• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • İndirimli Eğitimler
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane Deprem

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi

Tolga Aydoğaner - Tolga Aydoğaner
24 Kasım 2022
Kategori: Deprem, Yapı
Süre:4 dakika
2
566
PAYLAŞIM
5.7k
OKUNMA
Facebookta PaylaşTwitterda PaylaşWhatsApp'da Paylaş

Deprem, yer kabuğundaki kırılmalar neticesinde ortaya çıkan enerjinin yeryüzünü sarsması olayıdır. Oluşan bu sarsıntılar neticesinde yapılarda dinamik kuvvetler meydana gelmekte ve yapı zorlanmaktadır. Bu yüzden bizler inşaat mühendisleri olarak yapıları tasarlarken bu dinamik kuvvetlerin oluşturacağı etkiyi dikkate alarak tasarım yapmaya özen gösteririz. Biz de bu yazımızda kolonun çalışma prensibine, deprem anında kolonda oluşan hasar tiplerine ve deprem etkisindeki kolon davranışına değineceğiz.

Kolon Nedir? Kolon Türleri Ve Uygulamaları

İçindekiler

  • Kolon Nedir ve Çalışma Prensibi Nasıldır? 
  • Kolonlardaki Hasar Tipleri
    • İlginiziÇekebilir
    • Çelik Yapılarda Minimum ve Maksimum Kaynak Kalınlıklarının Yönetmeliklere Göre Değişimi
    • Radye Temel Nedir? | Radye Temel Hangi Durumlarda Uygulanır? | Radye Temel Nasıl Uygulanır?
    • Deprem ile İlgili Kavramlar Kitapçığı (PDF)
    • Karbon Lifli Kompozitler İle Güçlendirmeye Yönelik Tam Ölçekli Bina Deneyleri
    • Eğilme Kırılması
    • Kesme Kırılması
    • Basınç Kırılması
    • Burulma Kırılması
  • Deprem Etkisinde Kolon Davranışı

Kolon Nedir ve Çalışma Prensibi Nasıldır? 

Döşeme ve kirişlerden aldıkları yük ve kuvvetleri zemine ileterek yapının ayakta kalmasını sağlayan düşey taşıyıcı elemanlar kolon olarak adlandırılmaktadır. Kolonların yük ve kuvvetlerin zemine aktarılmasında tabiri caizse köprü görevi görmesinden ötürü, kolonlarda meydana gelebilecek kırılmalarda kolonlar taşıdıkları yükleri zemine sağlıklı bir şekilde aktaramayacağından dolayı üst katındaki elemanlarında göçmesine yol açarak çoğu zaman sistemin çökmesine sebebiyet vermektedir.

Kolonlardaki kırılmaların çoğu zaman bölgesel göçmeye değil, sistemin tamamının göçmesine sebebiyet vermesinden ve kolondaki  kırılmanın gevrek kırılma olmasından dolayı göçmenin ne zaman olacağının kestirilememesinden kaynaklı betonarme kolon tasarımları önem teşkil etmektedir.

Ek Bilgi: Kolonun donatı ve betonunun yapımındaki hatadan dolayı ortaya çıkacak olumsuz bir sonuç tüm sistemi etkilerken kirişler için bu durum geçerli değildir. Kirişlerde ortaya çıkan olumsuz bir sonuç halinde kirişin taşıdığı yük yeni bir yük kombinasyonuyla başka kirişe aktarılması sonucu sistem kendi içinde sorunu bertaraf ederek taşıyıcılığını sürdürmektedir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Yüklerin kolonlar aracılığı ile zemine aktarılması

Kolonlardaki Hasar Tipleri

Deprem etkisinde kolon davranışını tam olarak kavrayabilmek adına kolon elemanının çalışma prensibinin ne olduğunun yanı sıra kolonlarda meydana gelen hasar tiplerine de hakim olmak önem teşkil etmektedir. Ben de yazımın bu bölümünde kolanlarda meydana gelebilecek hasar tiplerine değineceğim. Betonarme kolonlarda 4 çeşit hasar meydana gelebilmektedir:

İlginiziÇekebilir

Çelik Yapılarda Minimum ve Maksimum Kaynak Kalınlıklarının Yönetmeliklere Göre Değişimi

Radye Temel Nedir? | Radye Temel Hangi Durumlarda Uygulanır? | Radye Temel Nasıl Uygulanır?

Deprem ile İlgili Kavramlar Kitapçığı (PDF)

Karbon Lifli Kompozitler İle Güçlendirmeye Yönelik Tam Ölçekli Bina Deneyleri

Eğilme Kırılması

Deprem etkisinde oluşan eğilme momentinin kolon uçlarını zorlayarak mafsallaştırması sonucu oluşan hasar tipidir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Kolonda Eğilme Hasarı

Kesme Kırılması

Kolonun kesme kuvveti taşıma gücünün yetersiz olması sonucu oluşan hasar tipidir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi

Basınç Kırılması

Deprem sırasında kolona gelen düşey yükün, kolonun düşey yük taşıma kapasitesinin %50’sinden daha büyük olması durumunda basınç kuvveti sonucu oluşan hasar tipidir. Bunun nedeni ise kolonun en dış lifindeki beton, akmaya başladığında donatının henüz akma birim uzamasına ulaşamamış olmasıdır.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Kolonda Basınç Kırılması

Burulma Kırılması

Bu hasar tipinde kolonun bir yüzünde diyagonal şeklinde çatlaklar ve betonda kırılmalar gözükürken kolonun diğer yüzünde ise basınç ezilmeleri oluşmaktadır. Yapının kütle ve rijitlik merkezleri birbirleriyle çakışmıyorsa kolonlarda oluşacak burulma kırılmaları da önemsenmeli ve  incelenmelidir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Kolon Hasar Tipleri

Deprem Etkisinde Kolon Davranışı

  • Deprem esnasında kat yüksekliğine bağlı olarak kolonlara gelen basınç kuvvetinde yerine göre artma-azalmalar meydana gelmektedir. Buna karşılık deprem sırasında ortaya çıkan eğilme momenti, düşey yöndeki yükün oluşturduğu momente göre daha etkindir. Başka bir deyişle de kolonlar normal kuvvetin eğilme momentine göre daha etkin olan elemanlar olarak kabul edilirken deprem esnasında oluşan dinamik kuvvetler neticesinde bu durum tersine dönebilmektedir.
  • Deprem esnasında meydana gelen eğilme momentleri çerçeveli yapılarda kolonun alt ve üst uçlarında daha etkindir. Bundan ötürü kolonun alt ve üst uçları daha fazla zorlanmakta ve bu uç bölgelerinde mafsallaşma meydana gelmektedir. Oluşan mafsallaşma sonucu kolonda hasar oluşmaktadır.
  • Kolonlarda meydana gelen normal kuvvetler kolonda basınç gerilmesi oluşturmaktadır. Basınç gerilmesi betonun enine şekil değiştirmesine sebebiyet verebileceğinden ötürü bu durumu engellemek amacıyla sargı donatısı kullanılması önemlidir. Sargı donatısı kullanımı sayesinde betonun dayanımında ve sünekliğinde artış sağlamak mümkündür.
  • Kolon elemanına eğilme momenti ve normal kuvvetin yanı sıra kesme kuvveti de etkide bulunmaktadır. Tasarımlarda kolanlar, kesme kuvveti kapasitesi eğilme momenti kapasitesinden daha büyük tutularak tasarlanmalıdır. Bu suretle kesme kuvveti donatısı tasarımlarında, tasarım kesme kuvveti değeri yerine  elamanın uç kesimlerinde oluşan eğilme momenti değerini dikkate alarak hesaplanan  kesme kuvveti değeri baz alınmalıdır.
  • Kesme kuvveti kapasitesinin eğilme momenti kapasitesinden daha büyük alarak tasarım yapmamızın nedeni ise; deprem anında kolonda oluşacak zorlamalar neticesinde meydana gelecek güç tükenmesinin sünek olmasını sağlayarak sünek olmayan kesme kuvveti güç tükenmesinden kaçınmaktır.
  • Deprem anında oluşan kesme kuvveti değerinin düşey yüklerden kaynaklı oluşan kesme kuvveti değerinden daha büyük olması durumunda beton ters davranacaktır . Dolayısıyla betonda meydana gelen çekme ve basınç gerilmelerinin yönleri değişecektir. Bu da deprem anında kolon hakkında  bilinmesi gereken önemli hususlardan biridir.

Not: Kesme kuvvetinin yön değiştirdiği bu tarz durumlarda kesme kuvvetinin yalnızca etriye ile karşılanması tavsiye edilir. Kesme kuvveti değerinin pilye ile karşılanması ek çatlamalara ve gerilme yığılmalarına sebebiyet vermesinden dolayı pilyenin kesme kuvvetinin yön değiştirdiği durumlarda kullanılması uygun görülmemektedir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Kolonlarda meydana gelen kuvvetlerin gösterimi

Kaynaklar / References
  • Deprem Mühendisliğine Giriş ve Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı, Zekai CELEP
  • Yapı Teknolojileri 2, Prof.Dr. Metin ARSLAN
  • Kolonlarda Kesme Kuvveti Hasarı, Bartın Üniversitesi
Etiketler: Basınç KırılmasıBurulma Kırılmasıdepremdeprem hasarıEğilme Kırılmasıkesme kırılmasıKolonkolon hasarı
Paylaş226Tweet142Gönder
Önceki İçerik

Prof. Dr. Naci Görür’ün Düzce Depremi ve İstanbul’a Etkisi Üzerine Görüşleri

Sonraki İçerik

Mesleki Yeterlilik Belgesi Kapsamı Genişletiliyor | Belgesi Olmayan Çalıştırılmayacak!

Tolga Aydoğaner

Tolga Aydoğaner

Gazi Üniversitesi  İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğrencisi

Sonraki İçerik
Mesleki Yeterlilik Belgesi Kapsamı Genişletiliyor Belgesi Olmayan Çalıştırılmayacak!

Mesleki Yeterlilik Belgesi Kapsamı Genişletiliyor | Belgesi Olmayan Çalıştırılmayacak!

Yorumlar 2

  1. Fatih Taner Vural says:
    2 sene Önce

    merhaba …. ben de gazi üniversitesi 2000 mezunuyum.. güzel bir çalışma olmuş… ama piyasada tasarım için ver danayı makinaya al sucuğu yöntemi uygulandığından bu çeşit önemli değerlendirmelere hiç bakılmamaktadır… bu yayın daha ayrıntılı değerlendirmelerle beraber özellikle perdelerin de katılmalarıyla beraber güzel bir yüksek lisans çalışması olabilir … özellikle depremlerde görülen kolon ve perde hasarları ve deneysel çalışmalar da bu teze eklenebilir düşüncesindeyim… piyasa da kullanılan programlar ile tasarım yapmak iki tarafı çok keskin bıcakla et kesmeye benzer, bir tarafı mühendisin yetenekleri diğer tarafı programların yetenekleri, eti keserken elleri de kesmek mümkündür aman dikkat… programlara girilen verileri yorumlamak ve programlardan çıkan sonuçları da asıl olarak yorumlamak çok önemlidir, yorum yapamayan bir mühendisle tasarım olmaz… günümüzde programları kullanmayı öğrenen teknikerler, lise mezunları ve hatta ortaokul / ilk okul mezunları bile tasarım yaptıklarını zannetmektedirler, iş yorum kısmına gelince ortada koca bir sıfır vardır, doğru yorumu sadece mühendis yapabilir …. saygılarımla ..
    Fatih Taner Vural
    İnşaat Mühendisi
    Gazi Üniversitesi
    Proje ve uygulama denetçisi
    0 532 390 97 73
    [email protected]

    Cevapla
    • Tolga Aydoğaner says:
      1 sene Önce

      Değerli yorumunuz için çok teşekkür ederim Fatih Bey beğenmenize sevindim :)
      Bahsettiğiniz hususlara gelince de maalesef günümüz dünyasında dijitalleşmeden en çok olumsuz etkilenen mesleklerden birisine sahibiz. Bilgisayar kullanmayı öğrenen kendini mühendis sanıyor.
      ABD’li saygın bir mühendisin ( R.C. REESE) çok sevdiğim bir sözü var :
      ”İnşaat mühendisliğinde kesin çözüm yoktur. Hesap yaparken bir sürü varsayım yaparız. İyi mühendis, yaptığı varsayımların ve bunların mertebesinin bilincindedir. Kötü mühendis, çoğu kez hesapların, yaptığı varsayımlar nedeni ile kesin olmadığının farkında değildir. Bu nedenle de oluşabilecek hata oranı hakkında da hiçbir fikri yoktur.”
      Saygılarımla

      Cevapla

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Güncel Fiyatlar

  • Fiyatlar

2023 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Yayımlandı

2023 Güncel Demir Fiyatları – Donatı Çeliği Fiyatları

2023 Çimento Fiyatları – Güncel Çimento Fiyatları

2023 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar | Güncel Listeler

2023 Yılı Birim Fiyatları – Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı

2023 Güncel Gazbeton Fiyatları – Güncel Ytong Fiyatları | 1 Palet Ytong Fiyatı – 1 Palet Gazbeton Fiyatı

Popüler İçerikler

  • Hazır Beton Fiyatları 2023 - İllere Göre Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2023 – İllere Göre Güncel Fiyatlar

    20361 paylaşım
    Paylaş 8144 Tweet 5090
  • 2023 Çimento Fiyatları – Güncel Çimento Fiyatları

    6510 paylaşım
    Paylaş 2604 Tweet 1627
  • Radye Temel Nedir? | Radye Temel Hangi Durumlarda Uygulanır? | Radye Temel Nasıl Uygulanır?

    13566 paylaşım
    Paylaş 5425 Tweet 3391
  • 2023 AutoCAD Komutları ve Detaylı Olarak Tanımları

    7259 paylaşım
    Paylaş 2903 Tweet 1814
  • Temel Nedir? | Temel Çeşitleri Nelerdir?

    5444 paylaşım
    Paylaş 2176 Tweet 1360

Önemli İçerikler

İnşaat Mühendisliği Staj Defteri Örnekleri – 2022

Mühendislik Öğrencileri Laptop Alırken Nelere Dikkat Etmeli? | Tavsiye ve Öneriler

Kimler Şantiye Şefi Olabilir? – 2022

İnşaat Terimleri Sözlüğü | PDF Dökümanı | 2022

İnşaat Mühendisleri ve Mimarlar için En İyi Online Eğitimler

Son Yorumlar

  • Örneklerle Schmidt Çekici (Beton Test Çekici) Deneyi | ASTM 805’e Göre İnceleme için Ergün YAŞAR
  • Binalarda Acil Hasar Tespiti Kriterleri için Ali Alcansoy
  • Binalarda Acil Hasar Tespiti Kriterleri için Mehmet ali
  • Yeraltı Barajı Nedir? Diğer Barajlardan Farkı Ne? için NİLGÜN KENANN
  • Karot Nedir? | Karot Neden Alınır? | Karot Nasıl Alınır? için Mehmet Sabık Yurdabul

Sponsorlu İçerik



İnşaat Sektörünün Bilgi Kaynağı
Tavsiyeler
-Aykut ÖZDEMİR

Bizi Takip Edin

Sorular

  • Türkiyedeki İnşaat Mühendisi Geleceği
  • Kolon çatlağı
  • Kolona mobilya sabitlemek için delik delinir mi? Sonra telafisi olur mu?
  • Karot alınmasının yapıya zararı
  • Ortalama basınç dayanımı 19 MPa normal mi

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 15.786 aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

©2009-2022 Sanal Şantiye

Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Online Eğitimler
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

©2009-2022 Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.