniz.

Etiketler: ayak temellerderin temellerkazıklı temellerkeson temellermütemadi temellerradye temellertekil temellertemelleryüzeysel temeller
Paylaş650Tweet406Gönder


Sanal Şantiyeye Özel İndirimli Online Mühendislik Eğitimleri

Mühendis Akademi Eğitimleri

1- TBDY 2018 Uyumlu SAP2000 Eğitimi - 59.99 TL - İNCELE / SATIN AL


2- TBDY 2018 Uyumlu ETABS Eğitimi - 52.99 TL - İNCELE / SATIN AL


3- TEKLA (X-Steel) Structures Eğitimi (1) - 52.99 TL - İNCELE / SATIN AL


4- TEKLA (X-Steel) Structures Eğitimi (2) - 52.99 TL - İNCELE / SATIN AL


5- MS PROJECT Eğitimi - 59.99 TL - İNCELE / SATIN AL


6- REVIT Architecture Eğitimi - 59.99 TL - İNCELE / SATIN AL


7- REVIT Structure Eğitimi - 59.99 TL - İNCELE / SATIN AL


8- TBDY 2018 Uyumlu STA4CAD Eğitimi - 39.99 TL - İNCELE / SATIN AL

Diğer Eğitmenlerin Hazırladığı Eğitimler

1- Sıfırdan Statik Proje Okuma ve Yorumlama Eğitimi - 39.99 TL - İNCELE / SATIN AL


2- Yapım İşi İhalesine Hazırlık Süreci ve Metraj Eğitimi - 36.99 TL - İNCELE / SATIN AL


3- SAP2000, ETABS, STA4CAD, ProtaStructure ile Statik Proje Eğitimi - 50 TL - İNCELE / SATIN AL


4- Temelden Çatıya İnşaat Eğitimi - 60 TL - İNCELE / SATIN AL


5- TBDY 2018’e göre Sıfırdan IdeCAD Statik v10 Eğitimi - 36.99 TL - İNCELE / SATIN AL

 

Önceki İçerik

İtalyan mühendisler “dalış maskesi”ni solunum cihazına dönüştürdü (Videolu)

Sonraki İçerik

İç Mimarlık Nedir? İç Mimari – Dekorasyon Fikirleri

Zülfü Yetkin

Zülfü Yetkin

İnşaat Mühendisliği Öğrencisi

İlgili İçerik

Kolonların Burkulması Problemi Ve Euler Yaklaşımı

- ramazannipek
27 Ocak 2021
0
Kolonların Burkulması Problemi Ve Euler Yaklaşımı

Kolonların Burkulması Nedir? Mekanik bir sistemin deformasyona bağlı olarak hasar görmesine sebep olan 2 temel unsur bulunmaktadır. Bunlar malzeme hasarı...

Devamını oku

Pere Nedir? Pere Nasıl Yapılır? Nerelerde Kullanılır?

- İnş. Müh. Faruk FİDAN
26 Ocak 2021
0
Pere Nedir? Pere Nasıl Yapılır? Nerelerde Kullanılır?

Pere Nedir? Dolgu ve yarma şevlerini, yamaçları, dere yataklarını vb. eğimli yüzeyleri su, erozyon, heyelan gibi etkilerden koruyarak şev stabilitesini...

Devamını oku

Tahkimat İşleri Nelerdir? İksa – Batardo – Palplanş Terimleri

- Mehmet İlker Subaşı
25 Ocak 2021
0
Tahkimat İşleri Nelerdir? İksa – Batardo – Palplanş Terimleri

Tahkimat İşleri Nedir? Kazı sırasında ya da sonradan temel çukuru yanlarındaki malzemelerin kayarak temel zemini veya çukuruna, inşaat alanına dolmasını...

Devamını oku

Toprakarme Duvar Nedir? Kullanım Alanları – Toprakarme Duvar İmalatı

- Osman Ege Görünmezoğlu
23 Ocak 2021
0
Toprakarme Duvar Nedir? Kullanım Alanları – Toprakarme Duvar İmalatı

1960 yılında Fransız Mimar - Mühendis Henri Vidal tarafından icat edilen toprakarme duvar sisteminin çalışma prensibi; sıkıştırılmış dolgudaki çekme ve...

Devamını oku
Sonraki İçerik
İç Mimarlık Nedir? İç Mimari – Dekorasyon Fikirleri

İç Mimarlık Nedir? İç Mimari - Dekorasyon Fikirleri

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  • Trend
  • Yorumlar
  • Yeni
Hazır Beton Fiyatları 2021 – İllere Göre Güncel Fiyatlar

Hazır Beton Fiyatları 2021 – İllere Göre Güncel Fiyatlar

24 Ocak 2021
Excel Püf Noktaları

Excel Püf Noktaları

15 Eylül 2019
Temel Nedir? Temel Çeşitleri Nelerdir?

Temel Nedir? Temel Çeşitleri Nelerdir?

19 Ekim 2020
Çelikten Bile Daha Güçlü Bir Bitki – Bambu Nedir?

Çelikten Bile Daha Güçlü Bir Bitki – Bambu Nedir?

10 Ekim 2019
Mühendislik Öğrencileri Laptop Alırken Nelere Dikkat Etmeli? | Tavsiye ve Öneriler

Mühendislik Öğrencileri Laptop Alırken Nelere Dikkat Etmeli? | Tavsiye ve Öneriler

89
Kimler Şantiye Şefi Olabilir?

Kimler Şantiye Şefi Olabilir?

39
İnşaat Mühendisliği Okumanız İçin En İyi 6 Neden

İnşaat Mühendisliği Okumanız İçin En İyi 6 Neden

27
Asmolen Döşeme Avantaj Dezavantajları Nelerdir?

TBDY2018’in Tek Doğrultulu Asmolen Döşemeli Sistemlere Bakışı

24
Kolonların Burkulması Problemi Ve Euler Yaklaşımı

Kolonların Burkulması Problemi Ve Euler Yaklaşımı

27 Ocak 2021
Çerçeve Ve Kafes Sistemlerin Çözümü: 2D Frame Analysis Programı

Çerçeve Ve Kafes Sistemlerin Çözümü: 2D Frame Analysis Programı

27 Ocak 2021
Pere Nedir? Pere Nasıl Yapılır? Nerelerde Kullanılır?

Pere Nedir? Pere Nasıl Yapılır? Nerelerde Kullanılır?

26 Ocak 2021
Tahkimat İşleri Nelerdir? İksa – Batardo – Palplanş Terimleri

Tahkimat İşleri Nelerdir? İksa – Batardo – Palplanş Terimleri

25 Ocak 2021

Son Tweetler

@sanalsantiye
Sanal Şantiye

İnşaat Sektörünün Bilgi Kaynağı
Tavsiyeler
-Aykut ÖZDEMİR

Bizi Takip Edin

Sorular

  • teleferik direği
  • Karot alımı süreç
  • Eski kereste kullanımı
  • köprü dilatasyon yerine geçer mi?
  • İskan almayan müteahhitin yerine yapı ruhsatı almak sıkıntı yaratır mı?

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

©2009-2021 Sanal Şantiye

Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Yerbilimleri
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Online Eğitimler
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

©2009-2021 Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş