Demiryolu günümüzde insanlar tarafından çok sık kullanılmaktadır ve gelecekte de hem yolcu hem de yük taşımacılığında çok büyük bir pay sahibi olacaktır.
Bugün çift hatlı bir demiryolunun enkesitini inceleyeceğiz. Enkesit, yol güzergahı üzerindeki noktaların enine dikey düzlemdeki izdüşümü şeklinde açıklanabilir.
Yani gözünüzün önüne bir demiryolu hattı getirin ve enine kestiğinizi hayal edin. Aşağıdaki resimde daha net anlayacaksınız.
1- Kamulaştırma Genişliği Sonunu Belirten Tel Çit (Fence)
Bir yere hat yapılmak isteniyorsa önceden belirlenen bir genişlikte o arazinin satın alınması gerekmektedir. İşte bu satın almaya kamulaştırma deniyor ve bu çitlerle de bir sınırlama getirilmiş olunuyor.
2- Hendek (Ditch)
Demiryolu hattının yağmur sularına karşı korunması amacıyla yapılmaktadır. Eğer yağmur suları birikirse şeve zarar verebilir. Dolayısıyla demiryoluna zarar verebilir.
3- Şev (Batter Slope)
Demiryolunun geçebilmesi için arazide yapılan dolgu ve yarma işleri sonucunda
altyapının kenarlarında meydana gelen eğimlerdir. Dolgu sonucu oluşmuş ise dolgu şevi, yarma sonucu oluşmuş ise yarma şevi denir.
4- Şev Üst Yüzeyi (Topsoil)
Şevde üst yüzeydeki topraktır.
topsoil : toprağın üst tabakası
5- Katener Direkleri (Catenary Mast)
Trenlerin işletilebilmesi için gerekli olan elektrik enerjisi katener direkleri ile sağlanır.
6- Emniyet Yolu (Cess)
Trenler güzergahında giderken insanlar belli bir uzaklıkta bulunmalı ki bir tehlike meydana gelmesin. Bu yüzden emniyet yolu yapılması gerekiyor.
7- Kablo Kanalı (Cable Trough)
Demiryolu altyapısı için kablolar önemlidir. Gerekli elektrik bu kanallarla gereken yere iletilir.
8- Drenaj Sistemi (Drain)
Demiryolu üst ve alt yapısına zarar vermemesi ve taban zemininin gücünü kalıcı olarak korumak için suyu kontrol altına alıp uzaklaştırmak gerekmektedir. Su birikimlerinin önlemek amacıyla bu sistem yapılır. Eğer drenaj yetersizse demiryolu hattı kayabilir ve çeşitli kazalara neden olabilir.
9- Balast (Ballast)
Demiryolu platformunun üzerine serilen ve taşıdığı travers cinsi ile gelen yüke göre belli bir tabaka kalınlığı olan kırılmış, keskin köşeli ve kenarlı taşlardır.
Yüzey suyunu ortamdan uzaklaştırır ve yük taşıma görevinde bulunur.
10- Travers (Sleepers)
Demiryolu raylarındaki raylar için dikdörtgen şeklinde bir destektir. Genellikle rayların altına dik olarak yerleştirilirler. Traversler, geleneksel olarak ahşaptan yapıldıysalar da günümüzde daha çok öngerilmeli betondan yapılmaktadırlar.
11- Alt Balast (Sub Ballast)
Tren geçişiyle oluşan yüklerin tabana derece derece yayılmasını sağlar ve balast tabakasından aldığı basıncı temele doğru iletir.
12- Temel tabakası (Foundation)
Doğal zeminin üzerinde bulunur ve yüzeyi tesviye edilerek demiryolu hattı inşaatına hazır hale getirilir. Yukarıdaki fotoğrafta subgrade yani alt temel olarak temsil edilir.
13- Dolgu (Embankment)
Doğal zeminin yeterli olmadığı durumda dolgu yapılması gerekir. Zeminin bütünlüğünün kaybolması için sıkıştırma işlemi gerçekleştirilir.
Diğer yazımı da aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz.
