• #evdekal
  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Reklam
  • Mobil Uygulamalarımız
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol
Sanal Şantiye
  • Güncel
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Kariyer
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Mekanik
      • Geoteknik
      • Hidrolik
      • Ulaştırma
      • Yapı Malzemeleri
      • Diğer Notlar
    • Kanun & Yönetmelikler
    • İnşaat Programları
    • Yerbilimleri
    • Kitaplar
    • İş Güvenliği
    • Makaleler
    • Deprem
    • Şantiye
    • Sözlük
    • Staj
    • Kişisel Gelişim
  • Video
  • Blog
  • Test
  • Soru Cevap
  • TBDY 2018
  • Mimari
  • Kariyer
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Sanal Şantiye
Anasayfa Kütüphane İnşaat Mühendisliği Ulaştırma

NATM – Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu

Zülfü Yetkin - Zülfü Yetkin
8 Nisan 2021
Kategori: Ulaştırma
Süre:4 mins read
0
NATM – Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu
37
PAYLAŞIM
363
OKUNMA
Facebookta PaylaşTwitterda PaylaşWhatsApp'da Paylaş

İçindekiler

  • NATM Nedir?
    • NATM’nin Tarihçesi
    • NATM Temel Prensipleri
      • Kaya Kütlesinin Doğal Dayanımı
      • Gerilme Ve Deformasyon Ölçümleri
      • Esnek Tahkimat
      • Taban Betonu
    • NATM Kazı Aşamaları
    • NATM Kazısında Dikkat Edilecek Hususlar

NATM Nedir?

NATM kelimesi “New Austrian Tunneling Method” ifadesinin kısaltılmış halidir.

Son yıllarda en sık başvurulan tünel açma yöntemlerinden biri olan NATM, “kayayı kayaya taşıtma” olarak özetlenebilir. Yani; kazı sonrası oluşacak gerilme ve deformasyonların, yapılan tahkimatlar ile kayaya yönlendirilmesini temel almaktadır.

NATM’de en önemli hususlardan biri de tüneli çevreleyen kayaçların ilk sağlamlığını korumasıdır. Böylelikle boşluğun etrafındaki kayaçlar doğal bir tahkimat oluşturarak tünele ilave bir yük oluşturmamış olurlar. Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu için kazı kesitleri ne kadar yuvarlak seçilirse yük aktarımı da o kadar sağlıklı olmakta ve yöntem de o kadar iyi çalışmaktadır.

NATM’nin Tarihçesi

Bu metodun patenti 1958’de A. Brunner tarafından alınmıştır. Ancak dünyaya tanıtımı, Pacher, Müller ve Rabcewicz isimli Avusturya’lı tünel uzmanları tarafından yapılmıştır.

NATM - Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu
3 Aşamalı Kazı Uygulaması

Patent başvurusunda metodun açıklaması şöyledir:

“İnce geçici bir destekleme yerleştirmek ve deformasyonlara izin vermek yoluyla kaya basıncının düşürülmesi ve bu basıncın çevreleyen kayaya dağıtılmasıdır. Böylece son
destekleme daha az yüklenecek ve daha sora daha da ince bir yapı halinde son
destekleme yerleştirilebilecektir.”


NATM, ilk olarak Avusturya, Fransa, Almanya, İsviçre ve İtalya’da uygulanmış, daha sonra da hızla tüm dünyaya yayılarak birçok tünelde başarıyla uygulanmıştır.

Yöntemin başarılı olabilmesi için, kaya oluşumlarını mekanik özellikleri, su etkileri ve gerilme hesaplarının doğru şekilde yapılmış olması gerekir. Bunun yanında tünelin açılması ve sonrasında da gerilme ile deformasyonlar oluşacağı için bunların gözlemlenmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için tünel inşa aşamasında düzenli deformasyon ölçümleri yapılmalıdır.

NATM Temel Prensipleri

Leopold Müller tarafından bu metoda dair 22 prensip paylaşılmıştır. Aşağıda bu prensiplerden bazılarını inceleyeceğiz:

Kaya Kütlesinin Doğal Dayanımı

Yöntem, kaya kütlesinin doğal dayanımının korunarak taşıyıcı hale getirilmesini esas alır. Destekleme aşamalarının ilki, kayayı taşıyıcı hale getirir. Kazıdan hemen sonra ince bir shotcrete (püskürtme beton) uygulamasıyla kazı kaynaklı çatlaklar kapatılarak kayaç kütlesinin dayanımı daha da arttırılır.

NATM - Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu
Püskürtme Beton Uygulaması

Gerilme Ve Deformasyon Ölçümleri

Kazı işlemleri devam ederken, tünelin açıldığı zemine ait testler sürekli yapılmalı, günlük deformasyon ve gerilme ölçümleri titizlikle uygulanmalıdır. Bu ölçümler, kazı ve tahkimat işlerinde değişikliklere yol açabilir.

Esnek Tahkimat

Tünelin ilk kaplaması, ince olacak şekilde püskürtme betonla sağlanmalıdır. Ana tahkimat ise, çelik iksa, çelik hasır sonrasında bir kat daha püskürtme beton ve kaya bulonları ile sağlanmalıdır.

Taban Betonu

Tünel kesitindeki taşıyıcı halkanın en erken zamanda oluşması için taban betonunun dökümü mümkün olduğu kadar çabuk yapılmalıdır. Özellikle zayıf zeminlerde açılan tünellerde buna dikkat edilmelidir.

NATM - Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu
Tahkimat Elemanları

NATM Kazı Aşamaları

Kazı yöntemi olarak delme patlatma ve yarı mekanize kazı kullanımları mevcuttur. Tahkimat aşamaları ise aşağıda özetlenmiştir:

  • Kazının ardından ilk tahkimat olarak püskürtme beton uygulaması yapılır. Böylelikle, oluşan ilk çatlaklar kaplanarak dökülmeler önlenir ve kayanın kendini taşıma durumunun devamlılığı sağlanır.
  • İkinci aşamada kayaç formasyonuna bağlı olarak çelik veya kafes iksa sitemlerine başvurulabilir. Bu uygulamada amaç; tünelin kemer şeklini sağlamak ve deformasyonların bir bütün içerisinde oluşumunu sağlamaktır.
  • Üçüncü aşamada donatılı püskürtme beton uygulanır. Öncelikle hasır donatılar zeminle arada boşluk kalmayacak şekilde yerleştirilir. İksalar arası bağlantı demirleri yerleştirildikten sonra püskürtme beton uygulamasına geçilir. Bu uygulamayla donatı korozyonunun da önüne geçilmiş olunur.
  • Son olarak kaya bulonu uygulamasına geçilir. Yapılmasında amaç; ikincil deformasyonlar sonucu doğal dengesi bozulan kayaçları sağlamlaştırmaktır.
natm
Kaya Bulonu Montajı

NATM Kazısında Dikkat Edilecek Hususlar

  • Kazının ardından gerilme yoğunlaşmasının sonucu olarak oluşan çatlakları önlemek için püskürtme beton uygulamasına özen gösterilmelidir.
  • Deformasyonları sınırlamak için kullanılan kaya bulonları, zemine tam olarak oturmalıdır.
  • İkincil gerilmelerin ortaya çıkmasını engellemek için kazılar küçük parçalar halinde yapılmalıdır. Tünel boyutlarına ve kayaç özelliklerine göre kazı aşamaları değişebilir.

Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu kazıları genellikle üç aşamada gerçekleştirilir. İlk aşama; tünel kesitinin üst yarısının yarım daire şeklinde alınması olan “kalot” kazısıdır. Kalot kazısının 25 – 30 m ilerlemesinin ardından “stros” kazısına geçilir. Son aşamada, taban(radye) kazısı yapılır.


Yazı Ve Görseller İçin Kaynak / Reference For Text And Images
  • POLAT D. , NATM Metodu Kullanılarak Tünel Tasarımı Ve Modellenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010
  • SELÇUK E. , Tünelcilikte NATM Ve Boru Kemer Yönteminin Zaman, Maliyet Ve Deformasyon Açısından Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Etiketler: natmnatm nedirnatm yöntemiNew Austrian Tunneling Methodpüskürtme betonshotcretetünelyeni avusturya tünel açma metodu
Paylaş14Tweet9Gönder



Sanal Şantiyeye Özel İndirimli Online Mühendislik Eğitimleri

Mühendis Akademi Eğitimleri

1- TBDY 2018 Uyumlu SAP2000 Eğitimi - 69.99 TL - İNCELE / SATIN AL


2- TBDY 2018 Uyumlu ETABS Eğitimi - 69.99 TL - İNCELE / SATIN AL


3- TEKLA (X-Steel) Structures Eğitimi (1) - 59.99 TL - İNCELE / SATIN AL


4- TEKLA (X-Steel) Structures Eğitimi (2) - 46.99 TL - İNCELE / SATIN AL


5- MS PROJECT Eğitimi - 64.99 TL - İNCELE / SATIN AL


6- REVIT Architecture Eğitimi - 39.99 TL - İNCELE / SATIN AL


7- REVIT Structure Eğitimi - 69.99 TL - İNCELE / SATIN AL


8- TBDY 2018 Uyumlu STA4CAD Eğitimi - 36.99 TL - İNCELE / SATIN AL

Diğer Eğitmenlerin Hazırladığı Eğitimler

1- Sıfırdan Statik Proje Okuma ve Yorumlama Eğitimi - 40 TL - İNCELE / SATIN AL


2- Yapım İşi İhalesine Hazırlık Süreci ve Metraj Eğitimi - 36.99 TL - İNCELE / SATIN AL


3- SAP2000, ETABS, STA4CAD, ProtaStructure ile Statik Proje Eğitimi - 50 TL - İNCELE / SATIN AL


4- Temelden Çatıya İnşaat Eğitimi - 60 TL - İNCELE / SATIN AL


5- TBDY 2018’e göre Sıfırdan IdeCAD Statik v10 Eğitimi - 36.99 TL - İNCELE / SATIN AL


6- TBDY 2018'e göre STA4CAD ile Statik Proje Eğitimi - 40 TL - İNCELE / SATIN AL

 
 
 
 
 
Önceki İçerik

Strafor Köpük Ve İnşaat Sektöründe Kullanım Alanları

Sonraki İçerik

Yatay Mimari ve Dikey Mimari Üzerine Düşünceler

Zülfü Yetkin

Zülfü Yetkin

Editör / Fırat Üniversitesi İnşaat Mühendisliği

İlgili İçerik

Sanat Yapıları Nedir? Sanat Yapılarının Çeşitleri Ve İşlevleri

- Osman EKMEKYAPAR
sanat yapıları

Sanat Yapıları Nedir? Yolları dışarıdan gelebilecek yağış, toprak kayması gibi zararlardan korumak amacıyla imal edilen yapılara sanat yapıları denir. Temel...

Devamını oku

Balastsız Demiryolu Hattı Döşemek: Slab Track

- gnco980
Balastsız Demiryolu Hattı Döşemek: Slab Track

Balastsız demiryolu hattı, son dönemlerde demiryolunun köprü ve tünel geçişlerinde sıkça kullanılan bir tarzdır. Balastlı hatlarda trafik yükleri altında balastı...

Devamını oku

Sathi Kaplama Nedir? | Sathi Kaplama Nasıl Yapılır?

- Osman EKMEKYAPAR
Sathi Kaplama Nedir? | Sathi Kaplama Nasıl Yapılır?

Sathi Kaplama Nedir? Sathi kaplama, yapım aşamaları olarak bakıldığında bağlayıcıların ve agreganın art arda serilmesidir. Asfalt emülsiyonları, asfalt distribütörü yardımı...

Devamını oku

Trafik Sorunlarına Yapay Zekâlı Kavşaklar

- Murat Bilgin
Trafik Sorunlarına Yapay Zekâlı Kavşaklar

Yapay Zeka Nedir? Yapay zeka sözcüğü teknolojinin gelişmesiyle birlikte gündelik hayatta oldukça karşımıza çıkmaktadır. Peki nedir bu yapay zeka? Makinenin...

Devamını oku
Sonraki İçerik
Yatay Mimari ve Dikey Mimari Üzerine Düşünceler

Yatay Mimari ve Dikey Mimari Üzerine Düşünceler

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Güncel Fiyatlar

  • Fiyatlar

Çimento Fiyatları – 2021 Çimento Fiyatları

İnşaat Mühendisleri ve Mimarlar için En İyi Online Eğitimler

2021 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Resmi Gazetede Yayımlandı

2021 Birim Fiyatları – Tüm Bakanlıklar – Güncel Liste

2021 Tuğla Fiyatları – İllere Göre Güncel Fiyatlar

2021 Yılı Birim Fiyatları – Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

  • Trend
  • Yorumlar
  • Yeni
2021 Yılı Birim Fiyatları – Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

2021 Yılı Birim Fiyatları – Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Hazır Beton Fiyatları 2021 – İllere Göre Güncel Fiyatlar

Hazır Beton Fiyatları 2021 – İllere Göre Güncel Fiyatlar

Excel Püf Noktaları

Excel Püf Noktaları

Temel Nedir? Temel Çeşitleri Nelerdir?

Temel Nedir? Temel Çeşitleri Nelerdir?

Mühendislik Öğrencileri Laptop Alırken Nelere Dikkat Etmeli? | Tavsiye ve Öneriler

Mühendislik Öğrencileri Laptop Alırken Nelere Dikkat Etmeli? | Tavsiye ve Öneriler

Kimler Şantiye Şefi Olabilir?

Kimler Şantiye Şefi Olabilir?

İnşaat Mühendisliği Okumanız İçin En İyi 6 Neden

İnşaat Mühendisliği Okumanız İçin En İyi 6 Neden

TBDY2018'in Tek Doğrultulu Asmolen Döşemeli Sistemlere Bakışı

TBDY2018’in Tek Doğrultulu Asmolen Döşemeli Sistemlere Bakışı

Bakanlık, 8 Projede Yeni Mezunları İhaleye Çıkarıyor

Bakanlık, 8 Projede Yeni Mezunları İhaleye Çıkarıyor

İnsan Eli İle Yapılmış Su Kanalları

İnsan Eli İle Yapılmış Su Kanalları

Radye Temel Nedir?

Radye Temel Nedir?

İnşaat Sektörünün Kalbi Yıldız’da Atacak!

İnşaat Sektörünün Kalbi Yıldız’da Atacak!

Son Tweetler

@sanalsantiye
Sanal Şantiye

İnşaat Sektörünün Bilgi Kaynağı
Tavsiyeler
-Aykut ÖZDEMİR

Bizi Takip Edin

Sorular

  • Metraj dersi almak istiyorum
  • Kutu menfez metraj ataşman ve abak
  • kaplama malzemesi yükü
  • malzeme teklifi toplama süreci
  • kolon ve perde rijitliği hesabı

Yasal Uyarı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde Ek-4 “…hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kişi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına başvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister.” hükmü uyarınca telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz yazı/resim/video vb. içerikleri bize bildirmeniz durumunda 3 gün içinde gerekli işlem yapılarak ilgili içerik kaldırılacaktır.

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazarlık
  • Kullanım Koşulları
  • Gizlilik Politikası
  • Reklam
  • Şikayet/İletişim
  • Site Haritası

©2009-2021 Sanal Şantiye

Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Güncel
    • Haberler
    • Etkinlik
    • Fiyatlar
    • Konu Dışı
    • Teknoloji
  • Kütüphane
    • İnşaat Mühendisliği
      • Yapı
      • Yapı Malzemeleri
      • Ulaştırma
      • Mekanik
      • Hidrolik
      • Geoteknik
      • Yapı İşletmesi
      • Diğer Notlar
    • Deprem
    • İnşaat Programları
    • Kişisel Gelişim
    • Kitaplar
    • Staj
    • Makaleler
    • Şantiye
  • Yerbilimleri
  • Kanun & Yönetmelikler
  • Testler
  • Video
  • Soru Cevap
  • Online Eğitimler
  • Ekibe Katıl
  • Hakkımızda
  • Şikayet/İletişim
  • Giriş
  • Kaydol

©2009-2021 Sanal Şantiye

Hoşgeldin!

Hesabınıza giriş yapın

Şifremi Unuttum Kaydol

Yeni Hesap Oluştur

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş

Şifrenizi geri alın

Şifrenizi yenilemek için e-posta adresinizi veya kullanıcı adınızı girin

Giriş