• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane İnşaat Mühendisliği Geoteknik

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

İnş.Müh.Muhammed Raşit SARIKAŞ - İnş.Müh.Muhammed Raşit SARIKAŞ
22 Mart 2021 - Güncelleme 17 Temmuz 2021
Kategori: Geoteknik
0

Bu yazımızda derin temellerden biri olan; kazıklı temelleri genel olarak tanıtacağız ve yüzeysel olarak temel taşıma gücü prensiplerinden bahsedeceğiz. Daha sonraki yazılarımızda ise kayaya soketlenen kazıklar, kazıklarda negatif çevre sürtünmesi, tekil ve blok oturma gibi hususları ele alacağız.

İçindekiler

  • Temel Kazıkları
  • Kazıklı Temellerin Sınıflandırılması
    • Kullanılan Malzemeye Göre
    • Yapım Şekline Göre
  • Kazıklı Temellerin Kullanım Alanları Ve Amaçları
  • Kazıklı Temellerin Temel Analiz Prensipleri
    • Tekil Kazıklar İçin Taşıma Gücü Hesap Prensipleri
      • Kohezyonsuz Zeminler İçin Sürtünme Direnci
      • Kohezyonlu Zeminler İçin Sürtünme Direnci
      • Kohezyonsuz Zeminler İçin Uç Direnci
      • Kohezyonlu Zeminler İçin Uç Direnci
  • Taşıma Gücünün Bulunması
  • Güvenlik Faktörü Kullanımını Zorunlu Kılan Unsurlar
    • Sanal Şantiye sitesinden daha fazla şey keşfedin

Temel Kazıkları

Temel kazıklarının başlıca fonksiyonu; üst yapı yüklerini ihtiyaca cevap vermeyen zemin tabakalarını atlayarak daha derinde bulunan tabakalara transfer etmek, bu sayede derindeki zeminlerin yüksek kayma mukavemeti ve rijitliğinden faydalanarak bilhassa ağır ve kritik yapılar için söz konusu olabilecek taşıma kapasitesi ve oturma problemini çözerek bunlar için yeterli güvenliği sağlamaktır.

  • Kazıklar eksenel (basınç-çekme) ve/veya yatay yüklere maruz kalırlar.
  • Yatay yükler statik durumda iken kazıklar aktif (şekil1.a) veya pasif (şekil1.b) durumda olabilirler.

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

  • Yatay yükler(dinamik) altında iken atalet ve kinematik yükler oluşur.(şekil2)
  • Vs2>>Vs1 ise tabakalar arası kontrast bölgesinde iç kuvvetler artar buna kinematik etkileşim denir. Bu bölge bilhassa plastik mafsal oluşumu için önem arz etmektedir.
Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları
Şekil2

Kazıklı Temellerin Sınıflandırılması

Kullanılan Malzemeye Göre

  • Ahşap Kazıklar
  • Betonarme Kazıklar
  • Prekast(önceden dökme) Betonarme Kazıklar
  • Çelik Kazıklar
  • Kompozit Kazıklar

Yapım Şekline Göre

  • Çakma Kazıklar (Şekil3.a)
  • Çakma Yerinde Dökme Kazıklar(Vibro,vibreks,franki vs) (Şekil3.c)
  • Fore(sondaj) Kazıklar (Şekil3.b)

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Kazıklı Temellerin Kullanım Alanları Ve Amaçları

      Kazıklı temeller genellikle şu amaçlar ve hedefler doğrultusunda kullanılmaktadır:

  • Yapı yüklerinin güvenli bir şekilde zemine aktarılması(şekil4.a)
  • Oturmaların sınırlandırılmasında
  • Şev hareketlerinin engellenmesinde
  • Kaldırma kuvveti ve yatay zemin hareketlerinin karşılanmasında(şekil4.b)
  • Su içerisinde yapılan köprü ayakları ve liman yapılarında(şekil4.d)
  • Sıvılaşmanın olduğu zemin tabakasının altındaki zemin tabakasına yüklerin aktarılmasında
  • Rüzgar ve deprem etkilerine karşı dayanma yapılarında bu etkilerin karşılanması amacıyla
  • Gevşek zeminlerin daha sıkı hale getirilerek iyileştirilmesinde
  • Rüzgar türbinlerinde ve petrol platformlarında(şekil4.c)

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Kazıklı Temellerin Temel Analiz Prensipleri

Kazıklı temellerde temel olarak dikkate alınacak iki husus vardır. Birincisi taşıma gücü, ikincisi oturma hususudur. Ayrıca oluşacak farklı oturmalarında izin verilen sınırlar içinde olmasına mutlaka dikkat edilmelidir.

Tekil Kazıklar İçin Taşıma Gücü Hesap Prensipleri

Kazıkların taşıma gücünü belirleyen iki direnç vardır. Bunlar; sürtünme direnci ve uç dirençleridir. Zeminin özelliklerine göre literatürde hesap için farklı yöntemler bulunsa da temel prensip birim sürtünme direnci ile sürtünme alanını çarparak sürtünme direncini, birim uç direnci ile uç direncin etkiyeceği alanı çarparak uç direnci bulmaya dayanır.

Kohezyonsuz Zeminler İçin Sürtünme Direnci

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları


Sürtünme direnci:  Qsi=qsi . Asi

qsi: Herhangi bir kohezyonsuz zemin tabakasında birim sürtünme direnci

Asi: Tabaka içinde kazık yüzey alanı

qsi=Ksi*σ’vi_ort*tanØsp_i

Ksi : Yanal zemin basıncı katsayısı

σ’vi_ort: Tabaka içinde ortalama efektif düşey gerilme

tanØsp_i: Tabaka içinde kazık-zemin sürtünme açısı


Yanal zemin basıncı katsayısı kazık yapım yöntemine ve zeminin başlangıç sıkılığı ile türüne bağlıdır. Tabaka içindeki ortalama efektif düşey gerilme ise üstte yer alan tabakaların birim hacim ağırlığı ile yeraltı su seviyesine (YASS) bağlıdır. Kazık-zemin arasındaki sürtünme açısını kazığın imal edildiği malzeme ve zemin türü belirler.

Birim sürtünme direnci kazık-zemin ara yüzünde mobilize olan kayma mukavemeti olarak tanımlanabilir. Bunun hesaplanabilmesi için öncelikle tabaka ortasındaki efektif gerilmenin yatay gerilmeye çevrilmesi gerekir. Bunun için ise Tablo.1’deki değerler kullanılabilir : Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

K0=(1-sinØ)*OCR^ sinØ ‘dir!

Kazık-zemin arası sürtünme açısı ideal olarak kesme kutusu deneyinden belirlenir. Deney hücresinin alt yarısına kazık malzemesi, üst yarısına ise zemin örneği arazideki sıkılıkta yerleştirilir. Sahada beklenen yatay gerilme seviyelerinde normal kuvvetler uygulanarak kesme kutusu deneyleri yapılır. normal gerilme-kayma gerilmesi grafiğinden Øsp belirlenir.

Bu yol takip edilmek istenmezse literatürde bulunan Tablo2.a ve Tablo2.b deki değerler kullanılabilir.

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Çakma kazıklar ve çakma-yerinde dökme kazıklar gevşek ve orta-sıkı kohezyonsuz zeminlerde sıkışma etkisi yaparlar (büyük deplasman kazığı etkisi). Sıkı kumlara ise kazık çakımı çoğunlukla mümkün olmaz.

Kumlu zeminlerde imal edilen sondaj kazıkları zeminde önemli ölçüde gevşeme ve örselenme meydana getirir. Bu nedenle gerek uç gerekse sürtünme direnci hesabında zeminin kazık yapımı öncesi sıkılık durumuna bakılmaksızın içsel sürtünme açısının 28-30 dereceyi geçmemesi geçiyorsa bu civarda alınması tavsiye olunur. Sondaj muhafaza borusu ile değil de foraj süspansiyonu ile yapılırsa aşağıdaki hususlara riayet edilir:

Bentonit süspansiyonu : q*s=(0.7-0.9)qs

Polimer süspansiyonu : q*s: bentonitli forajdan daha yüksek olması beklenir.

Kohezyonlu Zeminler İçin Sürtünme Direnci


Sürtünme direnci:  Qsi=qsi*Asi

qsi: Herhangi bir kohezyonlu zemin tabakasında birim sürtünme direnci

Asi: tabaka içinde kazık yüzey alanı

qsi= α*su

α : Amprik adhezyon faktörü

su : drenajsız kayma mukavemeti


α nın bulunası için Şekil.6 daki abak kullanılabilir;

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Drenajsız kayma mukavemeti(Su) üç eksenli basınç deneyinden (UU), tek eksenli basınç deneyinden, arazi Veyn deneyinden ve korelasyonlardan bulunabilir. Bu korelasyonlar içinde suya doygun normal konsolide killer (NC kil) için en uygunu (su/ σ’vi_ort =0.2-0.45    σ’vi_ort:tabaka içinde ortalama efektif düşey gerilme) bağıntısıdır. Katı killer için laboratuvar deney sonucunu veya SPT/CPT korelasyonlarını kullanmak gerekir. Katı killer için presyometre deneyi de yapılabilir.

Kohezyonsuz Zeminler İçin Uç Direnci

Kazık uç direnci sürtünme direncine benzer şekilde birim uç direnci ve kazık ucunun alanı ile çarpılarak bulunur:


Qb=qb*Ab

qb: Birim uç direnci olup qb=N*q*σ’v_uç

Ab: Kazık ucunun kesit alanı


Birim uç direnci incelendiğinde bunun taşıma kapasitesi faktörü (N*q) ve kazık ucundaki efektif gerilmenin (σ’v _uç) çarpımına eşit olduğu görülür. İlk bakışta doğrusal bir ilişki izlenimi veren bu yaklaşımda kapasitedeki artışın derinlikle doğrusal olmayan bir tarzda azalışı taşıma kapasitesi faktörüne yansıtılmaktadır.

Uç direncinin doğrusal olmayan artışı suya doygun ve kuru kumlar için aşağıda şekil.7 vasıtasıyla gösterilmektedir:

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Taşıma kapasitesi faktörü(N*q) Berezantsev veya Brinch-Hansen eğrileri kullanılarak (Şekil.8)bulunabilir:

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Kohezyonlu Zeminler İçin Uç Direnci


Qb =Nc*su_ort *Ab


Nc*su_ort  gerçekte birim uç direncidir. Kazık kil tabakasına 5B soketlendiği takdirde kazık ucundan 5B yukarıya, 5B aşağıya doğru olan kısımdaki ortalama drenajsız kayma mukavemeti (su_ort) hesaplarda kullanılmalıdır.

Uç direnci hesabında kullanılan taşıma kapasitesi faktörü Nc=9.0 alınır. Bu parametre bilindiği üzere temel derinliği arttıkça asimptotik olarak 9.0’a yakınsamaktadır.(Şekil.9)

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Taşıma Gücünün Bulunması

Tüm bu durumlar incelendikten ve hesaplandıktan sonra tekil kazığın taşıma gücü güvenlik faktörü yaklaşımına göre şu şekilde ifade olunabilir;

Kazıklı Temeller Ve Taşıma Gücü Hesapları

Burada ;


Qp: Tekil Kazık Taşıma Gücü

Qs: Toplam Sürtünme Direnci

Qb: Uç Direnci

Fs ve Fb : Global Güvenlik Faktörleri

W’kazık: Kazığın Efektif Ağırlığı


Burada bulunan Fs ve Fb Tablo3’den alınabilir;

kazıklı temeller
Tablo3.Global Güvenlik Faktörleri

Güvenlik faktörü yaklaşımı yerine TBDY18 bulunan ‘Karakteristik Yük Dayanımı Yöntemi’ de kullanılabilir.(TBDY 16.9.3.1 ; sayfa 351 incelemenizi tavsiye ederim.)

Güvenlik Faktörü Kullanımını Zorunlu Kılan Unsurlar

  • Zeminin sıkışma ve mukavemet özelliklerinde doğal olarak gözlenebilecek değişimler.
  • Takip edilen hesap yönteminin kendisinde bulunan belirsizlikler, yöntem geliştirilirken yapılmış olan kabuller.
  • Kazığın yapılmış olduğu malzemenin emniyet gerilmesinin aşılmamasını temin etmek.
  • Tek bir kazığın deplasmanı veya bir kazık grubunun toplam oturmasının izin verilen sınırlar içinde kalmasını sağlamak.
  • Bir temel alanı içindeki komşu kazıkların veya kazık grupçuklarının birbirine göre rölatif deplasmanını izin verilen sınırlar içinde tutmak, bu sayede kazık başlığı ve üst yapıda öngörülmemiş iç kuvvetlerin oluşmasını engellemek.

Umarım sizin için faydalı bir yazı olmuştur. Konu hakkında daha fazla bilgi edinmek için benimle iletişime geçebilirsiniz.


NOT:  Bu yazının kaynağı, Prof. Dr. Gürkan Özden’in Özel Temeller Ders Sunusu’dur. İçeriği oluştururken; metin, şekil, tablo ve görseller için kendisinden özel izin alınarak hazırlanmıştır.


 


Sanal Şantiye sitesinden daha fazla şey keşfedin

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Etiketler: ahşap kazıkbetonarme kazıkçakma kazıkçelik kazıkkazıklı temelkompozit kazıksürtünme direncitaşıma gücüuç direnci
Paylaş304Tweet190Gönder
İnş.Müh.Muhammed Raşit SARIKAŞ

İnş.Müh.Muhammed Raşit SARIKAŞ

1997 yılında İstanbul'da doğan SARIKAŞ aslen Şanlıurfalıdır. İlk ve ortaöğrenimini İstanbul'da lise eğitimini ise Şanlıurfa'da tamamlayan SARIKAŞ; lisans eğitimini Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği bölümünde tamamlamıştır ve aynı üniversitede şuan yüksek lisans eğitimini sürdürmektedir.

İlgili İçerik

Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

- Uğur Gener
Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

Radye temel veya radye jeneral temel kelime anlamı itibariyle “bir yapıyı yer sularının çalışmasına karşı koruyan kaplama" anlamına gelmektedir. Yapı...

Devamını okuDetails

Zeminde Meydana Gelen Farklı Oturmalar ve Önemi

- İnş.Müh. Fatih Taner Vural
Zeminde Meydana Gelen Farklı Oturmalar ve Önemi

Yıllar önce Ankara Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümünde okurken Temel Mühendisliği Dersinde merhum hocamız Dr. Ünsal Soygür şöyle demişti: "Eski...

Devamını okuDetails

Radye Temellerde Zemin Gerilmesi Ve Kesit Tesirleri Kontrolü

- İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
Radye Temellerde Zemin Gerilmesi Ve Kesit Tesirleri Kontrolü

Radye temel yaygın bir yüzeysel temel türüdür. Zemin taşıma gücünün bina yüküne göre nispeten düşük olduğu yerlerde, oturma/farklı oturma problemi...

Devamını okuDetails

Strut Nedir? | Tasarım Esasları | İmalatında Dikkat Edilmesi Gerekenler

- İnş.Müh.Muhammed Raşit SARIKAŞ

Strut Nedir? Strut, iksa sistemlerinde içten destekli elemanlar olarak ele alınırlar. Dıştan destek sağlayan (ankraj,zemin çivisi vs.) elemanların yapılamadığı ve/veya...

Devamını okuDetails
Please login to join discussion

En Çok Okunanlar

  • Hazır Beton Fiyatları 2025 – Şubat Ayı Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2025 – Şubat Ayı Güncel Fiyatlar

    40315 paylaşım
    Paylaş 16126 Tweet 10079
  • Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) – 2025 | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    14070 paylaşım
    Paylaş 5571 Tweet 3482
  • Güncel Çimento Fiyatları – 2025

    11928 paylaşım
    Paylaş 4771 Tweet 2982
  • 2024 Yılı Bina Metrekare İnşaat Maliyet Bedelleri Yayımlandı

    6984 paylaşım
    Paylaş 2794 Tweet 1746
  • Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

    11872 paylaşım
    Paylaş 4748 Tweet 2968

Son Yorumlar

  • İnşaat İşçilerine Belge Zorunluluğu Geliyor için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • Devam Eden Bir Şantiyenin Şefliğini Devralırken Nelere Dikkat Edilmeli? için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • İnşaat mühendisi maaş aralığı için İNŞ.MÜH. ALİ İSMAİL
  • Çin, Nükleer Füzyon Enerjisi Arayışında: Yapay Güneş için stefantraugott
  • Tünel Kalıp Uygulama Rehberi (Tüm Detaylarıyla) – PDF için ferhtulker

Sponsorlu İçerik



Sorular

  • Trapez Betonu Hakkında
  • TERAS KAT MI, ÇATI ARASI KAT MI?
  • riskli yapı tespiti için sınava yönelik çalışma
  • Yapı kullanma almak için ne yapılmalı?
  • minha etimolojisi

Bizi Takip Edin

Sanal Şantiye ®

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 201 bin aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Güncel Malzeme Fiyatları
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Hazır Beton Fiyatları İllere Göre
    • Çimento Fiyatları
    • Güncel Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatlar (Tüm Bakanlıklar)
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Yazarlar
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.