• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2023/2 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • 2023 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2023/2 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • 2023 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane İnşaat Mühendisliği Yapı

Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri

Zülfü Yetkin - Zülfü Yetkin
16 Mayıs 2021
Kategori: Yapı, Deprem, İnşaat Mühendisliği
Süre:4 dakika
A A
0
Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri

Yapı düzensizlikleri, yaşadığımız son depremlerde hasarlara sebep olan en temel sebeplerden biridir. Biz de bu yazımızda bu düzensizliklerden düşey doğrultuda yer alanları incelemeye çalışacağız.

Yapı Düzensizlikleri
Çeşitli Yapı Düzensizlikleri

Mimari tasarımın ilk safhalarında yapı düzensizliklerine neden olabilecek ve kaçınılması gereken birçok durum oluşmaktadır. Bu düzensizlikler yapının deprem performansını olumsuz yönde etkilemektedir.

Yapı düzensizlikleri, planda ve düşey doğrultuda olmak üzere 2 ana grupta karşımıza çıkmaktadır. Bu yazımızda düşey doğrultuda olan süreksizlikleri inceleyeceğiz.

Yapı Düzensizlikleri
Yapı Düzensizlikleri

Zayıf Kat Düzensizliği (B1)

Genellikle Türkiye’de binaların zemin katları dükkan, restoran gibi geniş pencere açıklıklarına sahip mekanlara ayrıldığı için kolon, perde ve bölme duvar gibi elemanların miktarı bu katlarda az olmaktadır. Bunun yanında üst katlarda ise genellikle konut kullanımından ötürü duvar alanı fazla olmaktadır. Bu durumların birleşmesi yapıda katlar arasında dayanım süreksizliği oluşturmakta ve zayıf kat düzensizliği olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yapı Düzensizlikleri
Zayıf Kat Düzensizliği

Zayıf Kat Düzensizliği İçin Çözüm Önerileri

  1. Zayıf kat düzensizliği olan kata duvar eklemek.
  2. Zayıf kattaki kolon kesitlerini arttırmak.
  3. Zemin kata diagonal çelik çubuklar eklemek.
Yapı Düzensizlikleri
Zayıf kata duvar ekleme(solda) – Zayıf kat kolon kesitlerini arttırma(sağda)
Yapı Düzensizlikleri
Zayıf Kata Diyagonal Çelik Çubuk Ekleme

 Yumuşak Kat Düzensizliği (B2)

Binanın katları arasındaki rijitliğin farklı olması yumuşak kat düzensizliğini oluşturur.

Yapının yapacağı toplam deplasmanın toplam kat yüksekliğine bölüşülmesi istenir. Ancak eğer rijitliği az olan bir kat varsa bu kat daha fazla deplasman yapar ve bu kat yumuşak kat olarak adlandırılır.

Binanın herhangi bir katındaki göreli kat ötelemesinin üst veya alt kattaki göreli kat ötelemesine oranına rijitlik düzensizlik katsayısı adı verilmektedir. Bu oran 2’den büyük olduğu takdirde yumuşak kat düzensizliği oluşumu gözlenecektir.

Bu düzensizliğe sebep olan asıl etmenler şunlardır:

  • Zemin katların üst katlara göre yüksek tasarlanması.
  • Üst katlardaki duvar alanlarının fazla olması.
  • Yapıda ağır çıkmalar oluşturulması.

Yumuşak Kat Düzensizliği İçin Çözüm Önerileri

  1. Zemin kat kolon kesitlerini arttırmak.
  2. Yumuşak kat düzensizliği olan katta kolonları daha sık etriyelerle sarmak.
Yapı Düzensizlikleri
Yumuşak Kat Düzensizliği İçin Kemer(solda) ve Payanda(sağda) Çözümleri

Düşey Taşıyıcı Eleman Süreksizliği(B3)

Zemin katlarda geniş hacimlere sahip olmak için düşey taşıyıcı elemanlar zemin kata kadar devam etmeden kaldırılabilmektedir. Bu tür durumları oluşturmak için bazı sınırlamalar karşımıza çıkmaktadır:

  1. Kolonların konsol kirişlere veya kolondan çıkan guse uçlarına oturtulması yasaktır.
Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Kolonların Guselere Oturtulması (solda) Kolonun Kirişe Oturtulması ( sağda)

2. Perde duvarlar zemine kadar kesinlikle devam ettirilmelidir.

Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Düşey Taşıyıcı Eleman Süreksizlikleri

3. Kolonlar iki ucu mesnetli kiriş açıklığına oturtulacaksa üst taraftaki kolon ve perdeleri taşıyan kirişlerle, bu kirişlerin uç noktalarındaki düğümlerle birleşen diğer tüm kiriş ve kolonların bütün kesitlerinde düşey yükler ve depremden dolayı oluşan iç kuvvetler %50 arttırılmalıdır.

Kısa Kolon Etkisi (C1)

Aynı katta yer alan uzun ve kısa kolonlar yükseklik farkından dolayı farklı kesme kuvvetlerine maruz kalırlar. Kısa kolonlar uzun kolonlara göre daha rijit olacağı için daha fazla deprem etkisine maruz kalırlar. Bu durum kısa kolon etkisi olarak adlandırılır.

Kısa kolon etkisine sebep olan başlıca etmenler şunlardır:

  • Asma katlar
  • Mekanik katlar
  • Eğimli arazi
  • Kademeli temeller
  • Bant pencere oluşumları
Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Kısa Kolon Etkisini Oluşturan Başlıca Etmenler
Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Bant Pencere (1) ve Kısa Açıklıklar (2)

Kısa Kolon Etkisine Karşı Çözüm Önerileri

  1. Kolon yüksekliği boyunca etriye sayısının fazla tutulması faydalı olacaktır.
  2. Kademeli temellerden kaçınılmalı tüm temeller aynı kotta yapılmalıdır.

Zayıf Kolon- Güçlü Kiriş Düzensizliği (C2)

Bir yapıda hasar oluşacaksa bu hasarın kolonlardan önce kirişlerde oluşması istenir. Çünkü herhangi bir kolonun yıkılması tüm yapıyı etkileyen bir durumdur. Kirişlerin kolonlardan daha güçlü tasarlanması yapıda zayıf kolon-güçlü kiriş düzensizliğini oluşturur. Bu konu ile alakalı daha detaylı bilgiye bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Güçlü-Kolon-Zayıf-Kiriş-Prensibi

Zayıf Kolon – Güçlü Kiriş Düzensizliğine Karşı Çözüm Önerileri

  1. Plastik mafsallaşmaların kolonlar yerine kirişlerde oluşması sağlanmalıdır.
  2. Kolon ve kirişler doğru oranda boyutlandırılmalıdır.
  3. Kolon ve kirişlerde yeterli miktarda donatı düzenlenmesine dikkat edilmelidir.

Çarpışma Etkisi (C3)

Deprem derzinin bırakılmaması yada yetersiz bırakılması sonucu binalar arasında oluşan düzensizlik türüdür.  Bu deprem derzlerinin büyüklüğü yapıların kat seviyelerine göre değişkenlik göstermektedir. Kat seviyeleri farklı olan yapılarda deprem derzi miktarı daha fazla olmalıdır.

Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Yetersiz Deprem Derzleri, Fotoğraf: Ahmet TOPÇU, Betonarme II

Konu ile ilgili daha fazla bilgiye ve fotoğrafa bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Yazar Yorumu

Yapının kesit ve cephelerinde yapılan uygulamaların yapı üzerinde oluşturacağı deprem etkisini önceden algılamak ve buna çözüm önerileri geliştirmek, mimarlığın sadece estetik kaygıyla yapı tasarlamak olmadığını bizlere göstermektedir.

Bir başka yazıda tekrar görüşmek dileğiyle…

Diğer yazılarıma buradan ulaşabilirsiniz.

 

Yararlanılan Kaynaklar: Tuğba İNAN, Koray KORKMAZ, Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizliklerinin İncelenmesi, 2012
Ahmet TOPÇU Betonarme II Notları
Kaynak: Tuğba İNAN, Koray KORKMAZ, Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizliklerinin İncelenmesi, 2012
Etiketler: çarpışma etkisigüçlü kiriş zayıf kolonkısa kolonkısa kolon etkisiyapı düzensizlikleriyumuşak katzayıf katZülfü Yetkin
Paylaş133Tweet83Gönder
Zülfü Yetkin

Zülfü Yetkin

Editör / İnşaat Mühendisi / Yüksek Lisans Öğrencisi

İlgili İçerik

Demiryolu Terimleri – 2

- Tuğrul Miraç
Demiryolu Terimleri – 2

Bu yazımızda demiryolunda kullanılan terimlerin bazılarının üstünde duracağız. Özellikle üstyapıda kullanılan bu terimler demiryolunda sahada çalışan her mühendisin aşina olması...

Devamını oku

Yüksek Katlı Yapılarda Depreme Karşı Hangi Önlemler Alınabilir?

- Sanal Şantiye
Yüksek Katlı Yapılarda Depreme Karşı Hangi Önlemler Alınabilir?

Deprem esnasında, yüksek katlı yapılarda şiddetli yer hareketi sebebiyle büyük kuvvetler oluşur. Bu kuvvetler, yapının temelinde, kolonlarında ve kirişlerinde hasara...

Devamını oku

Hafif Beton Nedir? Avantajları Nelerdir?

- Sanal Şantiye
Hafif Beton Nedir? Avantajları Nelerdir?

Bu yazımızda hafif betonu, diğer bir adıyla köpük betonu, sunmuş olduğu avantajları ve inşaat sektöründe kullanım alanlarını incelemeye çalışacağız. Hafif...

Devamını oku

Sürücü Belgesi (Ehliyet) Sınıfları Nelerdir?

- Muhammed Ali Köse
Sürücü Belgesi (Ehliyet) Sınıfları Nelerdir?

Araç sahibi olup trafiğe çıkmadan önce tüm kuralları bilmeniz ve kullanacağınız araç için doğru sürücü belgesine sahip olmanız gerekiyor. Her...

Devamını oku
Sonraki İçerik
Ege Denizi Depremi Ve Teknik Olarak İrdelenmesi

Ege Denizi Depremi Ve Teknik Olarak İrdelenmesi

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

En Çok Okunanlar

  • Hazır Beton Fiyatları 2023 - İllere Göre Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2023 Eylül Ayı Güncel Fiyatlar

    19985 paylaşım
    Paylaş 7994 Tweet 4996
  • 2023 Çimento Fiyatları – Güncel Çimento Fiyatları

    6622 paylaşım
    Paylaş 2648 Tweet 1655
  • 2023 Yılı Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    6361 paylaşım
    Paylaş 2524 Tweet 1578
  • Radye Temel Nedir? | Radye Temel Hangi Durumlarda Uygulanır? | Radye Temel Nasıl Uygulanır?

    10527 paylaşım
    Paylaş 4210 Tweet 2631
  • 2024 AutoCAD Komutları ve Detaylı Olarak Tanımları

    5834 paylaşım
    Paylaş 2333 Tweet 1458

E-posta ile abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve önemli içerikleri e-posta ile almak için kaydolun. (Spam yok, dileğin an çıkabilirsin)

Son Yorumlar

  • Uygunluk Raporu Alan Betonda Çatlak Skandalı! | Kaba İnşaata Yıkım Kararı Verildi için İbrahim Kepir
  • Köpük Beton Nedir? için İsmet Çabuk
  • Mühendislik Öğrencileri Laptop Alırken Nelere Dikkat Etmeli? | Tavsiye ve Öneriler için Halil
  • Hazır Beton Fiyatları 2023 Eylül Ayı Güncel Fiyatlar için Bekir
  • “Vasıflı İş Güvenliği Uzmanı Aranıyor!” için Wolfgang Krahn

Sponsorlu İçerik



İnşaat Sektörünün Bilgi Kaynağı
Tavsiyeler
-Aykut ÖZDEMİR

Bizi Takip Edin

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 699 aboneye katılın

Sorular

  • Betonarme döşemelerde donatı aralıkları için 250mm den büyük olamama şartı çok fazla değil mi ?
  • Kolonlarda boyuna donatı sayısı
  • Yapı Metrajı Ve Maliyeti ile ilgili kaynak
  • Türkiyedeki İnşaat Mühendisi Geleceği
  • Kolon çatlağı

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

©2009-2022 Sanal Şantiye

Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Güncel Malzeme Fiyatları
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Hazır Beton Fiyatları İllere Göre
    • Çimento Fiyatları
    • Güncel Gazbeton Fiyatları
    • 2023/2 Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • 2023 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Yazarlar
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

©2009-2022 Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.