• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane Deprem

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi

Tolga Aydoğaner - Tolga Aydoğaner
24 Kasım 2022
Kategori: Deprem, Yapı
2

Deprem, yer kabuğundaki kırılmalar neticesinde ortaya çıkan enerjinin yeryüzünü sarsması olayıdır. Oluşan bu sarsıntılar neticesinde yapılarda dinamik kuvvetler meydana gelmekte ve yapı zorlanmaktadır. Bu yüzden bizler inşaat mühendisleri olarak yapıları tasarlarken bu dinamik kuvvetlerin oluşturacağı etkiyi dikkate alarak tasarım yapmaya özen gösteririz. Biz de bu yazımızda kolonun çalışma prensibine, deprem anında kolonda oluşan hasar tiplerine ve deprem etkisindeki kolon davranışına değineceğiz.

https://www.sanalsantiye.com/kolon-turleri/

İçindekiler

  • Kolon Nedir ve Çalışma Prensibi Nasıldır? 
  • Kolonlardaki Hasar Tipleri
    • Eğilme Kırılması
    • Kesme Kırılması
    • Basınç Kırılması
    • Burulma Kırılması
  • Deprem Etkisinde Kolon Davranışı
    • Sanal Şantiye sitesinden daha fazla şey keşfedin

Kolon Nedir ve Çalışma Prensibi Nasıldır? 

Döşeme ve kirişlerden aldıkları yük ve kuvvetleri zemine ileterek yapının ayakta kalmasını sağlayan düşey taşıyıcı elemanlar kolon olarak adlandırılmaktadır. Kolonların yük ve kuvvetlerin zemine aktarılmasında tabiri caizse köprü görevi görmesinden ötürü, kolonlarda meydana gelebilecek kırılmalarda kolonlar taşıdıkları yükleri zemine sağlıklı bir şekilde aktaramayacağından dolayı üst katındaki elemanlarında göçmesine yol açarak çoğu zaman sistemin çökmesine sebebiyet vermektedir.

Kolonlardaki kırılmaların çoğu zaman bölgesel göçmeye değil, sistemin tamamının göçmesine sebebiyet vermesinden ve kolondaki  kırılmanın gevrek kırılma olmasından dolayı göçmenin ne zaman olacağının kestirilememesinden kaynaklı betonarme kolon tasarımları önem teşkil etmektedir.

Ek Bilgi: Kolonun donatı ve betonunun yapımındaki hatadan dolayı ortaya çıkacak olumsuz bir sonuç tüm sistemi etkilerken kirişler için bu durum geçerli değildir. Kirişlerde ortaya çıkan olumsuz bir sonuç halinde kirişin taşıdığı yük yeni bir yük kombinasyonuyla başka kirişe aktarılması sonucu sistem kendi içinde sorunu bertaraf ederek taşıyıcılığını sürdürmektedir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Yüklerin kolonlar aracılığı ile zemine aktarılması

Kolonlardaki Hasar Tipleri

Deprem etkisinde kolon davranışını tam olarak kavrayabilmek adına kolon elemanının çalışma prensibinin ne olduğunun yanı sıra kolonlarda meydana gelen hasar tiplerine de hakim olmak önem teşkil etmektedir. Ben de yazımın bu bölümünde kolanlarda meydana gelebilecek hasar tiplerine değineceğim. Betonarme kolonlarda 4 çeşit hasar meydana gelebilmektedir:

Eğilme Kırılması

Deprem etkisinde oluşan eğilme momentinin kolon uçlarını zorlayarak mafsallaştırması sonucu oluşan hasar tipidir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Kolonda Eğilme Hasarı

Kesme Kırılması

Kolonun kesme kuvveti taşıma gücünün yetersiz olması sonucu oluşan hasar tipidir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi

Basınç Kırılması

Deprem sırasında kolona gelen düşey yükün, kolonun düşey yük taşıma kapasitesinin %50’sinden daha büyük olması durumunda basınç kuvveti sonucu oluşan hasar tipidir. Bunun nedeni ise kolonun en dış lifindeki beton, akmaya başladığında donatının henüz akma birim uzamasına ulaşamamış olmasıdır.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Kolonda Basınç Kırılması

Burulma Kırılması

Bu hasar tipinde kolonun bir yüzünde diyagonal şeklinde çatlaklar ve betonda kırılmalar gözükürken kolonun diğer yüzünde ise basınç ezilmeleri oluşmaktadır. Yapının kütle ve rijitlik merkezleri birbirleriyle çakışmıyorsa kolonlarda oluşacak burulma kırılmaları da önemsenmeli ve  incelenmelidir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Kolon Hasar Tipleri

Deprem Etkisinde Kolon Davranışı

  • Deprem esnasında kat yüksekliğine bağlı olarak kolonlara gelen basınç kuvvetinde yerine göre artma-azalmalar meydana gelmektedir. Buna karşılık deprem sırasında ortaya çıkan eğilme momenti, düşey yöndeki yükün oluşturduğu momente göre daha etkindir. Başka bir deyişle de kolonlar normal kuvvetin eğilme momentine göre daha etkin olan elemanlar olarak kabul edilirken deprem esnasında oluşan dinamik kuvvetler neticesinde bu durum tersine dönebilmektedir.
  • Deprem esnasında meydana gelen eğilme momentleri çerçeveli yapılarda kolonun alt ve üst uçlarında daha etkindir. Bundan ötürü kolonun alt ve üst uçları daha fazla zorlanmakta ve bu uç bölgelerinde mafsallaşma meydana gelmektedir. Oluşan mafsallaşma sonucu kolonda hasar oluşmaktadır.
  • Kolonlarda meydana gelen normal kuvvetler kolonda basınç gerilmesi oluşturmaktadır. Basınç gerilmesi betonun enine şekil değiştirmesine sebebiyet verebileceğinden ötürü bu durumu engellemek amacıyla sargı donatısı kullanılması önemlidir. Sargı donatısı kullanımı sayesinde betonun dayanımında ve sünekliğinde artış sağlamak mümkündür.
  • Kolon elemanına eğilme momenti ve normal kuvvetin yanı sıra kesme kuvveti de etkide bulunmaktadır. Tasarımlarda kolanlar, kesme kuvveti kapasitesi eğilme momenti kapasitesinden daha büyük tutularak tasarlanmalıdır. Bu suretle kesme kuvveti donatısı tasarımlarında, tasarım kesme kuvveti değeri yerine  elamanın uç kesimlerinde oluşan eğilme momenti değerini dikkate alarak hesaplanan  kesme kuvveti değeri baz alınmalıdır.
  • Kesme kuvveti kapasitesinin eğilme momenti kapasitesinden daha büyük alarak tasarım yapmamızın nedeni ise; deprem anında kolonda oluşacak zorlamalar neticesinde meydana gelecek güç tükenmesinin sünek olmasını sağlayarak sünek olmayan kesme kuvveti güç tükenmesinden kaçınmaktır.
  • Deprem anında oluşan kesme kuvveti değerinin düşey yüklerden kaynaklı oluşan kesme kuvveti değerinden daha büyük olması durumunda beton ters davranacaktır . Dolayısıyla betonda meydana gelen çekme ve basınç gerilmelerinin yönleri değişecektir. Bu da deprem anında kolon hakkında  bilinmesi gereken önemli hususlardan biridir.

Not: Kesme kuvvetinin yön değiştirdiği bu tarz durumlarda kesme kuvvetinin yalnızca etriye ile karşılanması tavsiye edilir. Kesme kuvveti değerinin pilye ile karşılanması ek çatlamalara ve gerilme yığılmalarına sebebiyet vermesinden dolayı pilyenin kesme kuvvetinin yön değiştirdiği durumlarda kullanılması uygun görülmemektedir.

Deprem Etkisinde Kolon Davranışının İncelenmesi
Kolonlarda meydana gelen kuvvetlerin gösterimi

Kaynaklar / References
  • Deprem Mühendisliğine Giriş ve Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı, Zekai CELEP
  • Yapı Teknolojileri 2, Prof.Dr. Metin ARSLAN
  • Kolonlarda Kesme Kuvveti Hasarı, Bartın Üniversitesi

Sanal Şantiye sitesinden daha fazla şey keşfedin

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Etiketler: Basınç KırılmasıBurulma Kırılmasıdepremdeprem hasarıEğilme Kırılmasıkesme kırılmasıKolonkolon hasarı
Paylaş192Tweet120Gönder
Tolga Aydoğaner

Tolga Aydoğaner

Gazi Üniversitesi  İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğrencisi

İlgili İçerik

Kesme / Kayma ve Eğilme Momenti Etkin Perdeler

- İnş.Müh. Fatih Taner Vural
Kesme / Kayma ve Eğilme Momenti Etkin Perdeler

Malum perdeler genelde kesme / kayma etkin olarak bilinirler. Oysa ki eğilme momenti etkin perdeler de vardır. Bodur diyebileceğimiz perdeler...

Devamını okuDetails

Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

- Uğur Gener
Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

Radye temel veya radye jeneral temel kelime anlamı itibariyle “bir yapıyı yer sularının çalışmasına karşı koruyan kaplama" anlamına gelmektedir. Yapı...

Devamını okuDetails

Kaba İnşaat Nedir? Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

- Sanal Şantiye
Kaba İnşaat Nedir? Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

İnşaat projelerinde en önemli aşamalardan biri kaba inşaattır. Bir yapının temelinden çatısına kadar tamamlanan bu aşama, yapının dayanıklılığını ve sağlamlığını...

Devamını okuDetails

APPLE PARK: Sürdürülebilir Mimarinin Merkez Üssü

- Sevcan Keleş
APPLE PARK: Sürdürülebilir Mimarinin Merkez Üssü

Mimar         : Foster + Partners Yer              : Apple Park, Cupertino Kaliforniya...

Devamını okuDetails
Please login to join discussion

En Çok Okunanlar

  • Hazır Beton Fiyatları 2025 – Şubat Ayı Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2025 – Şubat Ayı Güncel Fiyatlar

    39821 paylaşım
    Paylaş 15928 Tweet 9955
  • Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) – 2025 | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    13910 paylaşım
    Paylaş 5510 Tweet 3444
  • Güncel Çimento Fiyatları – 2025

    11754 paylaşım
    Paylaş 4701 Tweet 2938
  • 2024 Yılı Bina Metrekare İnşaat Maliyet Bedelleri Yayımlandı

    6979 paylaşım
    Paylaş 2792 Tweet 1745
  • Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

    11843 paylaşım
    Paylaş 4737 Tweet 2961

Son Yorumlar

  • Devam Eden Bir Şantiyenin Şefliğini Devralırken Nelere Dikkat Edilmeli? için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • İnşaat mühendisi maaş aralığı için İNŞ.MÜH. ALİ İSMAİL
  • Çin, Nükleer Füzyon Enerjisi Arayışında: Yapay Güneş için stefantraugott
  • Tünel Kalıp Uygulama Rehberi (Tüm Detaylarıyla) – PDF için ferhtulker
  • Hakediş Programı (Excell) (güzel kaynak) için Yük.İnş.Müh. Oral Berkay BEŞİKÇİ

Sponsorlu İçerik



Sorular

  • minha etimolojisi
  • İnşaat mühendisi maaş aralığı
  • mühendislikten teknikerliğe
  • fore kazık birim fiyat analizi
  • Su Basman Demiri ve Etriye

Bizi Takip Edin

Sanal Şantiye ®

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 201 bin aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Güncel Malzeme Fiyatları
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Hazır Beton Fiyatları İllere Göre
    • Çimento Fiyatları
    • Güncel Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatlar (Tüm Bakanlıklar)
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Yazarlar
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.