Beton Katkı Maddesi Nedir? Kullanım Amaçlarına Göre Katkılar

Beton Katkı Maddesi Nedir?

Beton katkı maddesi, beton imalatına yeni özellikler kazandırmak için karılma esnasında eklenen maddelerdir. Öncelikli amaç; beton performansını arttırmak bunun yanında ekonomiklik sağlamaktır.

Beton Katkı Maddesi Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bilinmesi gereken temel şey; bir katkı maddesinin kötü betona etki etmeyeceğidir. Katkı maddesi sadece yardımcı eleman, yan üründür.

• Kullanılacak malzeme oranı önceden belirlenmelidir.
• Standartlara uyulmalıdır. [TS, ASTM ]
• Katkı maddesinin temel etkisi bilinmelidir.
• Zararlı ve yararlı etkilerine dikkat edilmelidir.
• Nasıl katılması ve ne kadar karılması gerektiği bilinmelidir.
• En önemli olan bu madde atlanmadan mutlaka uygulanmalı; şantiye şartlarında deneme yapılmalı üretim tesisi ile karşılaştırılmalı, değerlerin yeterliliği kontrol edilmelidir.

Kullanım Amaçlarına Göre Beton Katkı Maddeleri

Priz Geciktirici

Beton harcının priz başlangıcını geciktirerek özellikle zor kesitlerde işlenebilme süresini arttıran, ikinci kez sıkıştırma imkânı tanıyan katkılardır. Sıcak hava koşulları nedeniyle çok hızlı priz yapma etkisini telafi eder. Taze beton için yerleştirme imkânı sağlar. Katkı dozajı: %0,2 – 2 arasındadır.

Priz Hızlandırıcı

Soğuk havada katkı içermeyen betonun prizi geç başlar, ilk zamanlarda alınan dayanım daha az olur ve kalıp söküm süresi uzar. Priz hızlandırıcı kullanıldığı takdirde bu ve benzeri etkiler azaltılabilir. Katkı dozajı: %1 – 2 arasındadır.

Hava Sürükleyici

Betonu ne kadar homojen üretmeye çalışsak da beton içerisinde mutlaka boşluklar kalır. Bu boşluklar soğuk havaların yoğun yaşandığı bölgelerde donar, genleşme sonucunda da iç gerilmeler oluşur.  Genelde pist, yol, baraj, dayanma duvarı gibi yerlerde kullanılan bu maddeler, bahsedilen iç gerilmeleri azaltarak don dayanımını arttırır. Katkı dozajı: %0,8 – 0,2 arasındadır.

Ani Priz Yaptırıcı

Püskürtme betonlarda çok hızlı priz yaptırır. Galeri, tünel, şev betonlarında oldukça kullanılan bir maddedir. Ayrıca sızıntılı yüzeylerde de etkilidir.

Akışkanlaştırıcı

Karışım suyunda katkı maddesinin katılmasıyla azalma miktarı %12’den az ise normal akışkanlaştırıcı, %12’den fazla ise süper akışkanlaştırıcı denir. Genel olarak taze betona işleme kolaylığı verip, ince kesit ve sık donatılı yerlerin düzgün sıkışmasını sağlar. Akışkanlaştırıcı kullanılmış bir betonun dayanımı normal betona göre %20 daha fazladır. Bunun sebebi su oranın azalıp çimento dozajının artması kaynaklıdır. Katkı dozajı: % 1 – 2 arasındadır.

Yukarıdakilere nazaran daha az kullanılan birçok katkı maddesi daha bulunmaktadır. Taze çimento yüzey koruyucular, sertleşmiş beton yüzey koruyucular, donma önleyiciler, geçirimsizlik sağlayıcılar da bunlara örnektir. Her geçen gün gelişen inşaat sektörünün farklı sorunlara pratik çözümler üretmesiyle kimyasal katkı maddeleri de çoğalıyor.

Yazımızın başında belirttiğimiz gibi; beton katkı maddesi kötü bir betonu düzeltmez, iyileşme sağlamaz. Beton, katkı maddesi katılmadan önce kaliteli üretilmeli, gradasyon, çimento dozajı, karım süresi, çimento kalitesi gibi faktörler standartlara uygun olmalıdır. Yani betonu kötü üretip de beton katkı maddesi ile düzeltmek beklenemez.

Kaynaklar / References

• Firuzan Baytop, İnşaat Uygulamalarında Okullarda Öğretilmeyenler

• Turhan Erdoğan, Beton

• TS EN 934-2