• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Fiyatlar
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Güncel Hazır Beton Fiyatları
    • Çimento Fiyatları
    • Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatları | Tüm Bakanlıklar
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane İnşaat Mühendisliği Yapı

Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri

Sanal Şantiye - Sanal Şantiye
1 Kasım 2020 - Güncelleme 1 Mart 2024
Kategori: Yapı, Deprem, İnşaat Mühendisliği
0

Yapı düzensizlikleri, yaşadığımız son depremlerde hasarlara sebep olan en temel sebeplerden biridir. Biz de bu yazımızda bu düzensizliklerden düşey doğrultuda yer alanları incelemeye çalışacağız.

Yapı Düzensizlikleri
Çeşitli Yapı Düzensizlikleri

Mimari tasarımın ilk safhalarında yapı düzensizliklerine neden olabilecek ve kaçınılması gereken birçok durum oluşmaktadır. Bu düzensizlikler yapının deprem performansını olumsuz yönde etkilemektedir.

Yapı düzensizlikleri, planda ve düşey doğrultuda olmak üzere 2 ana grupta karşımıza çıkmaktadır. Bu yazımızda düşey doğrultuda olan süreksizlikleri inceleyeceğiz.

Yapı Düzensizlikleri
Yapı Düzensizlikleri

Zayıf Kat Düzensizliği (B1)

Genellikle Türkiye’de binaların zemin katları dükkan, restoran gibi geniş pencere açıklıklarına sahip mekanlara ayrıldığı için kolon, perde ve bölme duvar gibi elemanların miktarı bu katlarda az olmaktadır. Bunun yanında üst katlarda ise genellikle konut kullanımından ötürü duvar alanı fazla olmaktadır. Bu durumların birleşmesi yapıda katlar arasında dayanım süreksizliği oluşturmakta ve zayıf kat düzensizliği olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yapı Düzensizlikleri
Zayıf Kat Düzensizliği

Zayıf Kat Düzensizliği İçin Çözüm Önerileri

  1. Zayıf kat düzensizliği olan kata duvar eklemek.
  2. Zayıf kattaki kolon kesitlerini arttırmak.
  3. Zemin kata diagonal çelik çubuklar eklemek.
Yapı Düzensizlikleri
Zayıf kata duvar ekleme(solda) – Zayıf kat kolon kesitlerini arttırma(sağda)
Yapı Düzensizlikleri
Zayıf Kata Diyagonal Çelik Çubuk Ekleme

 Yumuşak Kat Düzensizliği (B2)

Binanın katları arasındaki rijitliğin farklı olması yumuşak kat düzensizliğini oluşturur.

Yapının yapacağı toplam deplasmanın toplam kat yüksekliğine bölüşülmesi istenir. Ancak eğer rijitliği az olan bir kat varsa bu kat daha fazla deplasman yapar ve bu kat yumuşak kat olarak adlandırılır.

Binanın herhangi bir katındaki göreli kat ötelemesinin üst veya alt kattaki göreli kat ötelemesine oranına rijitlik düzensizlik katsayısı adı verilmektedir. Bu oran 2’den büyük olduğu takdirde yumuşak kat düzensizliği oluşumu gözlenecektir.

Bu düzensizliğe sebep olan asıl etmenler şunlardır:

  • Zemin katların üst katlara göre yüksek tasarlanması.
  • Üst katlardaki duvar alanlarının fazla olması.
  • Yapıda ağır çıkmalar oluşturulması.

Yumuşak Kat Düzensizliği İçin Çözüm Önerileri

  1. Zemin kat kolon kesitlerini arttırmak.
  2. Yumuşak kat düzensizliği olan katta kolonları daha sık etriyelerle sarmak.
Yapı Düzensizlikleri
Yumuşak Kat Düzensizliği İçin Kemer(solda) ve Payanda(sağda) Çözümleri

Düşey Taşıyıcı Eleman Süreksizliği(B3)

Zemin katlarda geniş hacimlere sahip olmak için düşey taşıyıcı elemanlar zemin kata kadar devam etmeden kaldırılabilmektedir. Bu tür durumları oluşturmak için bazı sınırlamalar karşımıza çıkmaktadır:

  1. Kolonların konsol kirişlere veya kolondan çıkan guse uçlarına oturtulması yasaktır.
Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Kolonların Guselere Oturtulması (solda) Kolonun Kirişe Oturtulması ( sağda)

2. Perde duvarlar zemine kadar kesinlikle devam ettirilmelidir.

Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Düşey Taşıyıcı Eleman Süreksizlikleri

3. Kolonlar iki ucu mesnetli kiriş açıklığına oturtulacaksa üst taraftaki kolon ve perdeleri taşıyan kirişlerle, bu kirişlerin uç noktalarındaki düğümlerle birleşen diğer tüm kiriş ve kolonların bütün kesitlerinde düşey yükler ve depremden dolayı oluşan iç kuvvetler %50 arttırılmalıdır.

Kısa Kolon Etkisi (C1)

Aynı katta yer alan uzun ve kısa kolonlar yükseklik farkından dolayı farklı kesme kuvvetlerine maruz kalırlar. Kısa kolonlar uzun kolonlara göre daha rijit olacağı için daha fazla deprem etkisine maruz kalırlar. Bu durum kısa kolon etkisi olarak adlandırılır.

Kısa kolon etkisine sebep olan başlıca etmenler şunlardır:

  • Asma katlar
  • Mekanik katlar
  • Eğimli arazi
  • Kademeli temeller
  • Bant pencere oluşumları
Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Kısa Kolon Etkisini Oluşturan Başlıca Etmenler
Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Bant Pencere (1) ve Kısa Açıklıklar (2)

Kısa Kolon Etkisine Karşı Çözüm Önerileri

  1. Kolon yüksekliği boyunca etriye sayısının fazla tutulması faydalı olacaktır.
  2. Kademeli temellerden kaçınılmalı tüm temeller aynı kotta yapılmalıdır.

Zayıf Kolon- Güçlü Kiriş Düzensizliği (C2)

Bir yapıda hasar oluşacaksa bu hasarın kolonlardan önce kirişlerde oluşması istenir. Çünkü herhangi bir kolonun yıkılması tüm yapıyı etkileyen bir durumdur. Kirişlerin kolonlardan daha güçlü tasarlanması yapıda zayıf kolon-güçlü kiriş düzensizliğini oluşturur. Bu konu ile alakalı daha detaylı bilgiye bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Güçlü-Kolon-Zayıf-Kiriş-Prensibi

Zayıf Kolon – Güçlü Kiriş Düzensizliğine Karşı Çözüm Önerileri

  1. Plastik mafsallaşmaların kolonlar yerine kirişlerde oluşması sağlanmalıdır.
  2. Kolon ve kirişler doğru oranda boyutlandırılmalıdır.
  3. Kolon ve kirişlerde yeterli miktarda donatı düzenlenmesine dikkat edilmelidir.

Çarpışma Etkisi (C3)

Deprem derzinin bırakılmaması yada yetersiz bırakılması sonucu binalar arasında oluşan düzensizlik türüdür.  Bu deprem derzlerinin büyüklüğü yapıların kat seviyelerine göre değişkenlik göstermektedir. Kat seviyeleri farklı olan yapılarda deprem derzi miktarı daha fazla olmalıdır.

Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizlikleri
Yetersiz Deprem Derzleri, Fotoğraf: Ahmet TOPÇU, Betonarme II

Konu ile ilgili daha fazla bilgiye ve fotoğrafa bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Bir başka yazıda tekrar görüşmek dileğiyle…

Yararlanılan Kaynaklar: Tuğba İNAN, Koray KORKMAZ, Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizliklerinin İncelenmesi, 2012
Ahmet TOPÇU Betonarme II Notları

Sanal Şantiye sitesinden daha fazla şey keşfedin

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Kaynak: Tuğba İNAN, Koray KORKMAZ, Düşey Doğrultudaki Yapı Düzensizliklerinin İncelenmesi, 2012
Etiketler: çarpışma etkisigüçlü kiriş zayıf kolonkısa kolonkısa kolon etkisiyapı düzensizlikleriyumuşak katzayıf kat
Paylaş177Tweet111Gönder
Sanal Şantiye

Sanal Şantiye

Sanal Şantiye® 2009 yılında, başta inşaat mühendisliği olmak üzere, inşaat sektörünü takip etmek ve inşaat sektörüne katkıda bulunmak için kurulmuştur. Aylık 150.000'den fazla görüntülenme alan Sanal Şantiye® ile ilgili işbirlikleriniz için bize whatsapp hattımızdan ulaşabilirsiniz.

İlgili İçerik

Türk Üreticiden Tavana Gömme Spot Aydınlatmalara Yeni Bir Bakış

- Sanal Şantiye
Türk Üreticiden Tavana Gömme Spot Aydınlatmalara Yeni Bir Bakış

Merhaba! Ben Sefa Atasayan, HOKASU Turkey'nin kurucu ortaklarından biriyim. Bu yıl seri üretimine başladığımız yeni tavana gömme armatürümüzün geliştirme ve...

Devamını okuDetails

Kesme / Kayma ve Eğilme Momenti Etkin Perdeler

- İnş.Müh. Fatih Taner Vural
Kesme / Kayma ve Eğilme Momenti Etkin Perdeler

Malum perdeler genelde kesme / kayma etkin olarak bilinirler. Oysa ki eğilme momenti etkin perdeler de vardır. Bodur diyebileceğimiz perdeler...

Devamını okuDetails

Yapı Sektöründe Yenilikçi Malzemeler: Geleceği İnşa Etmek

- Nahide Öztürk Sağır
Yapı Sektöründe Yenilikçi Malzemeler: Geleceği İnşa Etmek

Günümüzde teknolojinin de gelişmesi ile birlikte inşaat sektöründe çok büyük yenilikler ortaya çıkmıştır. Evlerinizde, ofislerinizde belki de etrafınızda dikkat etmediğiniz...

Devamını okuDetails

Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

- Uğur Gener
Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

Radye temel veya radye jeneral temel kelime anlamı itibariyle “bir yapıyı yer sularının çalışmasına karşı koruyan kaplama" anlamına gelmektedir. Yapı...

Devamını okuDetails
Please login to join discussion

En Çok Okunanlar

  • Hazır Beton Fiyatları 2025 – Şubat Ayı Güncel Fiyatlar

    Hazır Beton Fiyatları 2025 – Şubat Ayı Güncel Fiyatlar

    40316 paylaşım
    Paylaş 16126 Tweet 10079
  • Kira Sözleşmesi Örneği (PDF) – 2025 | Kira Sözleşmesinde Dikkat Edilecekler

    14071 paylaşım
    Paylaş 5571 Tweet 3482
  • Güncel Çimento Fiyatları – 2025

    11928 paylaşım
    Paylaş 4771 Tweet 2982
  • 2024 Yılı Bina Metrekare İnşaat Maliyet Bedelleri Yayımlandı

    6984 paylaşım
    Paylaş 2794 Tweet 1746
  • Radye Temel Nedir? Nasıl Uygulanır?

    11872 paylaşım
    Paylaş 4748 Tweet 2968

Son Yorumlar

  • İnşaat İşçilerine Belge Zorunluluğu Geliyor için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • Devam Eden Bir Şantiyenin Şefliğini Devralırken Nelere Dikkat Edilmeli? için İnş.Müh. Fatih Taner Vural
  • İnşaat mühendisi maaş aralığı için İNŞ.MÜH. ALİ İSMAİL
  • Çin, Nükleer Füzyon Enerjisi Arayışında: Yapay Güneş için stefantraugott
  • Tünel Kalıp Uygulama Rehberi (Tüm Detaylarıyla) – PDF için ferhtulker

Sponsorlu İçerik



Sorular

  • Trapez Betonu Hakkında
  • TERAS KAT MI, ÇATI ARASI KAT MI?
  • riskli yapı tespiti için sınava yönelik çalışma
  • Yapı kullanma almak için ne yapılmalı?
  • minha etimolojisi

Bizi Takip Edin

Sanal Şantiye ®

Abone ol

Sanal Şantiyeye abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 201 bin aboneye katılın

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Güncel Malzeme Fiyatları
    • Güncel Demir Fiyatları
    • Hazır Beton Fiyatları İllere Göre
    • Çimento Fiyatları
    • Güncel Gazbeton Fiyatları
    • 2024 Birim Fiyatlar (Tüm Bakanlıklar)
    • 2025 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Yazarlar
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

© 2009 - ∞ Sanal Şantiye

Bu web sitesi çerezleri kullanır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek, çerezlerin kullanılmasına izin vermiş olursunuz. Gizlilik politikamızı inceleyin.