Tuğla duvar örerken dikkat edilmesi gerekenler aşağıdadır
1- Tuğla duvarlara başlamadan önce tuğla örgüsü- özellikle köşe, kapı/ pencere kenarı, açılı köşe, baca gibi yerler, düşey iç ve dış derzler üst üste gelmemek üzere, masabaşında çizim olarak halledilmelidir. Sonra bu örgü özellikleri ustalara iş üzerinde bizzat uygulayarak gösterilmelidir.
2- Tuğla duvarlar tozlarından temizlenmiş, gerektiğinde ıslatılmış tuğlalarla tam yerlerinde, tamamen ipinde, şakulünde ve gönyesinde işlenmeli; Düşey derzler harç ile tamamen doldurulmalı, her iki yüzdeki fazla harçlar malanın keskin kenarı ile kazınıp alınmalı, boşluklar doldurulmalıdır. (Hiçbir tuğla ya da parça tuğla, delikleri yüzeylere gelecek şekilde kullanılmamalıdır).
3- Tuğla sıraları yatay olmalı, bu durum her bir metre yükselmede kontrol edilmelidir. Kiriş alt düzeylerinde özellikle dikkatli olunarak, buralara tüm duvar boyunca standart ya da eşit yükseklikte kesilmiş tuğla işlenmesine ve bu son parçaların kiriş altına iyice harç doldurularak sıkıştırılmasına özen gösterilmelidir. (Daha iyisi son 15- 20 cm. nin tuğlaları, 30-45 derece konarak iyice sıkıştırılmalıdır).
4- Betonarme yapılarda tuğla duvarlar kolonlara özel demir ankrajlar ile bağlanır; 3 m’den yüksek duvarlara 1,5-2 m.de bir demirli beton, ya da kalınlaştırılmış yatay derz içine hasır çelik bantlı hatıl yapılır. (biryüz kolon/kiriş-duvar ara kesitleri üzerine sıva teli bant konursa çatlamalara karşı ayrıca yararlı olur).
5- Yarım tuğla duvarların- devrilmemeleri ve harçların tam kat yükünü taşıyacak sertliği elde edebilmeleri için-bir defada tam kat olarak değil en çok 1.5 metre yüksekliğe kadar örülmesi, devamının en az 6 saat sonra yapılması uygun olur.
6- Soba ve ocak bacaları deliklerinin araları en az yarım tuğla kalınlıkta olur. (Özel baca biriketi/ tuğlası kullanılmıyorsa duman kaçmasına ve yangın tehlikesine karşı-baca içleri mutlaka sıvalı işlenmelidir.çatı arasındaki bacaların dışları da sıvanır).
7- Sandviç duvarların iki parçası / beton perdelerin önüne bir yalıtım aralığından sonra örülecek ince duvar, düşeyde her 5-6 sırada, yatayda her metre de bir derinlemesine bir tuğla ile ya da (S) demirleri ile biribirlerine bağlanır.
8- Yarım ve bir tuğla duvarların ip çekilen tarafı (dış cephe), daha kalın duvarların her iki tarafı da yüz olarak işlenir.
9- Başka bir önlem öngörülmemişse, kapı ve pencere kasalarının tespiti için duvar yanlarına kapılarda üçer, pencerelerde ikişer ahşap takoz konur. Tokozlar bir tekli tuğla boyutunda olarak, bütün açıklıklarda ve her iki yanda aynı düzeyde konulur. (Takozların altlarına harç içinde kuruma sonucu oynamamaları için birer üçgen kanal açılmalı; çürümemeleri için emprenye edilmiş ya da bitümlenmiş olmalıdır.). (Kapı ve pencere boşlukları, işçilik hatası nedeni ile ilerde yanlarının traşlanmaması için proje boyutlarından 2 cm. büyük tutulmalıdır.)
10- Kapı ve pencere lentoları yanlara en az 15 cm. oturur. ( Kolon yanlarında bir uçlarının boşta kalmaması ya da yetersiz bir ayağa oturmalarının sakıncalarını önlemek için kolonlara filiz bırakılmalıdır. Lentoların sıva tutmaması tehlikesini önlemek için de adi tahta kalıpla (pürüzlü olarak) dökülmesi gerekir).
11- Şartnamede başka bir tarif yoksa, yarım tuğla duvarlarda 250-300 kg. Çimentolu; daha kalın duvarlarda 200-250 kg çimentolu, az kireç katılmış harç kullanılır.
12- Derz kalınlığı düşeyde ve yatayda eşit ve sürekli olarak bir santimetredir. (Sıcak havalarda ve kızgın güneş vuran yüzeylerde derz harcının ölmemesi için yüzey ıslatılmalıdır).
13- Duvar tamamen kurumadan en azından iki yüzden birden sıvaya başlanmaz.
1. Mecbur kalınmadıkça fazla ihzarat yapılmamalıdır. Malzemenin depolanması, yükleme boşaltma sırasında ve depo yerinde zayiat olmayacak şekilde yapılmalıdır.
2. Briket veya tuğla belli bir yükseklikten fazla depolanmamalı ve yerinden kolayca alınabilmelidir.
3. Duvar örme mahalinde de malzeme düzgün stoklanmalı, hiç bir zaman yığma şeklinde stoklanma yapılmamalıdır.
4. Tuğla ve briket yapısal olarak harcın suyunu emebilecek özellikte olmamalıdır.
5. Tuğla duvar, inşaat derzleri üstüste gelmeyecek şekilde şaşırtmalı örülmelidir.
6. Sıcak havalarda harcın çatlamasını önlemek için duvarların yüzeyi bitimden sonra zaman zaman ıslatılmalıdır.
7. Tuğla briket mutlaka özel aletlerle kesilmelidir. Bu işlem malzeme zayiatını önleyecektir.
8. Duvar yüzeyi düz ve tam düşey olmalı, gereğinden fazla sıva harcanması önlenmelidir.
9. Tuğla yanık olmamalı, 1.5 mt’den sert bir yere bırakıldığında iki parçadan fazla parçaya ayrılmamalıdır.
10. Tuğla, iyi pişmiş düzenli kalıplanmış, kenar ve yüzeyleri düzgün olmalı, çatlak yarık ve boşluklar içermemelidir.
11. Normal tuğla, ağırlığının %20’sinden fazla, delikli tuğla ise %15’inden fazla su emmemelidir.
12. Tuğlanın oturacağı yere bir tabaka ince harç serilerek bunun üzerine tuğlalar toz ve topraktan temizlenmiş ve su ile ıslatılmış olarak konmalı ve her tarafından harç dışarı fışkıracak surette tuğlaların üzerine vurularak iyice oturtulmalıdır.
13. Yerine konma esnasında kırılan veya yarılan tuğlaların yerine yenileri konmalıdır.
14. Tuğla duvarlar her kat hizasında minimum 20 cm yükseklik, içinde 4 adet 10’luk demir bulunan ve 20 cm ara ile 6’lık etriyeli hatıllara bağlanmalıdır. Hatıl duvar genişiliğince yapılmalı, hatıl alt seviyesi kat döşemesinden en çok 2,2 m mesafede olmalıdır.
Yukarıda belirtilen hususların yanında Milli Eğitim Bakanlığı MEGEP Duvar Ders notlarını indirerek duvar imalatı konusuna tamamen hakim olabilirsiniz.
MEGEP notları sayesinde Gerekli araç ve ortam sağlandığında, tekniğine ve kuralına uygun, duvar örebileceksiniz.
Amaçlar:
1. Tekniğine uygun kum eleme yapabileceksiniz
2. Tuğla duvar harcını kıvamında yapabileceksiniz.
3. Tekniğine uygun tuğla duvar örebileceksiniz.
MEGEP Duvar notlarını indirmek veya çevrimiçi okumak için tıklayın.
Bu içerik sanalsantiye tarafından internet ortamından derlenmiştir.
Kaynaklar: Cem KAFADAR İnşaat Mühendisi (ITU-1987)
serki.com
MEGEP
