• Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • İndirimli Eğitimler
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Kariyer
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Teknoloji
    • Konu Dışı
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Kariyer
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane İnşaat Mühendisliği Ulaştırma

NATM – Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu

Zülfü Yetkin - Zülfü Yetkin
31 Ağustos 2021
Kategori: Ulaştırma
Süre:4 dakika
0
NATM – Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu
212
PAYLAŞIM
2.1k
OKUNMA
Facebookta PaylaşTwitterda PaylaşWhatsApp'da Paylaş

İçindekiler

  • NATM Nedir?
    • NATM’nin Tarihçesi
    • NATM Temel Prensipleri
      • Kaya Kütlesinin Doğal Dayanımı
      • Gerilme Ve Deformasyon Ölçümleri
      • Esnek Tahkimat
      • Taban Betonu
    • NATM Kazı Aşamaları
    • NATM Kazısında Dikkat Edilecek Hususlar

NATM Nedir?

NATM kelimesi “New Austrian Tunneling Method” ifadesinin kısaltılmış halidir.

Son yıllarda en sık başvurulan tünel açma yöntemlerinden biri olan NATM, “kayayı kayaya taşıtma” olarak özetlenebilir. Yani; kazı sonrası oluşacak gerilme ve deformasyonların, yapılan tahkimatlar ile kayaya yönlendirilmesini temel almaktadır.

REKLAM

NATM’de en önemli hususlardan biri de tüneli çevreleyen kayaçların ilk sağlamlığını korumasıdır. Böylelikle boşluğun etrafındaki kayaçlar doğal bir tahkimat oluşturarak tünele ilave bir yük oluşturmamış olurlar. Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu için kazı kesitleri ne kadar yuvarlak seçilirse yük aktarımı da o kadar sağlıklı olmakta ve yöntem de o kadar iyi çalışmaktadır.

NATM’nin Tarihçesi

Bu metodun patenti 1958’de A. Brunner tarafından alınmıştır. Ancak dünyaya tanıtımı, Pacher, Müller ve Rabcewicz isimli Avusturya’lı tünel uzmanları tarafından yapılmıştır.

☞ Sanal Şantiyede yayınlanan içerikleri telegram kanalımızdan takip edebilirsiniz.
-
☞ Güncel inşaat malzeme fiyatları için tıklayın. 
NATM - Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu
3 Aşamalı Kazı Uygulaması

Patent başvurusunda metodun açıklaması şöyledir:

“İnce geçici bir destekleme yerleştirmek ve deformasyonlara izin vermek yoluyla kaya basıncının düşürülmesi ve bu basıncın çevreleyen kayaya dağıtılmasıdır. Böylece son
destekleme daha az yüklenecek ve daha sora daha da ince bir yapı halinde son
destekleme yerleştirilebilecektir.”


NATM, ilk olarak Avusturya, Fransa, Almanya, İsviçre ve İtalya’da uygulanmış, daha sonra da hızla tüm dünyaya yayılarak birçok tünelde başarıyla uygulanmıştır.

Yöntemin başarılı olabilmesi için, kaya oluşumlarını mekanik özellikleri, su etkileri ve gerilme hesaplarının doğru şekilde yapılmış olması gerekir. Bunun yanında tünelin açılması ve sonrasında da gerilme ile deformasyonlar oluşacağı için bunların gözlemlenmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için tünel inşa aşamasında düzenli deformasyon ölçümleri yapılmalıdır.

REKLAM

NATM Temel Prensipleri

Leopold Müller tarafından bu metoda dair 22 prensip paylaşılmıştır. Aşağıda bu prensiplerden bazılarını inceleyeceğiz:

Kaya Kütlesinin Doğal Dayanımı

Yöntem, kaya kütlesinin doğal dayanımının korunarak taşıyıcı hale getirilmesini esas alır. Destekleme aşamalarının ilki, kayayı taşıyıcı hale getirir. Kazıdan hemen sonra ince bir shotcrete (püskürtme beton) uygulamasıyla kazı kaynaklı çatlaklar kapatılarak kayaç kütlesinin dayanımı daha da arttırılır.

NATM - Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu
Püskürtme Beton Uygulaması

Gerilme Ve Deformasyon Ölçümleri

Kazı işlemleri devam ederken, tünelin açıldığı zemine ait testler sürekli yapılmalı, günlük deformasyon ve gerilme ölçümleri titizlikle uygulanmalıdır. Bu ölçümler, kazı ve tahkimat işlerinde değişikliklere yol açabilir.

Esnek Tahkimat

Tünelin ilk kaplaması, ince olacak şekilde püskürtme betonla sağlanmalıdır. Ana tahkimat ise, çelik iksa, çelik hasır sonrasında bir kat daha püskürtme beton ve kaya bulonları ile sağlanmalıdır.

Taban Betonu

Tünel kesitindeki taşıyıcı halkanın en erken zamanda oluşması için taban betonunun dökümü mümkün olduğu kadar çabuk yapılmalıdır. Özellikle zayıf zeminlerde açılan tünellerde buna dikkat edilmelidir.

NATM - Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu
Tahkimat Elemanları

NATM Kazı Aşamaları

Kazı yöntemi olarak delme patlatma ve yarı mekanize kazı kullanımları mevcuttur. Tahkimat aşamaları ise aşağıda özetlenmiştir:

  • Kazının ardından ilk tahkimat olarak püskürtme beton uygulaması yapılır. Böylelikle, oluşan ilk çatlaklar kaplanarak dökülmeler önlenir ve kayanın kendini taşıma durumunun devamlılığı sağlanır.
  • İkinci aşamada kayaç formasyonuna bağlı olarak çelik veya kafes iksa sitemlerine başvurulabilir. Bu uygulamada amaç; tünelin kemer şeklini sağlamak ve deformasyonların bir bütün içerisinde oluşumunu sağlamaktır.
  • Üçüncü aşamada donatılı püskürtme beton uygulanır. Öncelikle hasır donatılar zeminle arada boşluk kalmayacak şekilde yerleştirilir. İksalar arası bağlantı demirleri yerleştirildikten sonra püskürtme beton uygulamasına geçilir. Bu uygulamayla donatı korozyonunun da önüne geçilmiş olunur.
  • Son olarak kaya bulonu uygulamasına geçilir. Yapılmasında amaç; ikincil deformasyonlar sonucu doğal dengesi bozulan kayaçları sağlamlaştırmaktır.
natm
Kaya Bulonu Montajı

NATM Kazısında Dikkat Edilecek Hususlar

  • Kazının ardından gerilme yoğunlaşmasının sonucu olarak oluşan çatlakları önlemek için püskürtme beton uygulamasına özen gösterilmelidir.
  • Deformasyonları sınırlamak için kullanılan kaya bulonları, zemine tam olarak oturmalıdır.
  • İkincil gerilmelerin ortaya çıkmasını engellemek için kazılar küçük parçalar halinde yapılmalıdır. Tünel boyutlarına ve kayaç özelliklerine göre kazı aşamaları değişebilir.

Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu kazıları genellikle üç aşamada gerçekleştirilir. İlk aşama; tünel kesitinin üst yarısının yarım daire şeklinde alınması olan “kalot” kazısıdır. Kalot kazısının 25 – 30 m ilerlemesinin ardından “stros” kazısına geçilir. Son aşamada, taban(radye) kazısı yapılır.


Bir başka yazıda tekrar görüşmek dileğiyle.

Diğer yazılarıma bu bağlantıdanulaşabilirsiniz.


Yazı Ve Görseller İçin Kaynak / Reference For Text And Images
  • POLAT D. , NATM Metodu Kullanılarak Tünel Tasarımı Ve Modellenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010
  • SELÇUK E. , Tünelcilikte NATM Ve Boru Kemer Yönteminin Zaman, Maliyet Ve Deformasyon Açısından Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Etiketler: natmnatm nedirnatm yöntemiNew Austrian Tunneling Methodpüskürtme betonshotcretetünelyeni avusturya tünel açma metoduZülfü Yetkin
Paylaş84Tweet53Gönder
Zülfü Yetkin

Zülfü Yetkin

Editör / İnşaat Mühendisi / Yüksek Lisans Öğrencisi (Ulaştırma ABD)

İlgili İçerik

Elon Musk Açıkladı: Robotaxi Otobüsten Ucuz Olacak!
Güncel

Elon Musk Açıkladı: Robotaxi Otobüsten Ucuz Olacak!

- Sanal Şantiye

Son bir kaç gündür Tiwtteri satın alması ile ilgili gündem olan ve aynı zamanda Tesla CEO’su Elon Musk , bu...

Devamını oku
Toprak İşleri Genel Tanımlar
Sözlük

Toprak İşleri Genel Tanımlar | Bilinmesi Gereken Temel Terimler

- Sanal Şantiye

Geçki (Güzergah) Karayolu, demiryolu gibi ulaştıma yapılarının, yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği varsayılan eksen çizgisinin harita ya da arazideki izdüşümüdür. Plan...

Devamını oku
Karayolu Üstyapılarında Görülen Bozulmalar ve Onarım Yöntemleri
Ulaştırma

Karayolu Üstyapılarında Görülen Bozulmalar ve Onarım Yöntemleri

- Elifnur Kanburoğlu

Üstyapılar, trafik yükleri ve iklim koşulları sebebiyle zaman içinde bozulurlar. Bu bozulmalar başlangıçta çok yavaş gerçekleştiği için sadece periyodik bakımlar...

Devamını oku
Beton Yollar (Rijit Üstyapılar) | Kullanılan Malzemeler | Avantaj ve Dezavantajları
Ulaştırma

Beton Yollar (Rijit Üstyapılar) | Kullanılan Malzemeler | Avantaj ve Dezavantajları

- Sanal Şantiye

Beton Yol (Rijit Üstyapı) Nedir? Çimento betonu ile yapılan kaplamalara beton yollar (rijit üstyapılar) denir. Yol kaplaması olarak betonun görevi,...

Devamını oku
Sonraki İçerik
Yatay Mimari ve Dikey Mimari Üzerine Düşünceler

Yatay Mimari ve Dikey Mimari Üzerine Düşünceler

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Ara

Güncel Fiyatlar

  • Fiyatlar

2022 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar | Güncel Liste

2022 Güncel Demir Fiyatları- Donatı Çeliği Fiyatları

2022 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri

2022 Yılı Birim Fiyatları – Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı

2022 Çimento Fiyatları – Güncel Çimento Fiyatları

2022 Kontrplak Fiyatları- Kontrplak Çeşitleri

Son Yorumlar

  • Deprem Etkisinde Kolon Davranışı için Tolga Aydoğaner
  • Kolon Tasarımında Nelere Dikkat Edilmelidir? için Tolga Aydoğaner
  • TEST: Hidrolik Bilginize Güveniyor Musunuz? için Mustafa Yıldırım
  • TBDY-2018’e Göre Kirişsiz Döşemeler için Fatih Taner Vural
  • Atalet Momenti Ve Mühendislik Tasarımlarındaki Önemi için Halil ÇELİK

Bloga e-posta ile abone ol

Bu bloga abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

Diğer 221.402 aboneye katılın

Sanal Şantiye

İnşaat Sektörünün Bilgi Kaynağı
Tavsiyeler
-Aykut ÖZDEMİR

Bizi Takip Edin

Sorular

  • Geoteknik Rapor imza yetkisi
  • metrajda mükerrer nasıl hesaplanır
  • Ev temelinin altından su geliyor, ne yapmalıyım?
  • 65/160 lık kiriş etriye detayı
  • Deprem yatağı hakkında

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

©2009-2021 Sanal Şantiye

Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
    • Sponsorlu İçerik
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
      • Deneyler
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Online Eğitimler
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

©2009-2021 Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş