• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane Kanun & Yönetmelikler

Zemin ve Temel Etüt Kategorileri

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu - İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu
12 Mart 2019 - Güncelleme 17 Temmuz 2019
Kategori: Kanun & Yönetmelikler, Geoteknik
5
Zemin ve Temel Etüt Kategorileri

Zemin ve Temel Etüt Kategorileri

9 Mart 2019’da, Resmi gazetede bir teblig yayimlandi. Zemin ve Temel etüdü uygulama esaslari tebliği. Öncelikle mevzuatta tebliğ’in yerine bir bakalim:

1..Anayasa

2…Milletlerarası antlasmalar

3…Kanun

4…KHK(Kanun Hukmünde Kararname)

5…Tüzük

6…Yönetmelik

7…Yönerge

8…Tebliğ

Tebliğ, görüldüğü gibi hiyerarşide 8.sıradadır. bunlar arasında da altlık-üstlük ilişkisi vardır. Herhangi bir tezatlık durumunda üst uygulanır. Tebliğe de uyulmasi zorunludur. Ama yönetmeliğin altı konumundadır.. Yönetmelik ile tebliğ arasında bir karşıtlık bulunursa, hiyerarşi gereği yönetmeliğin ilgili hükmü uygulanır. Tebliğ ile ilgili acıklamadan sonra, zemin ve temel etüdü uygulama esasları tebligi konusundaki açıklamalara geçebiliriz.

Yeni yapılacak bir yapının yada mevcut bir yapının, temel ve statik hesaplarının yapılabilmesi (mevcut yapılarda performansının belirlenmesi) için zeminin modellenmesi gerekir. Bu modele göre temel dizayn edilir, bu modele göre yapıda atalet kuvvetleri(deprem kuvvetleri) oluşur.

Muhendislerin zemin etüdü olarak kisaltip kullandıgı kavram “zemin ve temel etüdü“ olarak anılmaktadır.

Zemin ve temel etüdü her parsel için ayrı ayrı yapılmak zorundadır.

Zemin ve Temel etüdü iki kısımdan oluşacaktır.

  • Birinci kısım veri raporu,
  • ikinci kısım geoteknik rapor.

Veri raporu, arazide ve laboratuvarda gerçekleştirilmiş zemin araştırma sonuçlarını barındırır. Geoteknik rapor ise, statik, dinamik, deprem etkilerinin göz önüne alınarak oluşturulan zemin modelini, temel tasarım parametrelerini, temel tiplerini barındırır.

Zemin ve Temel etüd raporu, bir kontrol mühendisinin koordinatörlüğünde gerçekleştirilmelidir. Kontrol  mühendisi mevzuata hakim biri olmalıdır(standartlara hakim, yönetmeliklere hakim, kanunlara hakim vb.). Kontrol mühendisi jeoloji mühendisi olabilir, jeofizik mühendisi olabilir, inşaat mühendisi olabilir.

Zemin ve temel etüd raporu bir ekip işidir. Zemin ve temel etüt raporu ekibi inşaat mühendisi, jeoloji mühendisi ve jeofizik mühendisinden oluşur.

Arazi ve laboratuvar çalışmaları standartlara uygun ekipman kullanılarak yapılmalıdır. Arazide kullanılan aracın markası, ruhsatı TSE’ye uygunluğu(ya da uluslararası standart) olmalıdır. Ayni durum kullanılan laboratuvar içinde geçerlidir. Laboratuvarda gerekli yeterli belgeye sahip olmalıdır. Arazideki araçların ve laboratuvar belgelerinin kontrol mühendisince tetkiki zorunludur. Ayrıca zemin ve temel etüdünü inceleyen yapı denetim mühendisleri de bu belgeleri ve fotoğrafları incelemelidir.

Arazi ve laboratuvarda çalışma yapan personelinde, ilgili konuda belgesi olan teknik personelce yapılması(mühendis, tekniker, sondör vb.) zorunludur. Bu belgeler kontrol mühendisince tetkik edilmeli, yapı denetim firması kontrol mühendislerince incelenmelidir. Bu belgeler dosyada bulunmalıdır.

Zemin ve temel etütleri bina büyüklüklerine göre, zemin özelliklerine göre 3 kategoriye ayrılır.

  • Sorunsuz zeminlerde, küçük yapılarda KATEGORİ 1 uygulanır,
  • nispeten büyük yapılarda, sorunların basit uygulamalar ile halledilebildiği  zeminlerde KATEGORİ 2 uygulanır,
  • büyük yapılarda, çok sorunlu zeminlerde KATEGORİ 3 uygulanır.

Dolayısıyla KATEGORİ 1 en basit durumu, KATEGORİ 3 ise en kompleks durumu kapsar. KATEGORİ 3  her bina ve her zemin  için uygulanabilir.

Zemin ve temel etütleri, basitten zora doğru KATEGORİ 1, KATEGORİ 2, KATEGORİ 3 olarak sınıflandırıldığından, hangi zeminin ve hangi yapının, hangi kategoriye göre zemin ve temel etüdünün yapılması belli kriterlere bağlıdır.

KATEGORİ 1

En basit zemin ve temel etüdü çalışmalarını kapsar. KATEGORİ 1’e göre zemin ve temel etüdü yapmak için, bodrum kat yüksekliği en fazla 3 metre olmalı ve en fazla bir  bodrumu olmalı, bodrum hariç en fazla 2 kat olmalı, bodrum dahil en fazla yapı yüksekliği 10.50 metre olmalı(bodrum yoksa 7.50’yi geçmeyecek), BKS=3 olmalı, I=1 olmalı, bodrum kat dahil inşaat alanı 500 metrekareyi geçmemeli(bodrum yoksa 300 metrekareyi geçmeyecek) basit küçük konut tipi yapılar olmalıdır. Mesela bir site yapıyorsanız 8,10 tane tek katli ya da iki katli binalar varsa bunlar KATEGORİ 1′ e girmez. Yine tek katli ya da iki katli endüstri binası ya da otel gibi yapı yapıyorsanız bunlarda KATEGORİ 1’e girmez.

Sadece konut tipi ve hayvancılık yapıları bu kategoridedir. Bu kategori için ayrıca zemin iyileştirmesine gerek duyulmaması gerekir. Her şey uygun ama bir baktınız zemin iyileştirme gerekiyor, hemen KATEGORİ 1 den çıkıp, KATEGORİ 2 ye geçmeniz gerekir.   Çalışma esnasında kategori değişikliği yapılabilir. KATEGORİ 1 için mutlaka bölge imar planında uygun alan(UA) olmalıdır. ÖA  bölgesinde  KATEGORİ 1 kullanılamaz. Her şey uygun dahi olsa Ö bölgesinde direkt KATEGORİ 2  uygulanmalıdır. Ayni şekilde, yapı  ne olursa olsun şişme potansiyeli varda, oturma potansiyeli çıkarsa yine KATEGORİ 1 uygulanamaz. Yer altı suyu temel altında bile olsa temel etki derinliği içinde yeraltı suyu varsa(mesela temelin 3 metre altında) yine KATEGORİ 1 uygulanamaz.

Bu şartların hepsini ayni anda sağlayan konut tipi yapılar, hayvancılık yapıları, ön ve arkasındaki toprak kot farkı 2 metreden az olan istinat duvarları, kazı ikaları KATEGORİ 1’e girer.

Görüldüğü gibi KATEGORİ 1 uygulama alanı oldukça sınırlıdır.

KATEGORİ 2

KATEGORİ 2 için söz konusu yapı BYS =4 ile BYS=8 arasında olmalıdır.(BYS=4, BYS=5,BYS=6, BYS=7, BYS=8). İmar planında  UA ya da ÖA görülen alanlarda(gerekli tedbir alınarak) uygulanabilir. KATEGORİ 2 uygulanması için yeraltı su seviyesinin temel tabanının altında olması şarttır. Her şey uygun ama yeraltı suyu temel üstünde ise KATEGORİ 3’e göre zemin ve temel etüdü yapmak gerekir. KATEGORİ 2 için sahaya özel zemin davranış analizi gerekmemelidir. Mesela sıvılaşma var ve sahaya özel analiz gerekiyorsa hemen KATEGORİ 2 den çıkıp KATEGORİ 3 şartları uygulanmalıdır.

Yukarıda bahsettiğim şartları ayni anda sağlayan tekil, sürekli, radye temelli yapılar, zemin iyileştirmesi ya da kazık temel gerektiren yapılar, yüksek istinat duvarları KATEGORİ 2 içindedir.

KATEGORİ 3

En kapsamlı temel ve zemin etüdü kategorisidir. Her yerde her yapıda her şartta bu kategoriyi kullanabilirsiniz. KATEGORİ 2 ve KATEGORİ 2 ‘ye  yapı girmiyorsa, BYS=1 ile 3 arasında ise(BYS=1, BYS=2,BYS=3), bina deprem yalıtımlı ise KATEGORİ 3 zorunludur. Sahaya özel davranış analizi gerektiren zeminlerde, sıvılaşma riski olan zeminlerde, şişme potansiyeli olan zeminlerde yapı büyüklüğü ne olursa olsun KATEGORİ 3 zorunludur. Eğer yeraltı suyu temel seviyesinin üstünde ise KATEGORİ 3 zorunludur(başka hiç bir şeye bakmadan).

Görüldüğü gibi  en az  çalışma gerektiren zemin ve temel etüt kategorisi KATEGORİ 1,  ayrıntılı ve sayıca fazla arazi ve laboratuvar çalışması gerektiren zemin ve temel etüt kategorisi KATEGORİ 3 dur

Arazi çalışması sırasında Kategori değişikliği sık gündeme gelecektir. Mesela iki katli 10metre yüksekliğinde bir konut yapıyorsunuz. KATEGORİ 1 uygun dediniz. Araziye gittiniz yeraltı suyu 1 metrede çıktı, hemen KATEGORİ 1’i iptal edip KATEGORİ 3’e geçmek zorundasınız. Etüdü KATEGORİ 3 şartlarına göre yapmak zorundasınız.

Zemin ve Temel Etüt Formatı maalesef gereğinden fazla ağır olmuş. Ayrıca birçok matbu evrak kullanılacak, resim kullanılacak, sondaj kuyuları betonlanacak.

Zemin ve temel etüd kategorisi seçiminde yapı denetim kontrol mühendislerinin de dikkatli olması  gerekmekte.

(Yazı zemin ve temel etüt uygulama esaslarıyebliğine uygun yazılmıştır)

Ahmet CELIKKOLLU

İnşaat Muhendisi

ESKISEHIR


Sanal Şantiye sitesinden daha fazla şey keşfedin

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Etiketler: zemin etüdüzemin etüt raporu
Paylaş219Tweet137Gönder
İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu

İnş.Müh.Ahmet Çelikkollu

Liseyi yatılı olarak demiryolu meslek lisesinde okudum. Mecburi hizmet için Malatya'da TCDD de göreve başladım. Daha sonra TCDD'den istifa ederek Anadolu Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesinde öğretime başladım. Alt yapı firmalarında, inşaat firmalarında ve proje firmalarında Eskişehir, İstanbul, Kütahya, Kars, Bilecik, Tokat vb. illerde çalıştım. Devlet memuru olarak belediyelerde görev yaptım.

İlgili İçerik

TÜRKİYE’DEN TARİHİ ADIM: İKLİM KANUNU YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

- Sanal Şantiye
TÜRKİYE’DEN TARİHİ ADIM: İKLİM KANUNU YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

TÜRKİYE TARTIŞMALARIN İÇERİSİNDE İKLİM KANUNU KABUL ETTİ Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan ve TBMM’de kabul edilen İklim...

Devamını okuDetails

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Güncellendi

- Sanal Şantiye
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Güncellendi

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 01 Temmuz 2025 Tarihli 32943 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak güncellendi. Bu güncelleme ile ilgili yönetmeliğe...

Devamını okuDetails

Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği Güncellendi! Binalar İçin Yeni Kurallar Geldi

- Sanal Şantiye
Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği Güncellendi! Binalar İçin Yeni Kurallar Geldi

Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği Güncellendi: Sıcak Bölgelerde Merkezi Isıtma Zorunluluğu Kaldırıldı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, binalarda enerji verimliliğini...

Devamını okuDetails

Afetler Sonrası Bina Hasar Tespit Yönetmeliği Yayımlandı

- Sanal Şantiye
Afetler Sonrası Bina Hasar Tespit Yönetmeliği Yayımlandı

İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından hazırlanan ve 22 Haziran 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan yeni yönetmelik,...

Devamını okuDetails
Please login to join discussion

En Çok Okunanlar

  • Hazır Beton Fiyatları 2025 – Haziran Ayı Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2025 – Haziran Ayı Güncel Fiyatlar

    40669 paylaşım
    Paylaş 16267 Tweet 10167
  • Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) – 2025 | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    14173 paylaşım
    Paylaş 5611 Tweet 3507
  • Güncel Çimento Fiyatları – 2025

    12051 paylaşım
    Paylaş 4820 Tweet 3013
  • 2024 Yılı Bina Metrekare İnşaat Maliyet Bedelleri Yayımlandı

    6987 paylaşım
    Paylaş 2795 Tweet 1747
  • Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

    11887 paylaşım
    Paylaş 4754 Tweet 2972

Son Yorumlar

  • İnşaat İşçilerine Belge Zorunluluğu Geliyor için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • Devam Eden Bir Şantiyenin Şefliğini Devralırken Nelere Dikkat Edilmeli? için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • İnşaat mühendisi maaş aralığı için İNŞ.MÜH. ALİ İSMAİL
  • Çin, Nükleer Füzyon Enerjisi Arayışında: Yapay Güneş için stefantraugott
  • Tünel Kalıp Uygulama Rehberi (Tüm Detaylarıyla) – PDF için ferhtulker

Sponsorlu İçerik



Sorular

  • Trapez Betonu Hakkında
  • TERAS KAT MI, ÇATI ARASI KAT MI?
  • riskli yapı tespiti için sınava yönelik çalışma
  • Yapı kullanma almak için ne yapılmalı?
  • minha etimolojisi

Bizi Takip Edin

Sanal Şantiye ®

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 201 bin aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Güncel Malzeme Fiyatları
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Hazır Beton Fiyatları İllere Göre
    • Çimento Fiyatları
    • Güncel Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatlar (Tüm Bakanlıklar)
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Yazarlar
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.